Śliwki to przepyszne owoce, które w Polsce uprawiane są na szeroką skalę. Ich powszechna dostępność, a także niskie ceny sprawiają, że śliwki są chętnie wykorzystywane do wyrobu domowych wypieków, słodyczy i alkoholi. Zazwyczaj owoc ten doceniamy za walory smakowe, nie zastanawiając się nad jego wartościami odżywczymi. Okazuje się natomiast, że i na tej płaszczyźnie śliwki mają nam wiele do zaoferowania. Zawierają one duże ilości witamin i minerałów, bez których nasz organizm nie mógłby prawidłowo funkcjonować. Niewielka ilość kalorii i zawartość błonnika sprawiają, że śliwki znakomicie sprawdzą się na diecie odchudzającej. Co ciekawe olej z pestek śliwek z powodzeniem wykorzystywany jest w kosmetyce, a kora śliwy leczy dolegliwości układu moczowego. Zanim zdecydujemy się na zakup egzotycznych owoców, koniecznie dowiedzmy się więcej o naszych rodzimych śliwkach.
Co to jest śliwka?
Śliwka jest to owoc śliwy – drzewa lub krzewu zaliczanego do rodziny różowatych. Współcześnie możemy wyróżnić aż trzydzieści dwa gatunki śliw. Śliwy nie należą do roślin bardzo wymagających, dlatego w warunkach polskich ich uprawa daje dobre rezultaty. Śliwki są owocami cenionymi za właściwości odżywcze. Zawierają one wiele cennych dla zdrowia witamin – A, C, E, K, witamin z grupy B, a także minerałów takich jak żelazo, magnez, potas czy wapń. Śliwki są dobrym źródłem błonnika, katechin i kwasu chlorogenowego. Poprawiają one trawienie, wzmacniają odporność organizmu, chronią przed niektórymi rodzajami nowotworów. Śliwki można spożywać na surowo, używa się ich do też produkcji różnego rodzaju przetworów. Lecznicze działanie mają nie tylko owoce, ale również kora śliwy. Z pestek owoców wytwarzany jest natomiast olej, który znajduje zastosowanie w kosmetyce.
Podstawowe informacje o śliwkach
Śliwka to owoc, który pojawia się na polskich targach na pod koniec lata – wczesną jesienią. Obecnie dostępnych jest wiele odmian śliwek. Należą do nich między innymi:
- Cacanska Rana, która charakteryzuje się dużymi, różowymi owocami, pokrytymi nalotem,
- Herman posiadający średniej wielkości bordowe owoce z biało-żółtym miąższem,
- Diana wyróżniająca się okrągłymi, różowo-bordowymi owocami z fioletowym nalotem, a także żółtym miąższem.
- Katinka posiadająca drobne, podłużne bordowe owoce. Odmiana ta posiada jasnozielony miąższ, który bardzo łatwo odchodzi od pestki.
- Ruth Gerstetter będąca odmianą deserową, z średniej wielkości, ciemnymi, bordowymi owocami, a także jasno-zielonym miąższem, który z łatwością można oddzielić od pestki,
- Opal to ciekawa odmiana śliwek, której znakiem rozpoznawczym są zielono-żółte, owalne owoce posiadające żółty miąższ.
- Cacanska Lepotica posiadająca duże, ciemnogranatowe owoce pokryte niebieskim nalotem. Miąższ owoców jest zielonożółty i łatwo odchodzi od pestki.
- Węgierka Dąbrowicka to odmiana deserowa i przetwórcza. Wyróżnia się ciemno-granatowymi owocami z niebieskim nalotem. Wewnątrz posiada żółty, łatwo odchodzący od pestki miąższ.
- Węgierka Zwykła jest odmianą wykorzystywaną przede wszystkim do przetworów. Posiada małe, podłużne, granatowe owoce, które pokrywa niebieski nalot. Śliwka ta posiada żółty miąższ, który można łatwo oddzielić od pestki.
Śliwki – źródło witamin i minerałów
Niezależnie od tego jaką odmianę śliwek wybierzemy, możemy być pewni, że zawierają one duże ilości cennych dla zdrowia witamin i minerałów. Owoce te bogate są przede wszystkim w witaminy: A, C, K, E, a także witaminy z grupy B.
Wśród związków mineralnych obecnych w śliwkach warto wyróżnić potas, wapń i magnez. Śliwki pełne są antyoksydantów. Zawierają też kwas chlorogenowy i pektyny (błonnik).
Zawartość witamin, związków mineralnych i innych substancji będzie zależała od tego, czy wybierzemy śliwki surowe, czy też suszone owoce (które mają więcej błonnika i witaminy A).
Dlaczego warto sięgnąć po śliwki na diecie?
Śliwki należą do owoców, o których nie powinny zapominać osoby odchudzające się. Zawarty w nich błonnik zwiększa swoją objętość w żołądku, co sprawia, że po zjedzeniu kilku owoców czujemy się syci. Błonnik ułatwia trawienie, chroni również przed takimi dolegliwościami trawiennymi jak zaparcia, czy wzdęcia. Spożycie jednorazowo dużej ilości śliwek może mieć działanie przeczyszczające.
Osoby na diecie redukcyjnej docenią fakt, że śliwki zawierają pewne ilości kwasu chlorogenowego (który obecny jest między innymi w zielonej kawie, nasionach kakaowca, czy aronii). Za sprawą kwasu chlorogenowego nasz organizm przyswaja mniej cukrów z pożywienia, dzięki czemu jest zmuszony czerpać z nagromadzonych już rezerw.
Surowa śliwka jest niskokaloryczna. W stu gramach owoców jest około 46 kcal. Należy pamiętać, że suszone śliwki są kilkukrotnie bardziej kaloryczne. Nie warto jednak rezygnować z nich całkowicie, gdyż są lepszym źródłem błonnika i witaminy A. Jeżeli jednak zależy nam na zrzuceniu kilogramów poprzestańmy na dwóch-trzech śliwkach.
Świeże śliwki warto włączyć do menu osób cierpiących na cukrzycę. Owoce te charakteryzują się niskim indeksem glikemicznym, dlatego nie musimy obawiać się radykalnego zwiększenia poziomu cukru we krwi po ich spożyciu. Niestety suszone śliwki nie posiadają już tych właściwości.
Śliwki na zdrowe serce
Popularne śliwki są wskazane dla osób, które cierpią na dolegliwości układu krążenia, a także wszystkich tych, którzy chcieli by takim schorzeniom zapobiec. Owoce te są bogate w potas, który obniża ciśnienie, a także pozytywnie wpływa na mięśnie i komórki nerwowe.
Działanie antynowotworowe śliwek
Regularne spożywanie śliwek może obniżyć ryzyko zachorowania na nowotwory. Owoce te są bogate w antyoksydanty, które neutralizują wolne rodniki. Co więcej obecny w śliwkach błonnik pokarmowy zmniejsza ryzyko zachorowania na nowotwór jelita grubego. Również zawarty w śliwkach kwas chlorogenowy może przyczynić się do zwalczania raka – wykazuje on silne właściwości przeciwzapalne, likwiduje również wolne rodniki.
Śliwki dla kobiet
Śliwki powinny znaleźć się w menu kobiet w każdym wieku. Przede wszystkim zawierają one wiele witamin i antyoksydantów, które pozytywnie wpływają na kondycję skóry i opóźniają procesy starzenia. Kobiety w ciąży z pewnością docenią fakt, że owoce te przeciwdziałają zaparciom i usprawniają procesy trawienne. Regularne jedzenie śliwek jest bardzo korzystne dla naszych kości. Owoce te poprawiają gęstość kości i zmniejszają ryzyko zachorowania na osteoporozę – chorobę, na którą narażone są zwłaszcza kobiety w okresie menopauzy.
Co z pestkami?
Choć to owoce znajdują się w centrum naszej uwagi, należy zwrócić uwagę również na pestki śliwek. Opinie na ich temat są podzielone, gdyż zawierają one substancję o nazwie amigdalina, która zdaniem niektórych jest śmiertelną trucizną, a dla innych rewolucyjnym lekiem na raka. Chociaż nie zachęcamy do jedzenia śliwek z pestkami, radzimy zapoznać się z właściwościami oleju pozyskiwanego z pestek tego owocu. Ma on bardzo korzystny wpływ na skórę.
Olej z pestek śliwki jest bogaty w nienasycone kwasy tłuszczowe – kwas oleinowy i kwas linolowy. Znajdziemy w nim ponadto beta-karoten i witaminę E (nazywaną również witaminą młodości).
Pozyskiwany z pestek śliwki domowej olej może być stosowany bezpośrednio na skórę, często jest też składnikiem kremów, maseczek, serum, balsamów, a nawet preparatów do pielęgnacji włosów. Wykazuje on silne działanie nawilżające i regenerujące. Opóźnia również procesy starzenia się skóry. Po olej z pestek śliwek powinny sięgnąć również osoby borykające się z różnymi problemami skórnymi. Zminimalizuje on nadmierne wydzielanie sebum, będzie także pomocny w walce z trądzikiem. Bogaty olej chroni skórę przed negatywnym wpływem czynników zewnętrznych.
Wielką zaletą tego oleju jest fakt, że po aplikacji nie tworzy on na skórze tłustej warstwy, a znakomicie się wchłania. Właściwość ta sprawia, że może być on wykorzystywany nawet jako baza pod makijaż. Dodatkowym atutem jest jego przepiękny, owocowy zapach.
Zastosowanie śliwek w kuchni
Śliwki smakują tak doskonale, że wiele osób preferuje jedzenie ich bez żadnych dodatków. Z drugiej strony owoce te są w Polsce tak popularne, że nie brakuje przepisów na potrawy z ich wykorzystaniem. Śliwki znakomicie komponują się z wypiekami i deserami. Możemy sporządzić z nich nalewkę lub przepyszny kompot.
Warto choć raz wypróbować przepis na powidła śliwkowe. Do ich wykonania potrzebujemy około dwóch kilogramów śliwek, jednej pomarańczy, pół szklanki cukru (owoce te są naturalnie słodkie, więc z cukru można zrezygnować), odrobina cynamonu. Śliwki należy umyć i pozbawić pestek. Do garnka wlewamy sok wyciśnięty z pomarańczy, a następnie wkładamy śliwki. Owoce gotujemy do momentu wytworzenia się jednolitej masy. Dodajemy cynamon. Opcjonalnie dodajemy jeszcze cukier i mieszamy aż do momentu jego rozpuszczenia. Taką gorącą masę przekładamy do słoików, które wkładamy do garnka wypełnionego wodą i gotujemy do momentu, kiedy woda zacznie wrzeć. Następnie wyjmujemy słoiki i odstawiamy do momentu wystudzenia konfitury.
Czy wiesz, że:
- Śliwki od dawna wykorzystywane są w medycynie ludowej.
- Kompot z suszonych śliwek należy do tradycyjnego menu wigilijnego.
- Owoce te są surowcem do wytwarzania tradycyjnego, wysokoprocentowego alkoholu – śliwowicy.
- Śliwki były znane i cenione w starożytnym Egipcie. Wkładano je nawet do sarkofagów zmarłych, co miało im zapewnić dobry posiłek w zaświatach.
