Dieta niskopurynowa to sposób odżywiania, który dedykowany jest przede wszystkim osobom cierpiącym na dnę moczanową. Współcześnie uważa się, że dobrze skomponowany jadłospis może zmniejszyć, a nawet zapobiec występowaniu tej choroby. Jak wygląda dieta niskopurynowa? Jakie produkty są w niej zakazane?
Czym jest dieta niskopurynowa?
Mianem diety niskopurynowej określamy leczniczy jadłospis, w którym ograniczone zostały produkty zawierające duże ilości puryn. Puryny są aromatycznymi i heterocyklicznymi związkami aromatycznymi związkami organicznymi, które zbudowane są z pierścieni imidazolu i pirymidyny. Puryny rozkładają się w ludzkim organizmie, a końcowym produktem ich rozkładu jest kwas moczowy. Jego stężenie nie powinno przekraczać 70 mililitrów na jeden litr krwi. Nadmiar kwasu moczowego jest zagrożeniem dla naszego zdrowia, gdyż przyczynia się do rozwoju takich chorób jak dna moczanowa, czy kamica nerkowa. Właściwa dieta może zapobiec tego typu sytuacjom, a także pomóc w leczeniu dolegliwości zdrowotnych. Obecnie uważa się, że jeżeli choroba nie jest w fazie ostrej, zmiany w zakresie diety mogą zastąpić tradycyjne leczenie.
Dla kogo jest dieta niskopurynowa?
Dieta niskopurynowa została stworzona specjalnie z myślą o osobach cierpiących na dnę moczanową, a także kamicę nerkową.
Dna moczanowa (nazywana również artretyzmem lub podagrą) jest to choroba objawiająca się ostrym zapaleniem stawów, co jest wynikiem odkładania się skrystalizowanego kwasu moczowego. Z kolei kamica nerkowa to poważna choroba charakteryzująca się występowaniem kamieni w układzie moczowym, co jest przyczyną ostrych dolegliwości bólowych.
Dieta niskopurynowa – główne założenia
Głównym założeniem diety niskopurynowej jest rezygnacja ze spożywania produktów bogatych w puryny. Co ważne dieta powinna być dostosowana do stopnia zaawansowania choroby. Jeżeli schorzenie nie jest jeszcze w fazie ostrej, zazwyczaj wystarczy ograniczenie ilości pewnych produktów (nie ma konieczności całkowitej z nich rezygnacji).
Produkty szczególnie bogate w puryny to mięso i jego przetwory, ryby (zwłaszcza te tłuste i poddawane procesom wędzenie), krewetki, smalec, słonina. Duże ilości tych związków znajdziemy w kawie i mocnej herbacie, grzybach takich jak pieczarki, czy boczniaki.
Prawdziwym problemem osób zmagającym się z dną moczanową, czy kamicą nerkową jest fakt, że puryny są obecne również z warzywach, z których z oczywistych przyczyn nie chcielibyśmy rezygnować. Pewne ich ilości znajdziemy w zielonym groszku, brukselce, kukurydzy, papryce, szpinaku, soi, kalafiorze, czy brokułach. Produkty te należy wyeliminować z menu lub też ograniczyć ich spożycie. W chwili wystąpienia ataków choroby należy bardzo restrykcyjnie przestrzegać założeń diety. Jeżeli czujemy się dobrze, być może wystarczy zachowanie umiaru.
Dieta niskopurynowa powinna umożliwić nam utrzymanie prawidłowej masy ciała lub (w zależności od naszych potrzeb) pozwolić na schudnięcie.
Podczas stosowania diety niskopurynowej bardzo ważna jest całkowita rezygnacja z napojów alkoholowych, a także żywności wysoko przetworzonej.
Dieta niskopurynowa – co można jeść?
Bazą posiłków na diecie niskopurynowej powinny być produkty zbożowe. Sprawdzą się tu kasze, pełnoziarniste pieczywo, razowe makarony, ryż. Węglowodany są ważne, gdyż pomagają w usuwaniu kwasu moczowego.
Wybieramy tłuszcze (głównie pochodzenia roślinnego). Są one ważne, jednak należy ograniczyć ich ilość. Cennym źródłem białka na diecie leczniczej są jaja. Kiedy nie występują objawy dny moczanowej – można pozwolić sobie na niewielkie ilości mięsa wołowego.
Warto jeść duże ilości warzyw i owoców charakteryzujących się niską zawartością puryn. Do tej grupy zaliczamy między innymi:
- czereśnie,
- jabłka,
- gruszki,
- kiwi,
- brzoskwinie,
- ziemniaki,
- cukinię,
- truskawki,
- agrest,
- marchewkę,
- czy buraki.
Pomiędzy posiłkami należy pić wodę mineralną. Optymalna ilość wody to przynajmniej dwa litry w ciągu dnia. Jednocześnie pamiętamy, że podczas upalnych, letnich dni nasz organizm potrzebuje większych ilości płynów.
Jeżeli cierpimy na dnę moczanową, bardzo ważne jest regularne spożywanie posiłków. Możemy pozwolić sobie na pięć do sześciu niewielkich posiłków dziennie, przy czym ostatni należy spożyć na około trzy – cztery godziny przed snem. Niewskazane jest jedzenie bezpośrednio przed pójściem spać, gdyż w nocy dochodzi do zatrzymania kwasu moczowego w organizmie, co może mieć negatywne następstwa zdrowotne.
Dieta niskopurynowa – sposób obróbki termicznej
Stosując dietę niskopurynową zwracamy uwagę nie tylko na to co jemy, ale też na sposób w jaki przygotowujemy posiłki. Zdecydowanie poleca się zastąpienie smażenia gotowaniem na parze. W ten sposób nie tylko sprawimy, że spożywane przez nas dania będą zdrowsze, ale też zmniejszymy ich kaloryczność.
Jako, że dieta niskopurynowa zakłada wyeliminowanie z menu wielu produktów, które uważane są za zdrowe, może być przyczyną niedoborów żywieniowych. Z tego względu jej ułożenie dobrze jest zlecić doświadczonemu dietetykowi.
