Dieta FODMAP nie jest typową dietą odchudzającą. Jest to sposób żywienia, który ma pomóc w łagodzeniu przykrych objawów zespołu jelita drażliwego. Kiedy warto pomyśleć o zastosowaniu tej diety? Jakie są jej zasady?
Kilka słów o zespole jelita drażliwego?
Zespół jelita drażliwego (nazywany także nerwicą jelit) w skrócie IBS jest to przewlekła choroba układu pokarmowego. Niestety nie mamy pewności co do przyczyn tej choroby, dlatego leczenie ma jedynie formę zapobiegawczą. Osoby cierpiące na IBS często skarżą się na:
- silne bóle brzucha,
- zaparcia,
- biegunki,
- wzdęcia,
- uczucie przelewania w brzuchu.
Zespół jelita drażliwego wielu osobom nie wydaje się poważną chorobą, gdyż nie prowadzi do negatywnych zmian w organizmie, jednak chorzy zgodnie przyznają, że życie z nim jest bardzo uciążliwe. IBS jest w wielu wypadkach bardzo późno diagnozowany. Ze względu na specyfikę dolegliwości często towarzyszy jej dodatkowy stres.
Choroba ma tendencję do nawracania, gdyż nie ma obecnie jednej skutecznej metody na jej wyleczenie. Jest ona poważnym problemem, gdyż może dotyczyć nawet dwudziestu procent światowej populacji. IBS znacznie częściej dotyka kobiet niż mężczyzn. Ogromny wpływ na życie chorego z zespołem jelita drażliwego ma odpowiednia dieta. Jeżeli jest ona odpowiednio skomponowana, może złagodzić większość przykrych dolegliwości.
FODMAP, czyli dieta polecana przy zespole jelita drażliwego
Dieta FODMAP została stworzona przez badaczy z Monash University. Dzięki niej osoba cierpiąca na IBS może normalnie funkcjonować. Niestety ten sposób żywienia jest bardzo restrykcyjny i wymaga rezygnacji z produktów, które dla większości ludzi są bardzo zdrowe. Główną zasadą tego sposobu żywienia jest rezygnacja lub radykalne ograniczenie takich substancji jak:
- laktoza,
- fruktany,
- fruktoza,
- alkohole polihydroksylowe,
- sztuczne słodziki.
Jest to tak ważne, gdyż substancje te w kontakcie z bakteriami jelitowymi zaczynają fermentować, przyczyniając się tym samym do produkcji dwutlenku węgla, a także metanu.
Sama dieta FODMAP złożona jest z dwóch etapów. Pierwszy z nich trwa około ośmiu tygodni i zakłada wyeliminowanie z menu określonych produktów. Po upływie tego czasu u większości osób objawy IBS ustępują.
Drugi etap diety trwa dłużej. W tym czasie poszczególnie produkty są z powrotem wprowadzane do jadłospisu. Czas trwania tego etapu jest zależny przede wszystkim od indywidualnej reakcji organizmu.
FODMAP – żywność zakazana
Lista produktów zakazanych na diecie FODMAP jest bardzo długa. Musimy liczyć się z czasową eliminacją produktów, które uważaliśmy za zdrowe.
Spośród warzyw i owoców zakazane są:
- buraki,
- cebula,
- czosnek,
- topinambur,
- brukselka,
- bób,
- karczochy,
- kalafior,
- kapusta,
- soczewica,
- soja,
- groch,
- por,
- koper,
- zielona papryka,
- awokado,
- fasola,
- jabłka,
- arbuz,
- morele,
- gruszki,
- śliwki,
- wiśnie,
- jeżyny,
- liczi,
- nektarynki,
- brzoskwinie,
- morele.
Na tym jednak nie koniec. Ograniczenia dotyczą również innych grup żywności. Na liście znajdują się produkty zbożowe, które zawierają pszenicę i żyto:
- chleb,
- bułki,
- makarony,
- kasze,
- otręby,
- ciasta,
- tortille,
- czy herbatniki.
Konieczna jest rezygnacja także z produktów mlecznych. Na czas trwania diety będziemy musieli pożegnać się z:
- mlekiem (zarówno kozim, jak i krowim),
- śmietaną,
- lodami,
- jogurtami,
- serami twarogowymi.
Z oczywistych przyczyn rezygnujemy ze słodyczy i środków słodzących (w tym miodu).
Unikamy napojów zawierających substancje słodzące, w tym piwa i słodkiego wina.
Co istotne podczas diety FODMAP konieczne jest wyeliminowanie prebiotyków (bakterie oznaczają większe ilości gazów, które prowadzą do wzdęć):
- inuliny,
- FOS,
- oligofruktozy,
- fruktooligsacharydów.
Dieta FODMAP – co można jeść?
Lista produktów spośród których możemy wybierać jest bardzo ograniczona. Źródłem białka mogą być produkty mleczne o ograniczonej zawartości laktozy, mięso, ryby, owoce morza, a także żółte sery.
W trakcie tej diety należy pamiętać o spożywaniu dużych ilości błonnika i piciu wody (błonnik pęcznieje pod wpływem wody).
Przykładowy jadłospis
Śniadanie: płatki owsiane na mleku sojowym/wodzie/mleku bez laktozy, banan, garść migdałów, herbata
II śniadanie: dwie kromki pieczywa bezglutenowego z masłem i żółtym serem, kiełki, szklanka świeżo wyciskanego soku pomarańczowego
Obiad: grillowany dorsz, warzywa gotowane na parze: marchewka, ziemniaki, sok pomidorowy, komosa ryżowa. Warzywa i rybę skrapiamy oliwą z oliwek i soku z cytryny, doprawiamy ulubionymi przyprawami. Podajemy z ugotowaną komosą ryżową.
Przekąska: sałatka z pomidorów, ogórka, sałaty, papryki, rzodkiewki, z dodatkiem oliwy z oliwek
Kolacja: jogurt naturalny bez laktozy, truskawki, jagody, banan, kanapka z pieczywa bezglutenowego i chudej szynki drobiowej.
Warto zdawać sobie sprawę, że dieta FODMAP nie u wszystkich okaże się skuteczna. Nie sprawdzi się ona zwłaszcza w sytuacjach, gdzie przyczyną przykrych dolegliwości ze strony układu pokarmowego w rzeczywistości nie jest IBS. Pamiętajmy, że dieta jest bardzo restrykcyjna, dlatego nie należy stosować jej bez konsultacji z dobrym lekarzem.
