Olej słonecznikowy obok oleju rzepakowego jest najpopularniejszym tłuszczem roślinnym wykorzystywanym w Polsce. Nierafinowany zawiera wiele substancji odżywczych, które bardzo pozytywnie wpływają na nasze zdrowie? Czym jest olej słonecznikowy? Jaki jest jego skład? W jaki sposób możemy go wykorzystać? Czy olej słonecznikowy ma jakieś wady?
Co to jest olej słonecznikowy?
Mianem oleju słonecznikowego określamy tłuszcz roślinny wytłaczany z nasion słonecznika. Jego produkcja na szeroką skalę rozpoczęła się w siedemnastym wieku w Wielkiej Brytanii. Współcześnie najczęściej wykorzystuje się go w kuchni, choć znajduje on zastosowanie również w lecznictwie i kosmetyce (spowalnia procesy starzenia się skóry). W skład oleju słonecznikowego wchodzą między innymi nienasycone i nasycone kwasy tłuszczowe. W sklepach znajdziemy go w postaci rafinowanej i nierafinowanej. Współcześnie bardzo modne stało się ssanie oleju słonecznikowego – dzięki niemu możemy skutecznie oczyścić organizm z toksyn.
Olej słonecznikowy – wartości odżywcze
Mówiąc o wartościach odżywczych oleju słonecznikowego powinniśmy wprowadzić rozróżnienie na olej rafinowany i nierafinowany. Rafinowany został dokładnie oczyszczony i poddany działaniu wysokiej temperatury, dzięki czemu uzyskał wyższą temperaturę dymienia. Jednocześnie został on pozbawiony smaku i zapachu, a także cennych wartości odżywczych.
Temperatura dymienia oleju nierafinowanego jest niska (wynosi około 107 stopni Celsjusza), przez co nie nadaje się on do smażenia. Jest za to bogaty w składniki, które pozytywnie wpływają na kondycję ludzkiego organizmu.
Olej ten zawiera kwasy tłuszczowe nienasycone: oleinowy i ikozenowy, a także nienasycone: palmitynowy, stearynowy i arachidowy.
Kwas oleinowy pomaga w utracie nadprogramowych kilogramów, obniża poziom złego (LDL) cholesterolu i trójglicerydów we krwi, dzięki czemu chroni nas przed miażdżycą. Jednocześnie przyczynia się do zwiększenia poziomu cholesterolu dobrego. Jego korzystne działanie na układ sercowo-naczyniowy wynika również z faktu, że pomaga on obniżyć ciśnienie tętnicze. Co więcej pomaga on w utrzymaniu prawidłowego poziomu cukru we krwi. Kwas oleinowy działa przeciwzapalnie, może też chronić organizm przed rozwojem nowotworów. W kosmetyce ceni się go za działanie nawilżające i regenerujące skórę.
Kwas ikozenowy (eikozenowy) jest w stanie skutecznie obniżać poziom złego cholesterolu i trójglicerydów we krwi. Przyczynia się on do zmniejszenia ciśnienia tętniczego, reguluje poziom cukru we krwi, a dodatkowo może zapobiegać tworzeniu się kamieni nerkowych.
Kwas palmitynowy jest ważny dla prawidłowego funkcjonowania naszych płuc – zapobiega zapadaniu się pęcherzyków płucnych. Jest on syntetyzowany przez ludzki organizm, stanowi około czterdzieści dwa procent kwasów tłuszczowych znajdujących się w kobiecym mleku.
Kwas stearynowy zaliczany jest do podstawowych, nasyconych kwasów tłuszczowych. Znajduje on szerokie zastosowanie w kosmetyce, gdyż posiada on właściwości myjące, jest także dobrym emuglatorem (umożliwia łączenie fazy wodnej i tłuszczowej kosmetyku).
Kwas arachidowy występuje niekiedy w suplementach dla sportowców, gdyż przyczynia się do zwiększenia masy mięśniowej, a także siły mięśni (wspomaga produkcję testosteronu).
Dobrej jakości oleje słonecznikowe zawierają duże ilości witaminy E, która jest silnym przeciwutleniaczem. Znajdziemy w nich ponadto fitosterole, które pomagają regulować gospodarkę hormonalną naszego organizmu.
Jeżeli chodzi o proporcje kwasów omega-3 do omega-6, wynoszą one 1:136, co nie jest wynikiem dobrym (zaleca się, żeby proporcje te wynosiły maksymalnie 1:10). Z tego względu olej słonecznikowy nie powinien być jedynym źródłem tłuszczu w naszej diecie. Warto go spożywać, należy jednak sięgać także po produkty zawierające duże ilości nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3.
Olej słonecznikowy – jak wpływa na zdrowie?
Nierafinowany olej słonecznikowy korzystnie wpływa na kondycję ludzkiego organizmu. Cenimy go między innymi ze względu na wysoką zawartość antyoksydantów, które usuwają z organizmu wolne rodniki, chroniąc tym samym przed rozwojem chorób nowotworowych i szybkim starzeniem.
Olej słonecznikowy może być pomocny także w detoksykacji organizmu. Działa on przeciwzapalnie i antybakteryjnie, dlatego warto wykorzystywać go w przypadku chorób skóry (na przykład trądziku).
Tłoczony z pestek słonecznika olej bardzo korzystnie wpływa na pracę układu sercowo-naczyniowego. Warto włączyć go do menu, gdyż redukuje poziom złego cholesterolu i trójglicerydów, zwiększa poziom dobrego cholesterolu, a co więcej obniża ciśnienie tętnicze.
Olejem słonecznikowym powinny zainteresować się również osoby cierpiące na cukrzycę i insulinoodporność. Jest on bowiem w stanie regulować poziom cukru we krwi.
Pamiętajmy, że pozytywne efekty zdrowotne uzyskamy już dzięki niewielkim ilościom oleju. Nie należy spożywać go w nadmiarze, gdyż jak każdy olej jest on wysokokaloryczny – w 100 g znajdziemy około 880 kcal.
Zastosowanie oleju słonecznikowego w kuchni
Do smażenia i obróbki termicznej w wysokich temperaturach nadaje się tylko rafinowany olej słonecznikowy.
W postaci nierafinowanej będzie on idealnym dodatkiem do sałatek, past kanapkowych, surówek, zup, makaronów. Nierafinowany olej słonecznikowy można podgrzać – bardzo istotne jest jednak, żeby nie przekroczyć granicy około stu stopni Celsjusza.
Olej słonecznikowy – zastosowanie w kosmetyce
Ze względu na obecność nienasyconych kwasów tłuszczowych i witaminy E olej słonecznikowy znakomicie sprawdzi się do pielęgnacji skóry. Opóźnia on procesy starzenia, sprawia, że skóra staje się jędrniejsza, a drobne zmarszczki znikają. Olej z pestek słonecznika zapobiega utracie wody przez skórę, dzięki czemu wygląda ona zdrowo i promiennie. Warto wykorzystać go także jako bazę do produkcji kosmetyków przeciwtrądzikowych, gdyż przyspiesza leczenie zmian skórnych.
Co ciekawe olej słonecznikowy ma też wyjątkowo korzystny wpływ na włosy. Warto go stosować, jeżeli nasze włosy są suche, łamliwe, mają skłonności do rozdwajania się. Olej należy nałożyć na włosy i skórę głowy przed ich umyciem, a następnie pozostawić na około godzinę (jeżeli jest to możliwe – nawet na całą noc). Dla wzmocnienia efektu owijamy włosy folią i ręcznikiem. Następnie dokładnie je myjemy. Już po pierwszym zabiegu włosy stają się gładsze, błyszczące i łatwo się rozczesują.
Ssanie oleju słonecznikowego
Współcześnie bardzo dużą popularnością cieszy się ssanie oleju. Należy robić to na czczo, od razu po przebudzeniu, co u niektórych osób budzi dreszcz obrzydzenia. Taki zabieg jest jednak niezwykle pomocny w oczyszczaniu organizmu z toksyn i innych związków, których chcielibyśmy się pozbyć. Znajdujące się w naszej ślinie bakterie, wirusy, grzyb, a także toksyny wchłaniane są przez olej, który następnie wypluwamy.
Regularne ssanie oleju może spowodować poprawę stanu naszego zdrowia. Taka praktyka redukuje stany zapalne dziąseł, chroni również przed próchnicą. Co więcej w ten sposób możemy delikatnie wybielić zęby.
Bardzo ważne jest, żeby po wypluciu oleju dokładnie umyć zęby i wypłukać jamę ustną.
Czyli dobrze, że go używamy w polskiej kuchni 🙂