Zapalenie stawów to bolesne schorzenie, które może być spowodowane wieloma czynnikami. W zaawansowanej fazie może uniemożliwiać choremu normalne funkcjonowanie. Czym dokładnie jest zapalenie stawów? W jaki sposób objawia się ta choroba? Jak możemy ją leczyć?
Co to jest zapalenie stawów?
Mianem zapalenia stawów określamy grupę schorzeń, które charakteryzują się uszkodzeniem stawów. Zapalenie stawów może mieć postać pierwotną, bywa też, że jest wtórne do innych chorób. Objawy choroby będą zależne od tego z jakim rodzajem zapalenia stawów mamy do czynienia. W większości wypadków jednak można zaobserwować sztywność, ból i obrzęk stawów. Dolegliwości mogą być stałe, bądź też pojawiać się i znikać. Celem leczenia jest redukcja dolegliwości bólowych, a także zminimalizowanie uszkodzeń stawów. Często podejmuje się leczenie farmakologiczne, choć spotykane są również terapie nie farmakologiczne. Chorym na zapalenie stawów zalecana jest zmiana stylu życia i stosowanie odpowiedniej diety.
Pierwotne i wtórne zapalenie stawów
Zapalenie stawów może mieć postać pierwotną lub wtórną. Do pierwotnych form tego schorzenia zaliczamy: chorobę zwyrodnieniową stawów, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów, reumatoidalne zapalenie stawów, dnę i dnę rzekomą, chorobę Stilla, bakteryjne zapalenie stawów. Współcześnie uważa się, że w niektórych przypadkach zapalenie stawów może mieć podłoże genetyczne.
Problemy ze stawami mogą wystąpić również na skutek obecności takich schorzeń jak: zapalenie wątroby, rodzinna gorączka śródziemnomorska, toczeń rumieniowaty układowy, nieswoiste zapalenie jelit, hemochromatoza, łuszczycowe zapalenie stawów, reaktywne zapalenie stawów, czy zapalenie naczyń związane z IgA.
Jak objawia się zapalenie stawów?
W wyniku stanu zapalnego dochodzi do uszkodzenia i zniekształcenia chrząstki stawowej, a także do ograniczenia jej ruchomości. Objawy zapalenie stawów mogą się nieco różnić w zależności od tego z jaką odmianą choroby mamy do czynienia. W większości wypadków zaobserwujemy jednak:
- sztywność stawów,
- ból,
- obrzęki,
- ograniczenie ruchomości stawów.
Skóra w miejscu, gdzie zlokalizowany jest stan zapalny staje się zaczerwieniona. Jest również znacznie cieplejsza od reszty ciała. Bardzo często możemy zauważyć objawy, które nie dotyczą samych stawów. Stan zapalny w obrębie stawów może wywołać gorączkę, osłabienie, zmęczenie, pogorszenie samopoczucia, spadek masy ciała pomimo braku zmian w diecie. Często upośledzona zostaje praca innych narządów takich jak serce, nerki, czy płuca.
Dolegliwości mogą utrzymywać się stale lub pojawiać się cyklicznie.
Jak leczyć zapalenie stawów?
Nie ma jednego skutecznego sposobu leczenia zapalenia stawów. Wybór konkretnej metody leczenia zależy w dużej mierze od tego z jakim rodzajem choroby mamy do czynienia.
W wielu wypadkach lekarze decydują się na terapię farmakologiczną. Leki mogą łagodzić dolegliwości bólowe, a także zmniejszać stan zapalny. Często stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne, które są w stanie złagodzić ból, a także zmniejszyć stan zapalny. Tego typu leki są dostępne bez recepty. Mogą mieć one formę tabletek do połykania, a także maści, plastrów lub kremów, które można stosować miejscowo.
W przypadku stanów zapalnych stawów pomocne okazują się preparaty zawierające przeciwutleniacze. Jeżeli dolegliwości są bardzo silne – przepisuje się kortykosteroidy, które redukują stan zapalny.
Dieta przy zapaleniu stawów
Niezależnie od tego na jaką odmianę zapalenia stawów cierpimy, dieta może nam bardzo pomóc. Odpowiednio dobrane produkty będą osłabiały stany zapalne. Równocześnie warto zdawać sobie sprawę, że nieodpowiednia dieta będzie działała prozapalnie.
Osoby cierpiące na zapalenie stawów powinny wyeliminować ze swojego menu żywność wysoko przetworzoną, słodycze, słone przekąski, słodzone soki i napoje gazowane. Bardzo ważne jest też, żeby zrezygnować z picia alkoholu, a także palenia papierosów i innych wyrobów tytoniowych.
Dobrze jest unikać (lub w znacznym stopniu ograniczyć) spożycia mięsa, mleka i jego przetworów, a także tłuszczów zwierzęcych, które zawierają duże ilości nasyconych kwasów tłuszczowych. Są one niewskazane, gdyż nasilają stany zapalne. Mogą również przyczynić się do zwiększenia dolegliwości bólowych.
Jeżeli cierpimy na alergie pokarmowe, koniecznie wykluczmy z naszego menu produkty, na które jesteśmy uczuleni. Kiedy nie mamy pewności jaka żywność powoduje u nas reakcje alergiczne, zastosujmy dietę eliminacyjną. Polega ona na powolnym włączaniu do menu poszczególnych grup produktów i obserwowaniu reakcji swojego organizmu.
Gdy zmagamy się z zapaleniem stawów doskonałym rozwiązaniem będzie zwiększenie spożycia warzyw i owoców – posiadają one zasadowe pH, dzięki czemu redukują stany zapalne. Co więcej są doskonałym źródłem witamin, minerałów i innych substancji niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu. Spośród owoców najlepiej jest wybierać wiśnie i czereśnie. Warzywa, które sprzyjają osobom chorującym na zapalenie stawów to brokuły, brukselka i różne rodzaje kapusty.
Zamiast tłuszczów zwierzęcych wybierajmy wysokiej jakości tłuszcze roślinne. Wskazane są przede wszystkim te, które zawierają duże ilości nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3. Posiadają one silnie przeciwzapalne właściwości. Dobrą praktyką jest również stosowanie przypraw o działaniu przeciwzapalnym – cynamonu, kurkumy, czy imbiru.
