Kuchnia czeska uważana jest za bardzo smaczną, choć niekoniecznie zdrową. Pod wieloma względami jest podobna do kuchni polskiej. Znajdziemy w niej również inspiracje kulinarne z takich krajów jak Austria, Węgry, Słowacja, czy Niemcy. Co warto wiedzieć o czeskiej kuchni? Jakich potraw należy spróbować podczas pobytu w Czechach?
Czeska kuchnia – cechy charakterystyczne
Czechy to kraj o bogatej historii, co jest widoczne także w daniach, które często goszczą na czeskich stołach. Kraj przez długi czas znajdował się pod wpływem Austro-Węgier. Po zakończeniu II wojny światowej został połączony ze Słowacją, co również odbiło na nim swoje piętno.
oczywistym jest, że na kuchnię Republiki Czeskiej miało wpływ położenie geograficzne. Brak dostępu do morza sprawia, że nie znajdziemy tu bogatego wyboru ryb i owoców morza (jeżeli spotkamy ryby, to przede wszystkim gatunki słodkowodne). Za to w tradycyjnym menu nie brakuje różnego rodzaju mięs. Na czeskich stołach często gości wieprzowina, wołowina, dziczyzna, a także lżejsze mięso drobiowe. Produkuje się z nich między innymi wyborne kiełbasy czy wędliny.
W kuchni tej znajdziemy duże ilości potraw mącznych, przez co uchodzi ona za ciężką. Nie ma tu wielu gatunków warzyw (ich uprawa była bardzo trudna przez kolektywizację rolnictwa, którą wprowadziły władze komunistyczne). Wyjątkiem są wszechobecne ziemniaki (warto podkreślić, że po raz pierwszy pojawiły się one na czeskich stołach dopiero w dziewiętnastym wieku).
Warto podkreślić, ze współcześnie kuchnia czeska podlega daleko idącym przemianom. Nieograniczony dostęp do różnorodnych produktów spożywczych sprawia, że Czesi odżywiają się coraz zdrowej.
Podobnie jak w Polsce spożywa się tu najczęściej trzy posiłki dziennie – śniadanie, obiad i kolację. Zwolennicy częstszego jedzenia pozwalają sobie również na drugie śniadanie i podwieczorek. Dawniej przynajmniej jeden posiłek spożywano w gronie rodzinnym, dziś sytuacja ta uległa diametralnej zmianie (nawyk ten udało się utrzymać jedynie w niecałych czterdziestu procentach czeskich rodzin).
Czeskie dania są bardzo kaloryczne, co sprawia, że coraz większa ilość mieszkańców ma problemy z nadwagą i otyłością.
Skromne śniadanie
Typowe dla Czechów są skromne śniadania, które często składają się tylko i wyłącznie z kawy, którą przyrządza się w sposób tradycyjny (czyli po prostu przez zalanie drobno zmielonych ziaren wrzątkiem).
Zaległości żywieniowe są natomiast nadrabiane po wyjściu z domu. W Czechach spotkamy wiele stoisk z sycącymi kiełbaskami.
Bardzo obfity obiad
Obiad w kuchni czeskiej jest posiłkiem bardzo obfitym. Zazwyczaj składa się on z zupy i drugiego dania. Popularnymi zupami są na przykład rosół (często podaje się go z uszkami), flaki, czy zupa z ziemniaków. Do zup często podaje się pieczywo, co sprawia, że posiłek staje się bardzo sycący. Przysmakiem jest również zupa gulaszowa, którą podaje się często w bochenku chleba. To jednak nie koniec.
Po zupie przychodzi czas na drugie danie. Zazwyczaj jest to mięso podawane na różne sposoby (w Czechach najpopularniejszymi gatunkami mięsa są wołowina i wieprzowina, czasem podaje się też cielęcinę i kurczaka), a także knedliki, które są znakiem rozpoznawczym czeskiej kuchni.
Jako surówkę Czesi najczęściej wybierają kapustę, jednak od czasu do czasu je się także sałatki z papryki, ogórków, pomidorów i cebuli (koniecznie z sosem winegret). Pamiętajmy jednak, że w czeskich restauracjach surówka traktowana jest jako oddzielne danie, dlatego konieczne jest jej oddzielne zamówienie.
Propozycje na podwieczorek
Jeżeli chodzi o desery, w kuchni czeskiej nie ma dość dużego wyboru. Niezwykle często podaje się logu, orzechy i owoce z polewą czekoladową, a także naleśniki z serem na słodko. Daniem na słodko mogą być również knedliki, które często nadziewa się morelami lub śliwkami. Ciekawą propozycją na deser są także hořické trubičky – są to cienkie, zwinięte wafelki, które przekłada się masłem i miodem, a następnie obsypuje orzechami, migdałami i cynamonem. W Czechach często serwuje się jabłkowe strudle.
Kolacja nieobowiązkowa
Po niezwykle sytym obiedzie mało kto ma ochotę na kolację. Ostatni posiłek może być wegeteriański lub bazować na mięsie. Na kolacje można zjeść kanapki, a jeśli nadal czujemy się głodni – sycące placki ziemniaczane (nie różnią się one od placków serwowanych w Polsce).
Co do picia?
W Czechach pije się duże ilości piwa (szacuje się, że na jednego mieszkańca przypada aż sto sześćdziesiąt litrów złocistego trunku rocznie), które nie tylko przez mieszkańców tego kraju uważane jest za wyborne. Możemy spotkać zarówno piwo jasne, jak i ciemne. Do napojów alkoholowych, które pojawiają się na stołach naszych południowych sąsiadów zaliczamy również śliwowicę, wino, jałowcówkę, czy absynt.
Napojem bezalkoholowym, który często pije się w Czechach jest kafola, czyli odpowiednik coca-coli, który został stworzony w 1960 roku. Obecnie kafola dostępna jest w różnych wariantach smakowych. Osoby, które nie mają ochoty na piwo chętnie sięgają po malinovkę. Jest to lemoniada o czerwonej barwie i (jak już sama nazwa wskazuje) malinowym smaku.
Popularne czeskie dania
Znanymi czeskimi daniami (oprócz knedlików) są: smażony ser (smaży się go tak jak kotleta, a podaje z piwem i frytkami), golonka (może być pieczona, wędzona lub peklowana), utopenec (czyli kiełbasa w kwaśnej zalewie), Česneková polévka (czyli zupa piwna), polędwica w sosie śmietanowym (koniecznie z bułczanymi knedlikami i żurawiną), czeski gulasz, stek wołowy z pieprzem, medownik (czyli ciasto z miodem i orzechami, które w czeskich domach często podaje się do kawy), pieczeń wieprzowa (obowiązkowo z knedlikami i kapustą), kyselo (czyli zupa ugotowana na bazie zakwasu chlebowego i grzybów), praskie kiełbaski, ser marynowany w oliwie i ziołach, praska szynka.
Jak przygotować smażony ser?
Niezwykle popularny w Czechach smażony ser możemy przygotować samodzielnie i nie zajmie nam to wiele czasu. Składniki, które będą nam potrzebne to:
– ulubiony żółty ser (na jedną porcję potrzebujemy około 50 g sera, ważne, żeby był on twardy),
– mąka,
– dwa jajka,
– bułka tarta,
– olej,
– mleko,
– mielona papryka, sól i pieprz do smaku.
Żółty ser kroimy w plastry, posypujemy przyprawami. Następnie obtaczamy go w mleku i panierujemy (tak jak kotlety schabowe – w jajku i bułce tartej). Należy zwrócić uwagę by ser był dobrze obtoczony w bułce. Kolejnym krokiem jest usmażenie plasterków sera na rozgrzanym oleju – smażymy z obu stron do momentu osiągnięcia złotego koloru.