Jeżeli po zjedzeniu niezbyt obfitego i wydawałoby się zdrowego posiłku czujemy, że coś jest nie tak – być może jest to znak, że źle połączyliśmy produkty. Zwolennicy diety niełączenia przekonują, że podanie razem niektórych rodzajów żywności znacznie pogarsza procesy trawienne. Może być to przyczyną bólów brzucha, uczucia ciężkości, zgagi, wzdęć, czy po prostu gorszego samopoczucia. Jak więc łączyć pokarmy, żeby czuć się świetnie?
Zasada niełączenia pokarmów – o co tu chodzi?
Pierwsze teorie dotyczące tego, że łączenie w jednym posiłku określonych pokarmów może szkodzić pojawiły się już w 1939 roku. Współcześnie możemy spotkać kilka odmian diety niełączenia. Warto jednak podkreślić, że teorie te nie mają naukowego poparcia.
Właściwe łączenie pokarmów ma polegać na tym, że w posiłku dominuje tylko jedna substancja odżywcza, na przykład skrobia, kwasy, białko, czy cukier. Połączenie ich wszystkich sprawia, że danie staje się trudne do strawienia.
Bardzo ważne jest przede wszystkim to, żeby białka i węglowodany spożywać osobno. To jednak nie koniec zaleceń. Poniżej przedstawiamy przykłady nieprawidłowych połączeń.
Połączenie tłuszczu z cukrem
Tłuszcz i cukier w jednym posiłku nie jest najbardziej szczęśliwym zestawieniem. Zanim sięgniemy po czekoladę, kremy czekoladowe, bitą śmietanę, powinniśmy zdawać sobie sprawę, że tłuszcz w połączeniu z cukrem nie ulega rozkładowi. Dodatkowo bardzo szybko zaczyna fermentować.
Połączenie skrobi i cukru
Równie niekorzystne jest połączenie skrobi i tłuszczu. Nie powinniśmy tego robić, gdyż zdaniem zwolenników teorii niełączenia te dwa składniki są trawione w całkowicie inny sposób. Efektem zjedzenia chleba z dżemem lub ciasta z kremem jest często dyskomfort w żołądku, a w wielu wypadkach także wzdęcia.
Białko i skrobia
Jednym z najpopularniejszych, a jednocześnie niewłaściwych zestawień jest połączenie w jednym daniu białka i skrobi. Przykłady takich potraw to choćby mięso z ziemniakami, spaghetti z serem, chleb z serem, czy kurczak z ryżem. Goszczą one na naszych stołach bardzo często. Problem w tym, że proces trawienia skrobi rozpoczyna się już w jamie ustnej, z kolei białko jest trawione dopiero w żołądku. Dodatkowo w trakcie trawienia odczyn zasadowy (potrzebny do aktywacji enzymów rozkładających skrobię) zostaje połączony z odczynem kwaśnym (w którym aktywowane są enzymy niezbędne do strawienia białka). Taka sytuacja sprawia, że występują problemy w wydzielaniu enzymów trawiennych, a posiłek nie może być dokładnie strawiony.
W efekcie po spożyciu posiłku składającego się z białka i skrobi czujemy się przepełnieni, mamy uczucie ciężkości w żołądku, a także wzdęcia.
Skrobia i kwasy
Nie najlepszym rozwiązaniem jest także połączenie skrobi z kwasami. Znajdziemy je w coca coli, kanapce z pomidorem, piwie, winie, czy spaghetti bolognese. Problemem jest tu fakt, że kwas zaburza pH śliny, a proces trawienia skrobi powinien rozpocząć się już w jamie ustnej. W efekcie skrobia nie może zostać w pełni strawiona i zaczyna fermentować w jelitach, co z kolei jest przyczyną uciążliwych wzdęć.
Zestawienie białka i kwasów
Równie niekorzystne dla procesów trawiennych jest połączenie białka z kwasami. Pod wpływem kwasu zmniejszeniu ulega wydzielanie kwasu solnego w żołądku, gdzie ma zostać strawione białko. W efekcie proces trawienia białka zostaje utrudniony i zaczyna ono gnić.
Jeżeli spożywamy mięso z kiszonymi ogórkami lub skusimy się na śledzie w occie, możemy mieć problemy z nieprzyjemnym oddechem.
Kiedy warto zainteresować się prawidłowym łączeniem pokarmów?
Gdy wskutek niewłaściwego połączenie produktów dany pokarm nie może zostać strawiony przez enzymy trawienne, zadanie to zostaje powierzone bakteriom jelitowym (rozkładają one resztki pokarmów w drodze fermentacji). Jednakże takie trawienie pokarmu sprawia, że zawarte w nim składniki odżywcze nie zostają w pełni przyswojone.
Warto pamiętać, że poszczególne osoby posiadają inną tolerancję na różnorodność pokarmów. Jedni czują się świetnie nawet, gdy spożywają posiłek złożony z kilkunastu produktów, inni w tej samej sytuacji odczują sprzeciw układu trawiennego. Wpływ na tę tolerancję ma także wiek danej osoby – im jesteśmy starsi, tym częściej preferujemy potrawy proste.
Jeżeli często cierpimy na różne dolegliwości trawienne, warto zainteresować się zasadą prawidłowego łączenia pokarmów. Być może zastosowanie jej w praktyce pomoże rozwiązać niektóre nasze problemy.
Problemem w przypadku wielu osób będzie trudność w ułożeniu diety, która zaspokoi zapotrzebowanie na wszystkie niezbędne składniki odżywcze. Jeżeli zdecydujemy się wprowadzić w życie zasady niełączenia, będziemy zmuszeni do spożywania większej ilości posiłków w ciągu dnia.
Jak łączyć pokarmy?
Skoro już wiemy jakie połączenia pokarmów są ryzykowne, skupmy się na dobrych zestawieniach, które ułatwią naszemu organizmowi trawienie.
Jedną z ważniejszych zasad jest jadanie owoców osobno. Nie należy łączyć ich z żadnymi innymi produktami, gdyż są one trawione błyskawicznie. Proces trawienia rozpoczyna się już w jamie ustnej. Jeżeli połączylibyśmy owoce w jednym posiłku z innymi grupami produktów, te drugie mogłyby w międzyczasie ulec fermentacji (wyjątkiem jest tu połączenie kwaśnych owoców z tłuszczami). Na owoce najlepiej pozwolić sobie z samego rana, przed śniadaniem, ewentualnie około dwie godziny po posiłku.
Skrobia i tłuszcze pasują do siebie, z tego względu bez wyrzutów sumienia możemy jeść chleb z masłem lub owsiankę z dodatkiem oleju lnianego.
Jeżeli złożonym z kilku produktów posiłku mamy białka, pamiętajmy, żeby zjeść je na samym początku. Jest to ważne, gdyż proces trawienia białka jest długotrwały. Do ich przetworzenia nasz organizm zużywa duże ilości kwasów żołądkowych.
Nie rezygnujmy z soli. Choć współcześnie dużo mówi się o konieczności rezygnacji z soli, powinniśmy zdawać sobie sprawę, że ma ona niezwykle pozytywny wpływ na procesy trawienne. Jej zasługą jest zwiększenie wydzielania soków żołądkowych.
W naszej diecie nie może zabraknąć zielonych warzyw, a także wszelkich innych warzyw, które nie zawierają skrobi. Ich atutem jest fakt, że możemy łączyć je z niemal każdą grupą produktów.
