Jeżyny – właściwości, wpływ na zdrowie, na odchudzanie, dla kobiet, nalewka z jeżyn

0

Jeżyny (nazywana niekiedy ożynami czy ostrężynami) należą do roślin, które były doskonale znane naszym praprzodkom. Wiarygodne dane wskazują na to, że były one wykorzystywane w medycynie ludowej już w okresie neolitu. Do celów leczniczych używa się zarówno owoców, korzeni, liści, jak i kwiatów jeżyny. Biorąc pod uwagę wygląd jeżyn nikogo nie zaskoczy fakt, że są one blisko spokrewnione z malinami. Ostrężyny zawierają wiele witamin i minerałów, a także innych składników, które wpływają korzystnie na nasze zdrowie i urodę. Z tego względu należy zadbać o to, żeby spożywać je jak najczęściej. Sprawdźmy jakie właściwości mają jeżyny i kto odczuje szczególnie wiele korzyści z włączenia ich do swojej diety?

Jeżyny – właściwości

  • Jedzenie jeżyn to doskonały sposób na dostarczenie naszemu organizmowi kluczowych dla zachowania zdrowia witamin i minerałów. Zawierają one pokaźne ilości witaminy C i E (jeżyny posiadają największe ilości witaminy E ze wszystkich znanych nam owoców), a także witaminę A, witaminy z grupy B, witaminę K.

Wśród minerałów obecnych w jeżynach należy wyróżnić:

  • potas,
  • sód,
  • wapń,
  • magnez,
  • miedź,
  • i mangan.

Ponadto w jeżynach znajdziemy antocyjany, kwas elagowy, kwasy fenolowe, błonnik, fitoestrogeny.

Antocyjany to związki chemiczne zaliczane do antocyjanidynów. To one odpowiadają za zabarwienie warzyw i owoców. Są one bardzo silnymi antyoksydantami, co oznacza, że mają zdolność do usuwania wolnych rodników z naszego organizmu. To jednak nie koniec ich zalet. Doceniamy również to, że antocyjany działają przeciwzapalne i chronią nasze naczynia krwionośne. Dzięki antocyjanom możemy cieszyć się dobrą odpornością, a nasza skóra jest w znakomitej kondycji.

Również występujący w jeżynach kwas elagowy zaliczany jest do bardzo silnych przeciwutleniaczy, dlatego chroni przed nowotworami i spowalnia procesy starzenia się organizmu. Działa on ponadto przeciwzapalnie, antybakteryjnie, przeciwwirusowo.

Kwasy fenolowe także posiadają właściwości przeciwzapalne i przeciwnowotworowe.

Jeżyny są źródłem pektyn – rozpuszczalnego błonnika, który pod wpływem wody zamienia się w żelową substancję wykazującą szereg dobroczynnych dla naszego organizmu właściwości.

Fitoestrogeny, czyli hormony roślinne zachowują się w ludzkim organizmie jak naturalne hormony. Regularne spożywanie pokarmów bogatych w te substancje pozwala zachować lub odzyskać równowagę hormonalną organizmu. Co więcej fitoestrogeny są w stanie chronić nasz organizm przed nowotworami hormonozależnymi.

Jeżyny – zastosowanie

Bogactwo substancji odżywczych i leczniczych jeżyn sprawia, że można z powodzeniem stosować je w leczeniu wielu dolegliwości. Dzięki jeżynom możemy:

  • wzmocnić odporność naszego organizmu,
  • załagodzić dolegliwości układu trawiennego,
  • uchronić się przed chorobami nowotworowymi,
  • wspomagać pracę układu krążenia,
  • wzmocnić kości i zęby,
  • zadbać o zdrowie oczu,
  • zrzucić nadprogramowe kilogramy,
  • zmniejszyć przykre objawy związane z zespołem napięcia przedmiesiączkowego i menopauzą,
  • zadbać o dobrą kondycję skóry i opóźnić procesy starzenia,
  • obniżyć poziom cukru we krwi.

Warto zdawać sobie sprawę, że lecznicze działanie mają nie tylko same owoce, ale również inne części jeżyn. Z tego względu w żadnym wypadku nie należy się ich pozbywać.

Jeżyny na dolegliwości układu pokarmowego

Jeżeli mamy problemy z układem pokarmowym, pomogą nam zwłaszcza liście jeżyn. Są one bogate w garbniki, kwasy organiczne, a także pektyny. Wszystko to sprawia, że picie naparu z nich sporządzonego jest polecane przy zgadze, wzdęciach, a także biegunce. Napar z liści jeżyn będzie pomocny także w przypadku przewlekłych chorób żołądka.

Jeżyny na odchudzanie

Po jeżyny w różnej formie powinny sięgać osoby odchudzające się. Ostrężyny zawierają duże ilości rozpuszczalnego błonnika (pektyn), który pod wpływem wody zwiększa swoją objętość i zamienia się w charakterystyczny żel. To właśnie za sprawą pektyn po zjedzeniu jeżyn czujemy się syci przez długi czas. Ponadto pektyny zmniejszają wchłanianie się tłuszczu i cukru w przewodzie pokarmowym, dzięki czemu nasze posiłki automatycznie stają się mniej tuczące.

Kolejnym atutem jeżyn na diecie redukcyjnej jest niewielka zawartość kalorii. W 100 g owoców znajdziemy jedynie 43 kcal, a ponadto ogromną ilość cennych dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu substancji.

W czasie diety redukcyjnej wiele osób skarży się na dolegliwości układu trawiennego, takie jak zaparcia, wzdęcia, czy bóle brzucha. Żeby szybko je załagodzić dobrze jest przygotować napar z liści jeżyn, który jest naturalnym, a jednocześnie niezwykle skutecznym środkiem leczniczym.

Warto dodać, że jeżyny zawierają duże ilości potasu, który jest odpowiedzialny za usuwanie nadmiaru wody z naszego organizmu. Choć nie przyczynia się to bezpośrednio do zmniejszenia ilości tkanki tłuszczowej, pozbycie się nadmiaru wody sprawia, że czujemy się lżejsi, nasze ciało przestaje być opuchnięte, ważymy mniej.

Choć jeżyny mogą być doskonałym wsparciem na diecie odchudzającej, musimy mieć świadomość, że samo włączenie tych owoców do naszego menu nie wystarczy. Żeby schudnąć potrzebujemy zróżnicowanej diety o zmniejszonej zawartość kalorii, a także regularnej aktywności fizycznej.

Jeżyny na zwiększenie odporności

W okresie jesienno-zimowym powinniśmy pamiętać o ostrężynach, ponieważ znakomicie wspomagają pracę naszego układu immunologicznego. Zawierają one duże ilości witaminy C, która zwiększa odporność, wypłukuje z naszego organizmu wolne rodniki, chroni przed chorobami układu oddechowego, działa przeciwzapalnie, przyspiesza gojenie się ran, chroni przed infekcjami, a kiedy te już się pojawią, znacznie skraca ich przebieg.

Pozytywny wpływ na naszą odporność wykazuje także witamina A, która ochroni nas przed bólem gardła, grypą czy zapaleniem oskrzeli. Obecna w jeżynach witamina E niweluje stany zapalne i unieszkodliwia wolne rodniki.

Jeżyny wzmacniają naszą odporność również dzięki zawartości pektyn. Rozpuszczalny błonnik stanowi doskonałą pożywkę dla dobrych bakterii jelitowych. Z kolei odpowiednia flora bakteryjna w jelitach sprawia, że nasz układ immunologiczny działa sprawniej.

Napary z liści i kwiatów jeżyny działają przeciwbakteryjnie, napotnie i przeciwkaszlowo, dlatego warto je popijać zarówno profilaktycznie, jak i wtedy, kiedy już jesteśmy chorzy.

Jeżyny na cukrzycę

Delektowania się smakiem jeżyn nie powinny unikać osoby chorujące na cukrzycę. Owoce te charakteryzują się niskim indeksem glikemicznym (jest on równy 25). Co więcej zawarte w jeżynach pektyny spowalniają wchłanianie węglowodanów w przewodzie pokarmowym, dzięki czemu wspomagają utrzymanie prawidłowego poziomu cukru we krwi. Okazuje się, że powszechnie dostępne jeżyny są równie skuteczne jak przepisywane na receptę leki przeciwcukrzycowe.

Słodki smak jeżyn jest wynikiem obecności ksylitolu. Jest on wchłaniany w przewodzie pokarmowym znacznie wolniej niż cukier, co jest bardzo ważną informacją dla chorych na cukrzycę.

Jeżeli zamierzamy wykorzystać właściwości jeżyn w walce z cukrzycą, powinniśmy pamiętać, że mogą nam pomóc jedynie owoce lub przetwory bez zawartości cukru. Nie dla nas są słodzone konfitury i dżemy, które jedynie pogorszą stan naszego zdrowia.

Jeżyny skuteczne w walce z nowotworami

Ostrężyny zawierają ogromną ilość antyoksydanów, które są niezwykle skuteczne w walce z wolnymi rodnikami. Substancjami przeciwnowotworowymi są tu także kwas elagowy, antocyjany, kwasy fenolowe, witaminy A, C i E, a także pektyny i fitoestrogeny.

Obecne w czarnych owocach pektyny chronią nasz organizm przed nowotworami na różne sposoby. Istnieją badania wskazujące na to, że substancje te przyspieszają samobójstwo komórek nowotworowych. Pektyny są również w stanie wiązać toksyczne substancje, a tym samym przyspieszać ich wydalanie z organizmu. W ten sposób chronią przed rozwojem nowotworu jelita grubego.

Zdaniem części naukowców rak piersi jest powiązany z nieprawidłowym funkcjonowaniem jelit. Pektyny bardzo pozytywnie wpływają na mikroflorę jelitową, dlatego pośrednio mogą chronić także przed tego rodzaju nowotworem.

Przeciwnowotworowe działanie jeżyn wynika również z tego, że rośliny te zawierają fitoestrogeny, czyli hormony roślinne. Mają one właściwości antyutleniające, a ponadto przyspieszają apoptozę komórek nowotworowych. Fitoestrogeny chronią nas zwłaszcza przeciw nowotworom hormonozależnym – rakiem piersi, jajników, czy prostaty.

Jeżyny na mocne kości i zdrowe zęby

Regularne spożywanie jeżyn jest rekomendowane wszystkim tym, którzy chcieliby wzmocnić swoje kości i zęby. Dzieje się tak dlatego, że rośliny te zawierają znaczne ilości wapnia, magnezu i witaminy K, które biorą udział w procesie tworzenia się tkanki kostnej, a także odpowiadają za jej gęstość i przeciwdziałają złamaniom.

Odżywcze jeżyny korzystnie wpływają na stan naszego uzębienia, a to między innymi ze względu na zawartość ksylitolu. Liczne badania potwierdzają, że ksylitol skutecznie blokuje namnażanie się bakterii odpowiedzialnych za rozwój próchnicy. Potwierdzeniem skuteczności jego działania jest choćby fakt, że coraz częściej używa się go do wyrobu past do zębów.

Jeżyny w diecie kobiet

Obecność fitoestrogenów w jeżynach jest argumentem, który przemawia za tym, żeby kobiety włączyły do swojej diety te owoce. Roślinne hormony łagodzą przykre objawy napięcia przedmiesiączkowego. Mogą również wyregulować układ hormonalny u kobiet przechodzących menopauzę, a tym samym zmniejszyć towarzyszące jej negatywne objawy, takie jak zaburzenia koncentracji, wahania nastrojów, kłopoty z zasypianiem, uderzenia gorąca, drażliwość.

Spożywanie produktów bogatych w fitoestrogeny może stanowić bezpieczną alternatywę dla hormonalnej terapii zastępczej. Obecne w jeżynach roślinne hormony mają zdolność wiązania się z receptorami estrogenowymi neuronów podwzgórza i dzięki temu mają wpływ na pracę jajników. Musimy pamiętać, że działanie fitoestrogenów jest znacznie słabsze niż ludzkich hormonów, dlatego nie należy liczyć na efekty spektakularne.

Jeżyny na zdrowe serce

czerwone serce, rysunek, mężczyznaOstrężyny bardzo pozytywnie wpływają na nasze serce, a także cały układ krążenia. Do zdrowia mięśnia sercowego przyczyniają się między innymi pektyny, które mają zdolność zmniejszania poziomu złego cholesterolu we krwi, a także obniżania ciśnienia.

Obecne w owocach jeżyn antocyjany zwiększają elastyczność naczyń krwionośnych, a także wzmacniają serce. Z kolei obecna w jeżynach witamina K bierze udział w procesach krzepnięcia krwi, opóźnia odkładanie płytek miażdżycowych w tętnicach, a dodatkowo obniża poziom złego (LDL) cholesterolu we krwi. Podobne działanie wykazuje witamina E, która dodatkowo zapobiega powstawaniu zakrzepów, działa przeciwzapalnie i przyspiesza gojenie się ran.

Przy zapobieganiu chorobom serca ważną rolę odgrywają także fitohormony, które zwiększają elastyczność naczyń krwionośnych, obniżają poziom złego cholesterolu, a jednocześnie podnoszą poziom cholesterolu dobrego (HDL).

Nieoceniony wpływ na funkcjonowanie naszego układu krążenia ma również potas, który wspólnie z magnezem sprawia, że nasze serce pracuje rytmicznie. Dzięki potasowi możliwe jest prawidłowe ukrwienie serca – umożliwia on przepływ krwi przez naczynia wieńcowe. Innym zadaniem potasu jest utrzymanie prawidłowego ciśnienia krwi. Z kolei obecny w jeżynach magnez reguluje pracę mięśni gładkich tętnic. To między innymi dzięki niemu mięśnie są elastyczne i pozwalają na sprawny przepływ krwi. O tym jak ważny jest ten pierwiastek dla naszego układu krążenia dowiadujemy się w przypadku jego niedoborów. W skrajnych wypadkach niedobór magnezu może zakończyć się nadciśnieniem tętniczym i niedotlenieniem mięśnia sercowego.

Zawarte w jeżynach żelazo chroni przed anemią. Jest ono dobrze przyswajalne przez nasz organizm dzięki obecności witaminy C.

Jeżyny dla zdrowych oczu

Jeżyny są doskonałym źródłem antyutleniaczy, które sprawiają, że ostrość naszego wzroku się poprawia. Z kolei antocyjany z dodatkiem witamin E i C przeciwdziałają takim chorobom oczu jak zwyrodnienie plamki żółtej, czy zaćma. Ostrężyny zawierają ponadto witaminę A, która zapobiega tak zwanej ślepocie zmierzchowej. Dzięki tej witaminie nasze oczy błyskawicznie przystosowują się do słabszego oświetlenia.

Jeżyny na piękną skórę

W pielęgnacji skóry pomogą nam różne części jeżyny. Liście tej rośliny już od dawna wykorzystywane były przez medycynę naturalną. Pomagały one niwelować wypryski, łuszczyca, liszaje, przyspieszały również gojenie się ran. W owocach jeżyn znajdziemy spore ilości witaminy A, która przyspiesza proces regeneracji skóry, rozjaśnia przebarwienia i wyrównuje koloryt naskórka. Dzięki niej skóra jest dobrze nawilżona i wygląda młodziej. Co ciekawe witamina A przyspiesza produkcję kolagenu, który odpowiedzialny jest za elastyczność naszej skóry. Witamina A ma działanie złuszczające, a dodatkowo chroni przed niekorzystnym działaniem promieniowania UVA i UVB.

Równie ważna dla naszej skóry jest witamina C, która przyspiesza syntezę kolagenu, ma wpływ na gojenie się ran, regeneruje naszą skórę, zapobiega niszczeniu ochronnej warstwy białkowo-lipidowej. Witamina C zabezpiecza zarówno przed niszczącym działaniem wolnych rodników, jak i przed szkodliwym wpływem promieni słonecznych.

Niepozorne jeżyny dostarczają nam pokaźnej dawki witaminy E, która nie bez przyczyny nazywana jest witaminą młodości. Opóźnia ona procesy starzenia, przyspiesza regenerację skóry i gojenie się ran. Dodatkowo witamina E jest współodpowiedzialna za prawidłowe nawilżenie naszej skóry, jest także skuteczna w walce z takimi problemami jak trądzik.

Bardzo ciekawe jest także działanie na skórę witaminy K, którą także spotkamy w jeżynach. Witamina ta reguluje krzepliwość krwi, a dzięki temu zapobiega tworzeniu się siniaków, zmniejsza też widoczność naczynek. Dzięki niej możliwe jest również zredukowanie cieni pod oczami. Witamina K ogranicza krwawienie, dlatego kosmetyki z jej dodatkiem aplikowane są przed zabiegami medycyny kosmetycznej.

Współcześnie uważa się, że zawarte w jeżynach antocyjany mogą chronić przed nowotworami skóry.

Znakomite dla naszej skóry efekty osiągniemy zarówno jedząc jeżyny i pijąc sporządzony z nich napar, jak i stosując je zewnętrznie.

Zastosowanie jeżyn w kosmetyce

Jeżyny to owoce, których właściwości chętnie wykorzystuje się w kosmetyce. Duże znaczenie pielęgnacyjne ma szczególnie ekstrakt z owoców jeżyny, który dzięki umiejętnemu suszeniu zachowuje niemal wszystkie właściwości świeżego owocu.

W sklepach kosmetycznych spotkamy również olejek z pestek jeżyn, który wzmacnia naczynia krwionośne, redukuje wydzielanie sebum, a także dobrze nawilża skórę.

Kosmetyki z ekstraktem z jeżyn polecane są przede wszystkim do pielęgnacji skóry suchej, ze skłonnością do pękających naczynek.

Z jeżyn można również sporządzić maseczkę domowej roboty. Do tego celu będziemy potrzebować kilku owoców jeżyn, jednej łyżeczki miodu i jednej łyżeczki jogurtu naturalnego. Wszystkie składniki mieszamy aż do momentu uzyskania jednolitej masy, a następnie nakładamy na dokładnie oczyszczoną twarz na około dwadzieścia minut. Po tym czasie dokładnie zmywamy ją wodą. Maseczka doskonale nawilży skórę, załagodzi podrażnienia, zmniejszy również widoczność pierwszych zmarszczek.

Jak wybrać jeżyny?

Jeżyny należą do owoców sezonowych, dlatego w polskich sklepach i na targowiskach pojawiają się na przełomie lata i jesieni. Dojrzałe owoce charakteryzują się ciemnogranatową, a nawet czarną skórką, są jędrne i aromatyczne. Nie należy kupować owoców czerwonych i bardzo twardych, gdyż zostały one zebrane przed osiągnięciem dojrzałości i nie nadają się do spożycia. Przed spożyciem jeżyny należy dokładnie umyć.

Owoce te można, a nawet warto mrozić, żeby cieszyć się ich walorami odżywczymi i smakowymi przez cały rok.

Jeżyny w kuchni

Jeżyny należą do najstarszych znanych nam roślin, dlatego nie dziwi, że istnieje mnóstwo sposobów na ich wykorzystanie. Są one idealną bazą do soków, nalewek, dżemów, konfitur. Możemy dodawać je do porannej owsianki, jogurtu, lodów, ciast i przeróżnych deserów.

Jeżeli mamy trochę czasu, możemy pomyśleć o przygotowaniu leczniczej nalewki z jeżyn. Nalewka z jeżyn rekomendowana jest w przypadku chorób układu krążenia, powinny sięgnąć po nią również kobiety zmagające się z PMS lub menopauzą. Taka nalewka jest niezastąpiona także w przypadku przeziębienia, gdyż ma działanie antybakteryjne, przeciwzapalne i napotne. W zależności od sposobu zastosowania a także naszych upodobań możemy wzbogacić ją różnymi dodatkami.

Nalewka z jeżyn

Wykonanie nalewki jest bardzo proste. Do tego celu będziemy potrzebowali kilograma umytych owoców jeżyn, pół kilograma cukru, pół szklanki miodu spadziowego, a także dużego słoika. Jeżyny należy układać warstwami, a każdą warstwę zasypywać cukrem. Na ostatnią warstwę owoców wylewamy pół szklanki miodu spadziowego (lub innego, spadziowy jest szczególnie polecany na przeziębienia). Następnie do słoika wlewamy około 350 ml wódki i pół litra spirytusu.

Słoik dokładnie zakręcamy i odstawiamy na mniej więcej sześć tygodni w zacienione miejsce. Po tym czasie zawartość odcedzamy, a nalewkę przelewamy do butelek. Muszą one leżakować przez około pół roku w ciemnym pomieszczeniu i w niskiej temperaturze.

4.7/10 - (4 votes)
reklama

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here