Wrzody dwunastnicy to poważny problem zdrowotny, który trzy razy częściej dotyka mężczyzn niż kobiet. Czym dokładnie są wrzody dwunastnicy? Jakie są przyczyny ich występowania? W jaki sposób objawia się ta choroba? Jak wygląda proces leczenia?
Czym są wrzody dwunastnicy?
Wrzody dwunastnicy to choroba układu pokarmowego, która polega na występowaniu ubytków w błonie śluzowej początkowego odcinka jelita cienkiego. Typowe objawy tego schorzenia to silny ból brzucha, który odczuwany jest bezpośrednio po przebudzeniu, a ustępujący po upływie około trzech godzin po zjedzeniu śniadania. Przyczyny choroby nie są w pełni poznane. Przyjmuje się, że jedną z nich jest działalność bakterii Helicobacter pylori. Diagnoza choroby wrzodowej jest możliwa dzięki badaniu endoskopowemu. Leczenie ma charakter farmakologiczny. Często zalecana jest również modyfikacja diety.
Jakie są przyczyny wrzodów dwunastnicy?
Współczesna medycyna nie jest w stanie podać wszystkich przyczyn występowania wrzodów dwunastnicy. Jako powszechną przyczynę tej choroby wymienia się między innymi zakażenie bakterią Helicobacter pylori (przylega ona do ściany żołądka uszkadzając jego komórki, w efekcie tworzy się stan zapalny).
Przyczyną tworzenia się owrzodzeń może być również kwas solny. W sytuacji, kiedy w sokach żołądkowych jest go za dużo, dochodzi do uszkodzenia błony śluzowej, a w rezultacie do tworzenia się wrzodów.
Uważa się też, że w wielu wypadkach choroba ma podłoże genetyczne. Statystyki pokazują, że większe ryzyko zachorowania na wrzody dwunastnicy ma miejsce w przypadku posiadania grupy krwi 0. Niekiedy wrzody dwunastnicy są wynikiem naszych niewłaściwych nawyków żywieniowych.
Bywa, że wrzody dwunastnicy pojawiają się w następstwie stosowania leków przeciwbólowych – między innymi takich, które zawierają kwas acetylosalicylowy, a także leków podawanych w przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów.
Częstą przyczyną pojawiania się wrzodów jest picie nadmiernych ilości alkoholu, a także palenie papierosów.
Naszym wrogiem jest również stres, pod którego wpływem ludzki organizm zaczyna wytwarzać większe ilości soków żołądkowych.
Schorzenie trzy razy częściej przypada w udziale mężczyznom. Najczęściej pojawia się u osób pomiędzy dwudziestym piątym a pięćdziesiątym piątym rokiem życia.
Wrzody dwunastnicy – objawy
Wrzody mogą mieć różną wielkość – od kilku milimetrów do nawet kilkunastu centymetrów (w skrajnych przypadkach). Różna jest także ich głębokość.
Jednym z charakterystycznych objawów wrzodów dwunastnicy jest bardzo silny ból brzucha, który odczuwamy zaraz po przebudzeniu. W większości wypadków ustępuje on dopiero po upływie kilku godzin od spożycia posiłku. Ból brzucha nie jest jedynym objawem choroby wrzodowej. Często towarzyszą jej także nudności i wymioty, uczucie pełności w żołądku (niezależnie od tego, czy coś jedliśmy czy nie), czkawka, nadmierne gazy, odbijanie po posiłku, wymioty (często z krwią). Osoby mające problemy z wrzodami dwunastnicy bardzo często obserwują u siebie spadek masy ciała (pomimo braku zmian w diecie), chwilowe napady głodu, a także chroniczne zmęczenie.
Ból w wielu wypadkach może pojawić się po posiłku – najczęściej wówczas, gdy do jego przygotowania użyjemy ostrych przypraw. Wrzody dwunastnicy nie lubią także produktów kwaśnych i rosołu.
Należy zaznaczyć, że powyższe objawy nie występują u każdego. Zdarza się, że choroba wrzodowa dwunastnicy nie daje żadnych objawów, co zdecydowanie utrudnia jej diagnozę.
Warto mieć świadomość, że wrzody dwunastnicy trzeba leczyć. Ich zaniedbanie może wiązać się z niebezpiecznymi konsekwencjami, takimi jak krwotoki z przewodu pokarmowego, przebicie (pęknięcie) wrzodu (jest ono zagrożeniem dla życia i wymaga natychmiastowej ingerencji chirurgicznej), zmiany bliznowate, a nawet choroby nowotworowe (większość przypadków raka rozwija się z nieleczonych wrzodów).
Wrzody dwunastnicy – diagnoza
W przypadku podejrzenia wrzodów dwunastnicy wykonuje się badanie endoskopowe (gastroskopia). Podczas gastroskopii pobiera się wycinki błony śluzowej, w celu stwierdzenia, czy wrzody zostały spowodowane przez bakterię Helicobacter pylori.
Wrzody dwunastnicy – leczenie
Jeżeli lekarz stwierdzi u nas wrzody dwunastnicy, prawdopodobnie zdecyduje się na leczenie farmakologiczne. W sytuacji, kiedy wrzody są wynikiem zakażenia bakteryjnego, stosuje się antybiotykoterapię. Przy chorobie wrzodowej przyjmuje się także leki, których zadaniem jest zmniejszenie wydzielania kwasu żołądkowego – są to leki z grupy inhibitorów pompy protonowej.
W przypadku powikłań choroby konieczne jest leczenie chirurgiczne. Warto zdawać sobie sprawę z faktu, że leczenie nie przyniesie trwałych rezultatów, jeżeli nie zmienimy negatywnych przyzwyczajeń żywieniowych.
Wrzody dwunastnicy – zalecenia dietetyczne
W momencie zdiagnozowania wrzodów dwunastnicy bardzo ważne jest stosowanie odpowiedniej diety. Powinna ona zawierać takie produkty jak mięso, mleko, ryby, białka jaj, ziarna.
Warzywa są ważnym elementem naszej diety, jednak w przypadku, gdy chorujemy na wrzody dwunastnicy należy przyjmować je tylko w formie puree. Owoce spożywamy tylko dojrzałe, rezygnujemy z owoców kwaśnych, gdyż podrażniają one błony śluzowe.
Bardzo istotne jest, żeby wyeliminować z menu bardzo ostre potrawy. Nie zaleca się także spożywania tłustego mięsa, kawy, mocnej herbaty, sfermentowanych serów, dań typu instant, a także produktów typu fast-food. Tłuszcz zwierzęcy należy zastąpić roślinnym.
Spożywamy potrawy i napoje ciepłe, ale nie gorące. Warto od czasu do czasu pić sok z białej kapusty, gdyż przyspiesza on gojenie się wrzodów.
Ważne jest nie tylko co jemy, ale też w jaki sposób przygotowujemy posiłki. Zaleca się rezygnację ze smażenia na rzecz gotowania na parze lub duszenia.
Posiłki nie powinny być zbyt obfite. Zdecydowanie lepiej jest zjeść od sześciu do nawet dziesięciu małych posiłków w ciągu dnia, niż trzy bardzo obfite.
Zabronione jest picie alkoholu (szczególnie niebezpieczne jest piwo, gdyż zawarty w nim słód jęczmienny zwiększa wydzielanie soków żołądkowych) i palenie papierosów.
Jakie zioła sprawdzą się przy chorobie wrzodowej?
Przykre dolegliwości towarzyszące wrzodom dwunastnicy można zminimalizować przy pomocy ziół. Bardzo dobrym wyborem jest rumianek (przygotowujemy z niego mocny napar), a także lukrecja (posiada ona działanie rozkurczające, nie mogą jej jednak przyjmować osoby z nadciśnieniem).
Pozytywny wpływ na kondycję naszego układu pokarmowego ma również zielona herbata. Jej atutem jest silne działanie przeciwbakteryjne. Co więcej neutralizuje ona działanie pepsyny odpowiedzialnej za wydzielanie soków żołądkowych.
Jeżeli mamy problem z ostrymi dolegliwościami bólowymi, warto wykorzystać okłady z siemienia lnianego i borowiny. Do menu warto włączyć takie zioła jak nagietek, czy kozieradka.
Wrzody dwunastnicy – zmiana trybu życia
Wrzody dwunastnicy zdecydowanie częściej pojawiają się u osób, które prowadzą niezdrowy tryb życia. Należy pamiętać, że stres przyczynia się do zwiększenia produkcji soków żołądkowych, które podrażniają błonę śluzową przewodu pokarmowego.
Zdecydowanie warto znaleźć czas na regularną aktywność fizyczną o średniej intensywności. Dobrym wyborem jest joga, dzięki której nie tylko zadbamy o kondycję naszego ciała, ale też odprężymy się i zrelaksujemy.
