Rumianek jest jednym z najpopularniejszych ziół nie tylko w Polsce, ale również na świecie. Jest on bezpieczny dla zdrowia, a jednocześnie pomaga w leczeniu wielu dolegliwości. Jakie właściwości ma rumianek pospolity? W leczeniu jakich schorzeń będzie on pomocny? Czy istnieją jakieś przeciwwskazania do jego stosowania?
Co to jest rumianek?
Rumianek pospolity jest to jednoroczna roślina lecznicza, którą zaliczamy do rodziny astrowatych. Występuje on we wszystkich rejonach Polski, można go spotkać także w pozostałych rejonach Europy, w Azji, Afryce, a także Australii. Rumianek rośnie na łąkach, w parkach, przy drogach. Rumianek posiada silnie rozgałęzioną, pustą w środku łodygę. Jego liście są skrętoległe, korzeń palowy, również silnie rozgałęziony. Kwiaty rumianku są białe, zebrane w koszyczek. Owoc to z kolei niewielka podłużna niełupka. Cała roślina wydziela charakterystyczny zapach. Kwiaty rumianku stosowane są w lecznictwie i kosmetyce. Roślina zawiera olejki eteryczne, fitosterole, fenolokwasy, garbniki, flawonoidy, cholinę, związki kumarynowe i śluzowe, sole mineralne i witaminę C.
Jakie właściwości ma rumianek?
Kwiaty rumianku są cennym surowcem zielarskim. Zbiera się je w okresie od maja do września, w słoneczne i suche popołudnia, a następnie suszy.
Rumianek zawiera takie substancje jak:
- chamazulen,
- alfa-bisabolol,
- fenolokwasy,
- fitosterole,
- flawonoidy,
- spiroeter,
- garbniki,
- poliacetyleny,
- gorycze,
- witaminę C,
- cholinę,
- związki kumarynowe i śluzowe,
- olejek eteryczny,
- a także minerały.
Chamazulen jest ciemnoniebieską substancją, która występuje w olejkach eterycznych rumianku. Wykazuje ona działanie przeciwalergiczne, gdyż hamuje syntezę histaminy. Dodatkowo chamazulen działa bakteriobójczo, przeciwzapalnie, uspokajająco. Pomaga także w regeneracji skóry.
Zawarty w rumianku alfa-bisabolol posiada działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne. Substancja ta łagodzi podrażnienia. Bisabolol rozpuszcza się w olejach i spirytusie.
Fenolokwasy charakteryzują się silnymi właściwościami przeciwutleniającymi, co oznacza, że neutralizują one szkodliwy wpływ wolnych rodników na ludzki organizm. Fenolokwasy chronią przed rakiem i spowalniają procesy starzenia się organizmu.
Fitosterole działają przeciwnowotworowo, co więcej są w stanie obniżyć poziom złego cholesterolu we krwi, dzięki czemu przeciwdziałają miażdżycy.
Rumianek jest doskonałym źródłem flawonoidów – substancji roślinnych, które mają właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe. Są one w stanie oczyszczać organizm z toksyn, a także przeciwdziałać nowotworom. Co więcej mogą zapobiegać nadmiernej krzepliwości krwi, obniżyć ciśnienie tętnicze, łagodzić objawy alergii. Znane jest także działanie rozkurczowe flawonoidów.
Spiroeter sprawia, że rumianek pomaga się nam rozluźnić. Garbniki z kolei charakteryzują się działaniem ściągającym, przeciwzapalnym, antybakteryjnym. Dodatkowo wymiatają one wolne rodniki z ludzkiego organizmu, dzięki czemu wspomagają leczenie chorób nowotworowych. Garbniki mają korzystny wpływ na układ pokarmowy, gdyż działają ochronnie na błony śluzowe.
Poliacetyleny działają przeciwbakteryjnie, przeciwbólowo, pobudzają również ośrodkowy układ nerwowy.
Obecność związków kumarynowych i śluzowych sprawia, że rumianek wykazuje działanie rozkurczowe, zapobiega także nadmiernemu krzepnięciu krwi.
Witamina C wzmacnia odporność organizmu, pozytywnie wpływa na układ nerwowy, bierze udział w syntezie kolagenu, przyspiesza gojenie się ran, wyrównuje koloryt skóry.
Cholina, nazywana także witaminą B4 jest bardzo ważna dla kobiet w ciąży, gdyż bierze udział w rozwoju układu nerwowego płodu. Jest ona ponadto ważna dla prawidłowej pracy mięśni, sprawnego funkcjonowania układu oddechowego i krwionośnego. Cholina pozytywnie wpływa na procesy zapamiętywania – jest szczególnie korzystna dla pamięci długotrwałej. Doceniany jest także jej korzystny wpływ na wątrobę.
Zastosowanie rumianku w lecznictwie
Rumianek od wieków wykorzystywany był przez medycynę naturalną. Współcześnie nauka potwierdza jego lecznicze właściwości, których jest mnóstwo.
Picie naparów z rumianku polecane jest przy infekcjach – zarówno wirusowych, jak i bakteryjnych. Warto sięgać po niego również wówczas, kiedy naszym problemem jest alergia – rumianek łagodzi jej objawy.
Z rumianku skorzystają osoby zestresowane, cierpiące na bezsenność, mające problemy z pamięcią i koncentracją. Zioło to ma znakomity wpływ na układ nerwowy. Jego regularne stosowanie pomaga się nam wyciszyć i zrelaksować.
Rumianek pomoże także w dolegliwościach układu pokarmowego. Działa on rozkurczowo i przeciwbólowo, dlatego polecany jest na bóle brzucha i kolki u niemowląt. Rumianek reguluje pracę jelit, pomoże także w leczeniu biegunki, wzdęć i zaparć. Pomoże on w dolegliwościach układu pokarmowego, które związane są ze stresem.
Napar z koszyczków rumianku świetnie sprawdzi się do stosowania zewnętrznego. Przyspieszy on gojenie się ran, złagodzi objawy alergii skórnych. W przypadku zapalenia jamy ustnej czy zapalenia gardła warto płukać je rumiankiem.
Rumianek wykazuje właściwości przeciwbólowe, dlatego może okazać się pomocny w łagodzeniu bólów menstruacyjnych, a także migren czy innego rodzaju dolegliwości bólowych.
Bardzo dużą popularnością cieszą się inhalacje przy użyciu rumianku. Są one pomocne w leczeniu dolegliwości górnych dróg oddechowych. Picie rumianku przed snem pomoże rozwiązać problemy z zasypianiem. Okłady z rumianku pomogą w łagodzeniu objawów zapalenia spojówek. Zioło to może okazać się pomocne w leczeniu trądziku i grzybicy.
Zastosowanie rumianku w kosmetyce
Rumianek jest cennym surowcem kosmetycznym, gdyż posiada silne działanie przeciwzapalne i ściągające. Wykorzystuje się go do pielęgnacji ciała, a także włosów.
Warto stosować rumianek do pielęgnacji skóry podrażnionej, a także dotkniętej trądzikiem, co więcej pomoże on w łagodzeniu stanów zapalnych towarzyszących alergii.
Zawarta w rumianku witamina C jest silnym przeciwutleniaczem, co oznacza, że opóźnia procesy starzenia się skóry. Dodatkowo posiada ona właściwości ujędrniające. Witamina C łagodzi podrażnienia, przyspiesza również gojenie się ran.
Rumianek wzmacnia naczynia krwionośne, dzięki czemu szybko redukuje zaczerwienienie skóry. Można wykonać z niego tonik, bardzo dużą popularnością cieszą się kremy i balsamy z jego dodatkiem.
Rumianek od dawna z powodzeniem stosowany jest do pielęgnacji włosów. Zapobiega on nadmiernemu przetłuszczaniu włosów, chroni przed łupieżem, jest nawet w stanie przeciwdziałać wypadaniu włosów. Szampony i odżywki na bazie rumianku polecane są szczególnie do włosów jasnych, gdyż podkreślają ich złoty kolor. Zdrowe i błyszczące włosy zapewni nam także płukanka z rumianku.
Rumianek na odchudzanie
Rumianek jest jednym z ziół, po które warto sięgać na diecie redukcyjnej. Poprawia on przemianę materii, a dodatkowo łagodzi dolegliwości trawienne takie jak wzdęcia czy zaparcia. Regularne picie naparów z rumianku pomaga oczyścić organizm z toksyn, co sprzyja szybszej redukcji wagi.
Dużym atutem rumianku jest fakt, że działa on kojąco na nasze nerwy. Jest to tym ważniejsze, że wielu ludzi sięga po jedzenie, nie z głodu, ale przede wszystkim dlatego, żeby zagłuszyć stres. W takiej sytuacji rumianek likwiduje przyczynę tycia.
Uprawa rumianku w ogrodzie
Jako, że rumianek pospolity jest jednym z najzdrowszych ziół, warto zadbać, żeby znalazł się również w naszym ogrodzie. Jego kolejną zaletą jest fakt, że jest on prosty w uprawie. Roślina ta ma niewielkie wymagania glebowe. Bardzo dobrze czuje się na stanowiskach nasłonecznionych i ciepłych, a dodatkowo niezbyt wilgotnych.
Najlepszy czas na wysiew rumianku to wiosna lub okres od września do października. Roślina powinna wschodzić po dwóch – trzech tygodniach. Okres kwitnienia rozpoczyna się w maju i trwa nawet do jesieni.
Surowiec zielarski, czyli koszyczki kwiatowe należy zebrać zanim jeszcze w pełni się rozwiną. Suszy się je w suchym i ciepłym miejscu, jednak nie na słońcu.
Rumianek – przeciwwskazania
Choć rumianek można podawać nawet małym dzieciom, warto zdawać sobie sprawę, że istnieją przeciwwskazania do jego stosowania. W rzadkich wypadkach może on powodować alergie, dlatego osoby uczulone powinny bezwzględnie go unikać.
Ciekawostki na temat rumianku:
- Rumianek pojawia się w malarstwie już za czasów średniowiecza.
- W symbolice chrześcijańskiej rumianek oznaczał zbawienie, jest również symbolem skromności – choć niekiedy uważany jest za pospolity chwast, posiada niesamowite właściwości lecznicze.
- O rumianku pisała święta Hildegarda.
- Inne nazwy rumianku to: kamelki, maruna rumianek, maruna, rumianek apteczny, rumianek lekarski, rumianek pachnący.
- Ekstrahowane olejki eteryczne znajdują zastosowanie przy wyrobie likierów, a także jako rozpuszczalnik farb do malowania na porcelanie.
- Rumianek jest ziołem, które posiada największą dokumentację medyczną.
- Dla starożytnych Egipcjan rumianek był darem od Boga Słońca.
- Kwiaty rumianku są jadalne i można wykorzystać je na przykład jako dodatek do sałatki.
