Anoreksja i inne zaburzenia odżywiania nie należą do zjawisk nowych. Choć wydaje się, że jeszcze nigdy w historii nie występowały na tak szeroką skalę. Zaobserwowano, że osoby, które mają skłonności do głodzenia się posiadają wspólne cechy osobowości. Ich wczesne zaobserwowanie sprawia, że możliwe staje się podjęcie terapii, która ostatecznie uchroni młodą osobę przed chorobą. Kim są ludzie cierpiący na anoreksję?
Zaburzenia odżywiania
Zaburzenia odżywiania dotyczą przede wszystkim młodych kobiet (zdarza się, że chorują mężczyźni, ale w ich przypadku jest to kwestia marginalna). Współcześnie choruje coraz więcej osób, a co równie istotne – wiek zachorowania cały czas się obniża.
Zaburzeniom odżywiania sprzyja społeczeństwo, w którym promowana jest obecnie bardzo szczupła sylwetka. W mediach dominuje przekaz, że szczupłe ciało jest związane z sukcesem i pięknem. Większa ilość tkanki tłuszczowej (nawet jeżeli masa ciała mieści się w normie) utożsamiana jest natomiast z brzydotą.
O anoreksji możemy mówić, kiedy masa ciała jest niższa o co najmniej piętnaście procent od masy przyjętej za standardową. Osoby chore unikają przyjmowania większej ilości pokarmów, mogą również prowokować wymioty, stosować leki przeczyszczające i moczopędne, praktykować wyczerpujące ćwiczenia fizyczne. Cierpiący na anoreksję mają zaburzony obraz własnego ciała. Niezależnie od tego jak mało ważą i tak czują się za grube. W przypadku kobiet utrata znacznej ilości tkanki tłuszczowej skutkuje zaburzeniami hormonalnymi. Bardzo często następuje zatrzymanie miesiączki.
W sytuacji, gdy choroba rozpoczęła się już przed okresem pokwitania bardzo często dochodzi do zahamowania wzrostu.
Jakie są cechy osobowości osób cierpiących na zaburzenia odżywiania?
Jako, że zaburzenia odżywiania pojawiają się w bardzo młodym wieku (współcześnie coraz częściej przed okresem pokwitania) osobowość osób chorych jest jeszcze niewykształcona. Stwierdza się u nich jednak bardzo niską samoocenę (stąd brak odporności na społeczną presję dążenia do szczupłej sylwetki). Młodzi ludzie cierpiący na zaburzenia odżywiania są bardzo wrażliwi, przeważnie nie wierzą we własne możliwości, mają niską odporność na stres. W stosunku do innych osób przyjmują postawę uległą, za wszelką cenę unikają konfliktów. Adaptowanie do nowych sytuacji sprawia im wiele trudności.
Typowa dla takich osób jest nieumiejętność nawiązywania dobrych relacji z innymi. Są one nieufne, odczuwają silny opór przed okazywaniem uczuć. Ich relacje są zazwyczaj nietrwałe i powierzchowne.
Pomimo, że osoby z zaburzeniami odżywiania są zazwyczaj bardzo ambitne, jednocześnie nie wierzą, że coś mogłoby się im w życiu udać. Są wobec siebie bardzo surowe, nie potrafią wybaczyć sobie błędów. Cechują je perfekcjonizm, tłumiona agresja, a także zaburzenia obsesyjno-kompulsywne.
Większość osób, u których stwierdza się zaburzenia odżywiania czuje się w życiu bardzo niepewnie, przez co podejmowane przez nie działania są mało skuteczne. Często kurczowo trzymają się tego co znane, mają tendencję do unikania odpowiedzialności. Mają skłonność do uciekania w świat fantazji. Na świat zewnętrzny patrzą bardzo pesymistycznie. Przez otoczenie uważane są za skryte, pełne zahamowań.
W przypadku osób chorych na anoreksję stwierdza się większą wytrwałość niż u chorujących na bulimię. Cierpiący na bulimię są mniej uporządkowani i mają większą potrzebę stymulacji. Mają silną potrzebę społecznej aprobaty. W przeciwieństwie do chorych na anoreksję są często zależne od innych ludzi i ich opinii. Bardzo chcą nawiązywać relacje z innymi, jednak często są to relacje dysfunkcyjne, gdyż chorzy na bulimię uważają się za gorszych i mają skłonność do podporządkowywania się otoczeniu. Bulimia w większości wypadków powiązana jest z trudnościami w wyrażaniu emocji, zachowaniami autodestrukcyjnymi, nadmiernym stresem, predyspozycjami do depresji.
Jak pomóc osobie ze skłonnościami do zaburzeń odżywiania?
Zaburzenia odżywiania są bardzo trudne do wyleczenia. Osoba chora zazwyczaj nie czuje potrzeby poddawania się terapii. Wydaje się jej, że gdy osiągnie wymarzoną sylwetkę (co nigdy nie nastąpi, bo i tak zawsze będzie dla siebie niedoskonała) rozwiążą się wszystkie jej problemy.
Ze względu na trudności z leczeniem zaburzeń odżywiania bardzo ważne jest, żeby zacząć działać, kiedy nie jest jeszcze za późno. Anoreksja i bulimia to problemy powszechne, jednak nie dotykają wszystkich młodych ludzi (którzy również narażeni są na negatywny przekaz mediów i otoczenia). Bardzo ważną rolę wydaje się odgrywać rodzina. Młody człowiek, który ma wsparcie i wie, że w każdej chwili może liczyć na bliską osobę, zdecydowanie rzadziej podejmuje działania autodestrukcyjne (jeżeli nawet, to są one szybko zauważone, a bliscy zaczynają interweniować). W przypadku młodych osób z zaburzeniami odżywiania problemy nierzadko tkwią w samej rodzinie. Często obserwują oni destrukcyjne zachowania rodziców, bywa, że nie są przez nich zauważani, są pozostawieni sami sobie, pomiędzy członkami rodziny nie ma autentycznej więzi. Wówczas udzielenie pomocy na czas jest bardzo trudne. Ratunek może przyjść jedynie z zewnątrz.
