Zatrucie pokarmowe jest to ostra dolegliwość układu pokarmowego, która pojawia się po spożyciu żywności skażonej bakteriami, wirusami, czy różnego rodzaju toksynami. W wielu wypadkach może być również związane z brakiem higieny. Czym dokładnie jest zatrucie pokarmowe? Jakie czynniki mogą je wywołać? Jakie są jego symptomy? W jaki sposób je leczyć?
Co to jest zatrucie pokarmowe?
Mianem zatrucia pokarmowego określamy zaburzenia funkcjonowania układu pokarmowego, które wynikają najczęściej ze spożycia skażonej żywności lub nieprzestrzegania zasad higieny. Zazwyczaj klasyfikujemy zatrucie pokarmowe jako grzybicze, bakteryjne lub wirusowe. Jego objawy są zależne od czynników, które je wywołały. W większości wypadków obserwuje się biegunki i bóle brzucha, często pojawiają się także nudności i wymioty. Leczenie zatrucia pokarmowego najczęściej polega na stosowaniu odpowiedniej diety i nawadnianiu organizmu. Zdecydowanie zamiast leczyć lepiej jest postawić na profilaktykę.
Jakie są przyczyny zatrucia pokarmowego?
Jedną z najczęstszych przyczyn zatrucia pokarmowego jest spożycie żywności, w której znajdują się bakterie, wirusy, grzyby, toksyny i różnego rodzaju pasożyty. Taka sytuacja może mieć miejsce, kiedy nie przestrzegamy zasad higieny, nie przestrzegamy terminów przydatności żywności do spożycia lub też przechowujemy je w nieodpowiedni sposób.
Jednym z najczęstszych rodzajów zatrucia pokarmowego jest salmonelloza, czyli zatrucie bakterią Salmonella. Zazwyczaj jest ona obecna w mięsie, jajach, mleku i przetworach mlecznych, a także owocach morza.
Innym przykładem zatrucia pokarmowego jest zatrucie bakterią Campylobacter. W większości wypadków bakterie te znajdują się w mięsie drobiowym, a także mleku, które nie zostało poddane procesom pasteryzacji.
Dla człowieka szczególnie groźne jest zatrucie jadem kiełbasianym (czyli tak zwaną toksyną botulinową). Toksyna botulinowa produkowana jest przez bakterię Clostridium botulinum. Jad kiełbasiany może znajdować się w różnego rodzaju przetworach, konserwach, a nawet miodzie.
W jaki sposób objawia się zatrucie pokarmowe?
Objawy zatrucia pokarmowego są w dużej mierze zależne od czynników, które je wywołały. Zazwyczaj jednak mamy do czynienia z nudnościami i wymiotami, a także ostrą biegunką (może być z domieszką krwi, ropy lub śluzu). Innym typowym objawem jest gorączka, która niekiedy może być nawet bardzo wysoka. Pierwsze objawy pojawiają się po około sześciu do siedemdziesięciu dwóch godzin od momentu zakażenia.
Jeżeli dojdzie do zakażenia bakterią Campylobacter pierwsze objawy pojawiają się po upływie od dwóch do czterech dni. Zazwyczaj mają postać biegunki, wysokiej gorączki, nudności. W przypadku tego rodzaju zakażenia może dojść do niebezpiecznych powikłań takich jak zakażenie organów wewnętrznych, bakteriemii, a także zespołu Guillaina-Barrego.
Zatrucie Salmonellą występują zazwyczaj nudności, wymioty i krwawe biegunki.
Najbardziej niebezpieczne jest zakażenie jadem kiełbasianym, które objawia się nudnościami i wymiotami, jak również silnymi bólami brzucha. Może też dojść do porażenia mięśni, opadania powiek, podwójnego widzenia. Zakażeniu w wielu wypadkach wiąże się z zawrotami głowy, ogólnym osłabieniem organizmu, zaburzeniami produkcji potu, problemami z oddawaniem moczu.
Jak wygląda leczenie zatrucia pokarmowego?
Jeżeli zatrucie pokarmowe ma poważny charakter – jest to na przykład zatrucie jadem kiełbasianym, konieczna jest hospitalizacja.
Zazwyczaj jednak wystarczy wprowadzenie zmian w diecie i dbanie o nawodnienie organizmu. Biegunka i wymioty często prowadzą do odwodnienia, dlatego konieczne jest pice dużych ilości płynów. Choremu podaje się także elektrolity. Przykre dolegliwości związane z zatruciem pokarmowym można zminimalizować poprzez przyjmowanie węgla leczniczego.
Pamiętajmy, że w sytuacjach, kiedy domowe leczenie okazuje się niewystarczające, i objawy utrzymują się niepokojąco długo, koniecznie należy skonsultować się z lekarzem.
Jak powinna wyglądać dieta przy zatruciu pokarmowym?
Nawet kiedy cierpimy na biegunki i wymioty, nie powinniśmy wstrzymywać się od jedzenia. Jedynie przez pierwsze dwa dni możemy pozwolić sobie na głodówkę, której celem jest cofnięcie procesów gnilnych w jelitach. W czasie dwudniowego postu należy dużo pić. Postawmy na ciepłą wodę, a także napary ziołowe – na przykład z rumianku, czy mięty.
Trzeciego dnia powinniśmy wprowadzić do menu kleiki ryżowe. Dobrym wyborem będzie również rosół i mus jabłkowy. Na tym etapie unikamy spożywania żywności ciężkostrawnej.
Około czwartego dnia możemy spróbować dodać do codziennego menu nowe produkty. Powinny być one rozdrobnione, gdyż nasz układ pokarmowy nie pracuje jeszcze tak jak powinien. Możemy pozwolić sobie na rozdrobnione mięso, puree z ziemniaków i marchewki, a także musy owocowe.
W kolejnych dniach możemy pozwolić sobie na wprowadzenie do diety tłuszczu – warto postawić na olej kokosowy lub masło.
Zazwyczaj już od szóstego dnia można powrócić do zbilansowanej diety. Powinna być one jednak lekkostrawna (unikamy produktów zawierających duże ilości błonnika).
Dobrze jest zdecydować się na przyjmowanie probiotyków, które pomogą odbudować mikroflorę jelitową.
