Większość z nas przechodząc na dietę redukcyjną chce schudnąć jak najszybciej. Dzieje się tak prawdopodobnie dlatego, że w wielu wypadkach decydujemy się na dietę nie z troski o własne zdrowie, a z powodu braku akceptacji swojego ciała. Nie podoba się nam nasze odbicie w lustrze, dlatego chcemy pozbyć się nadprogramowych kilogramów w jak najkrótszym czasie, bez względu na konsekwencje. Nie jest to dobry pomysł, gdyż szybkie odchudzanie powoduje wiele efektów ubocznych. Poniżej opisujemy te najczęściej występujące.
Problem 1: utrata masy mięśniowej
Podczas stosowania bardzo restrykcyjnych, niskokalorycznych diet początkowo chudniemy bardzo szybko. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że to nie tłuszczu nasz organizm pozbywa się w pierwszej kolejności. Ubytek wagi w pierwszych dniach tego typu diety to po prostu strata nagromadzonej w naszym ciele wody. Kiedy już pozbędziemy się nadmiaru wody, zaczynamy spalać tkankę mięśniową. W rezultacie restrykcyjna dieta sprawia, że ważymy mniej, jednak nasze ciało nie wygląda lepiej. Utrata mięśni sprawia, że staje się zdecydowanie mniej jędrne.
Należy mieć świadomość, że utrata masy mięśniowej nie jest jedynie problemem natury estetycznej. Jako, że nasze serce również jest mięśniem, restrykcyjna dieta może doprowadzić do arytmii, a nawet poważniejszych problemów (w skrajnych wypadkach nawet śmierci we śnie).
Problem 2: spowolnienie metabolizmu i efekt jojo
Stosowanie niskokalorycznej diety przynosi efekty jedynie na początku. Jeżeli tego typu kuracja odchudzająca trwa dłużej, należy liczyć się ze spowolnieniem metabolizmu. Stan ten jest naturalną reakcją ludzkiego organizmu na zmniejszenie ilości dostarczanej energii. Może się wiązać również z utratą masy mięśniowej. Spowolnienie metabolizmu sprawia, że przestajemy chudnąć pomimo stosowania diety.
Należy mieć świadomość, że spowolnienie metabolizmu jest związane z efektem jojo. Nasz organizm przyzwyczaja się do tego, że dostarczamy mu mniejszej ilości energii. W takiej sytuacji powrót do dawnego stylu odżywiania jest niemożliwy. Po restrykcyjnej diecie jesteśmy zaprogramowani na mniejszą ilość kalorii. Kiedy zaczniemy odżywiać się tak jak przed jej rozpoczęciem – przytyjemy. Decydując się na restrykcyjną dietę musimy zdawać sobie sprawę, że każda kolejna próba odchudzania będzie trudniejsza.
Problem 3: zaburzenia glikemii
Kolejnym problemem związanym z ekspresowym odchudzaniem są zaburzenia gospodarki węglowodanowej. Osoby, które radykalnie ograniczają ilość spożywanych kalorii mogą mieć problem z hipoglikemią (jest to termin opisujący stan, w którym poziom cukru we krwi spada poniżej normy). Kiedy poziom cukru w naszej krwi jest zbyt niski jesteśmy osłabieni, często mamy zawroty głowy, nasza skóra staje się blada. Często pojawia się także drżenie mięśni i nadmierne pocenie się.
Warto zdawać sobie sprawę, że hipoglikemia pogłębia się, gdy do restrykcyjnej diety dołączamy aktywność fizyczną.
Problem 4: uczucie chronicznego zmęczenia
Jednym ze skutków ubocznych stosowania radykalnych diet jest uczucie zmęczenia. Gwałtowne zmniejszenie ilości dostarczanych kalorii sprawia, że w pierwszej kolejności tracimy dużo wody i znajdujących się w niej związków mineralnych (między innymi potasu). Efektem jest uczucie zmęczenia i senności. Część osób doświadczy również bólów i zawrotów głowy.
Uczucie zmęczenia sprawia, że podczas stosowania diety nie jesteśmy w stanie podjąć aktywności fizycznej, co jeszcze bardziej przyspiesza utratę tkanki mięśniowej.
Problem 5: niedobory składników odżywczych
Kiedy stosujemy niskokaloryczną dietę, nie mamy szans, żeby dostarczyć naszemu organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych. Efekty mogą być bardzo niebezpieczne. Niedobory minerałów, witamin z grupy B, czy nienasyconych kwasów tłuszczowych sprawiają, że nasz mózg nie jest w stanie funkcjonować prawidłowo. Z związku z tym możemy mieć problemy z pamięcią i koncentracją, osłabieniem, chronicznym zmęczeniem, anemią, itp.
Długotrwałe stosowanie niedoborowej diety doprowadza do osłabienia systemu immunologicznego. W efekcie stajemy się podatni na wiele poważnych chorób.
Problem 6: zaburzenia hormonalne
Stosowanie restrykcyjnej diety jest niebezpieczne szczególnie dla kobiet. Znaczne obniżenie kaloryczności posiłków może u nich doprowadzić do zaburzeń hormonalnych, które często objawiają się zanikiem miesiączkowania (w takiej sytuacji należy skontaktować się z ginekologiem, który prawdopodobnie przepisze nam leki hormonalne). Niskokaloryczna dieta może mieć negatywny wpływ na nadnercza, a także pracę tarczycy.
Problem 7: utrata jędrności skóry
Motywacją większości osób, które decydują się na stosowanie restrykcyjnej diety jest atrakcyjny wygląd. Niestety szybka utrata masy ciała nam go nie zapewni. Wszelkiego rodzaju głodówki pomagają sporo schudnąć w stosunkowo krótkim czasie, jednak wiąże się to z efektami ubocznymi w postaci mało jędrnej, obwisłej skóry. U części osób szybkie odchudzanie może spowodować rozstępy, pogłębienie zmarszczek, niezdrowy wygląd. Podejmując decyzję o zastosowaniu niskokalorycznej diety musimy pamiętać, że niższa waga nie zawsze wiąże się z atrakcyjniejszym wyglądem. W wielu wypadkach jest wręcz przeciwnie.
Oprócz utraty jędrności skóry możemy mieć problemy z pogorszeniem się kondycji naszych włosów i paznokci. Stosowanie suplementów diety podczas odchudzania może być niewystarczające, gdyż nasz organizm nie przyswaja syntetycznym witamin i minerałów tak dobrze jak tych, które zawarte są w pożywieniu.
Problem 8: zaburzenia odżywiania
Szybkie odchudzanie niesie ze sobą ryzyko pojawienia się zaburzeń odżywiania. Część osób decydujących się na restrykcyjne obniżenie kaloryczności posiłków po zakończeniu diety będzie chciała zrekompensować sobie wyrzeczenia. Może się to wiązać z kompulsywnym objadaniem się, ale także z tak poważnymi zaburzeniami jak bulimia, czy anoreksja. Zaburzenia odżywiania są przede wszystkim problemem ludzi młodych.
Problem 9: huśtawki nastrojów
Nie ma co liczyć, że podczas ubogiej energetycznie diety będziemy czuć się dobrze i tryskać optymizmem. Wiele osób podczas szybkiego odchudzania doświadcza huśtawek nastrojów. Niezaspokajanie potrzeb naszego organizmu sprawia, że stajemy się rozdrażnieni i zdenerwowani. Z drugiej strony jeżeli zdarzy się nam ulec pokusie – mamy poczucie winy, wyrzucamy sobie, że nie potrafimy wytrwać w postanowieniach. Stosowanie restrykcyjnej diety może skończyć się zniechęceniem i poczuciem, że nie jesteśmy w stanie schudnąć.
Problem 10: kłopoty towarzyskie
Szybkie odchudzanie może mieć wpływ również na nasze życie towarzyskie. Restrykcyjne diety zmuszają nas często do rezygnacji z wielu dań. Staramy się więc unikać wszelkich pokus. Jedną z nich są spotkania z rodziną lub znajomymi, podczas których serwowane są zazwyczaj zakazane dla nas przekąski. Część osób nie chce ryzykować, że nie wytrwa na diecie, lub też nie zamierza tłumaczyć się ze swoich wyborów żywieniowych. Dlatego przekłada spotkania towarzyskie na okres po odchudzaniu. Taka sytuacja w niektórych przypadkach może doprowadzić do izolacji społecznej.