Owies jest jednym z najpopularniejszym zbóż. Ceni się go za wartości odżywcze i prozdrowotne. Z owsa wytwarzane są płatki owsiane i otręby owsiane. Czym się one charakteryzują? Jakie są pomiędzy nimi różnice? Jak stosować płatki i otręby owsiane?
Otręby owsiane
Otręby owsiane są efektem ubocznym przemiału owsa. Zawierają one sporo błonnika, jednak jest go tu mniej niż w otrębach z innych zbóż. Otręby zawierają sporo kalorii – w 100 g jest ich około 380. Dostarczają nam one ponadto 10 g błonnika, 17,5 g białka, 7 g tłuszczów i 55 g węglowodanów.
Białko obecne w otrębach owsianych jest bogate w aminokwasy, które korzystnie wpływają na wiele procesów zachodzących w naszym organizmie. Są ponadto bogate w witaminy z grupy B (są one współodpowiedzialne za prawidłowe działanie układu nerwowego). Znajdziemy w nich również takie minerały jak selen i magnez.
Ze względu na obecność witamin B i minerałów otręby owsiane poprawiają naszą pamięć i koncentrację, zwiększają odporność na stres, mogą nawet chronić przed stanami depresyjnymi.
Pozytywny wpływ na układ nerwowy mają także zawarte w otrębach tłuszcze – nienasycone kwasy tłuszczowe (ze szczególnie wysoką zawartością kwasu oleinowego).
Otręby owsiane mają korzystny wpływ także na układ sercowo-naczyniowy, a to ze względu na fakt, że zawierają one awentramidy – bioaktywne związki, które chronią naczynia krwionośne przed odkładaniem złogów tłuszczowych, posiadają również działanie antyoksydacyjne. Awentramidy chronią przed miażdżycą, chorobami serca, czy udarem mózgu.
Ze względu na wysoką zawartość białka, ich spożywanie jest zalecane sportowcom stosującym dietę roślinną – przypominamy, że białko jest podstawowym budulcem mięśni.
Błonnik natomiast sprawia, że są one produktem zalecanym na diecie redukcyjnej – w kontakcie z wodą zaczynają pęcznieć, przez co po ich spożyciu czujemy się najedzeni.
Płatki owsiane
Płatki owsiane to kolejny zdrowy produkt, który powstaje z owsa. Dostarczają nam one dość dużej ilości kalorii – 100 g to średnio 366 kcal. Są doskonałym źródłem węglowodanów złożonych (68%), białka (13), błonnika, a także nienasyconych kwasów tłuszczowych (7%).
Jedząc płatki owsiane dostarczamy do naszego organizmu dużej ilości witamin z grupy B (znajdziemy tu przede wszystkim witaminę B1, B2, B5, B6 i kwas foliowy), które pozytywnie wpływają na funkcjonowanie mózgu i całego układu nerwowego. W płatkach owsianych zawarta jest także witamina E, którą nazywa się także witaminą młodości i płodności.
Niepozorne płatki owsiane są prawdziwą skarbnicą związków mineralnych:
- magnezu,
- wapnia,
- żelaza,
- cynku,
- fosforu,
- potasu,
- miedzi,
- krzemu,
- selenu,
- i manganu.
Płatki owsiane zawierają kilka rodzajów skrobi – pierwsza z nich jest trawiona błyskawicznie, druga nieco wolniej, trzecia to natomiast skrobia oporna, która charakteryzuje się właściwościami prebiotycznymi (oznacza to, że jest pożywką dla dobrych bakterii jelitowych). Charakterystyczne właściwości węglowodanów zawartych w płatkach owsianych powodują, że energia uwalniana jest stopniowo. Dzięki temu czujemy się syci przez długi czas, a co więcej możemy wyregulować poziom cukru we krwi.
W płatkach owsianych znajdziemy zarówno błonnik rozpuszczalny, jak i nierozpuszczalny. Błonnik rozpuszczalny w kontakcie z wodą przybiera śluzowatą strukturę, dzięki czemu działa ochronnie na błony śluzowe przewodu pokarmowego. Zapobiega on dolegliwościom trawiennym, a dodatkowo pomaga w usuwaniu z organizmu toksyn. Błonnik nierozpuszczalny zapewnia nam długotrwałe uczucie sytości, zmniejsza wartość kaloryczną posiłku, poprawia również perystaltykę jelit.
Płatki owsiane działają ochronnie na układ krążenia, zapewniają nam zdrową skórę, mocne włosy i paznokcie (zawartość cynku, krzemu i witaminy E). Co więcej wspierają funkcjonowanie układu immunologicznego. Mogą nawet chronić przed niektórymi rodzajami nowotworów.
Płatki a otręby owsiane – czym się różnią
Podstawową różnicą pomiędzy płatkami a otrębami owsianymi jest sposób obróbki owsa. Płatki wytwarzane są z całych ziaren owsa (zostaje ono tu sprasowane), natomiast otręby są efektem ubocznym przemiału owsa. Można zauważyć również minimalne różnice w wartości kalorycznej i zawartości składników odżywczych.
Zastosowanie otrębów owsianych
Otręby owsiane należą do produktów, które znajdują szerokie zastosowanie w kuchni. Możemy dodawać ich do wypieków, surówek, sałatek, zup. Są świetnym zamiennikiem bułki tartej – warto panierować nimi kotlety.
Właściwości otrębów dobrze jest wykorzystać w kosmetykach domowej produkcji – maseczkach i peelingach. Pomagają one delikatnie złuszczać skórę, a dzięki zawartości witaminy E, nienasyconych kwasów tłuszczowych i niektórych minerałów poprawiają jej kondycję.
Zastosowanie płatków owsianych
Płatki owsiane większości z nas kojarzą się ze śniadaniami, a konkretnie – z nieśmiertelną owsianką. Warto jednak używać ich w innych celach. Mogą stać się bazą pysznych i zdrowych ciasteczek owsianych. Ciasta z ich dodatkiem będą zdrowsze. Płatki podobnie jak otręby mogą posłużyć do panierowania kotletów. Z powodzeniem sprawdzą się w daniach warzywnych i mięsnych.
Cenione są także walory kosmetyczne płatków owsianych. Posiadają one właściwości złuszczające, a także nawilżające.
