Siedzą w kawiarni, kobieta i mężczyzna. Siedzą tak blisko, że niemal stykają się ramionami, jednakże wydaje się, że nie zdają sobie sprawy ze swojej wzajemnej obecności. Ich plecy są zgarbione, oczy smutne i wpatrzone w przestrzeń, a twarze ponure. Scena rozgrywa się w XIX wieku, a na stolikach przed postaciami stoi najpopularniejszy wówczas trunek bohemy artystycznej – absynt.
Obraz „Absynt” namalował w roku 1876 francuski impresjonista Edgar Degas. To jeden z wielu obrazów powstałych na przełomie wieku XIX oraz XX, których tematem jest napój alkoholowy nazywany wówczas Zieloną Wróżką.
Nie da się ukryć, że używki stanowią częsty przedmiot malarstwa czy też tekstów piosenek. Funkcjonują także w micie szalonego artysty, który jest głęboko zakorzeniony w naszej kulturze. Vincent Van Gogh, Francisco Goya, barwne postaci ze sceny rock’n’rollowej – ich nietypowy i dramatyczny życiorys często wywołuje równie wiele fascynacji, co ich twórczość.
Jednakże relacja między sztuką a używkami to nie tylko dzieła poruszające ten temat, ani szkodliwe, powszechne zezwolenie na nadużywanie substancji psychoaktywnych w środowisku artystycznym. Ośrodek Terapii Uzależnień NEFO wierzy, że sztuka może mieć działanie terapeutyczne oraz nieść istotną pomoc w wychodzeniu z nałogu.
Sztuka, która leczy
Zbawienny wpływ sztuki na zdrowie psychiczne potwierdzony jest przez liczne badania naukowe. Według raportu Creative Health: The Arts for Health and Wellbeing stworzonego przez wielopartyjne ugrupowanie parlamentarne w Wielkiej Brytanii, sztuka może pomóc nam zachować zdrowie, wyzdrowieć, a także wieść dłuższe oraz lepsze życie. Jak skomentował Phil George, przewodniczący Arts Council Wales, sztuka “pomaga ludziom rozwijać narrację swojego życia i odnosić się do własnych doświadczeń w nowy sposób”.
Co więcej, badania stworzone przez University College of London wykazały, że ludzie którzy w trakcie pandemii koronawirusa angażują się w kreatywne czynności bądź obcują z jakąś formą sztuki przez minimum trzydzieści minut dziennie, znacznie rzadziej odczuwają niepokój czy smutek.
W końcu twórczość od lat wykorzystywana jest w arteterapii, czyli wspomaganiu leczenia poprzez dowolną formę sztuki – malarstwo, rzeźbę, taniec, muzykę. Po raz pierwszy termin ten został użyty już w latach 40 XX wieku przez artystę Adriana Hilla, który podczas pobytu w sanatorium malował obrazy i zachęcał do tego samego innych rezydentów sanatorium. Wkrótce terapia sztuką została rozpopularyzowana.
Ekspresja artystyczna pomaga w uwolnieniu nagromadzonych emocji, oczyszczeniu się z napięcia czy też skupieniu na chwili obecnej. Proces tworzenia znacznie redukuje stres oraz umożliwia lepsze poznanie samego siebie. Możliwym jest, iż właśnie dlatego wśród słynnych artystów znajduje się tyle osób z zaburzeniami – tworzenie jest dla nich autoterapią, pomagającą uporać się z trudnymi emocjami.
Rytm trzeźwego życia
Sztuka może również pomóc w walce z uzależnieniem. Proces wychodzenia z nałogu to nie tylko wyrzeczenie się używek, ale konieczność zaakceptowania zmiany oraz dotarcia do problemów stojących za nałogiem. Dzięki sztuce, pacjent może nauczyć się komunikować własne emocje oraz rozładowywać stres. Ponadto, w ten sposób negatywny mechanizm radzenia sobie z problemami w postaci używki, zastąpiony zostaje pozytywnym sposobem na rozładowanie stresu czy niepokoju – tworzeniem. Czasopismo Journal of Addictions Nursing podaje następujące korzyści z korzystania z elementów artetrapii w wychodzeniu z nałogu: zwiększenie motywacji pacjenta do zmiany, przyznanie się do uzależnienia, zapewnienie ujścia trudnym emocjom oraz zmniejszenie poczucia wstydu.
W Ośrodku Terapii Uzależnień NEFO cyklicznie przeprowadzamy muzykoterapię poprzez warsztaty z użyciem zachodnioafrykańskich instrumentów perkusyjnych. To terapia, która skupia się na dźwięku, ciele, ruchu i oddechu, dzięki czemu pacjenci koncentrują się na chwili obecnej i nie doświadczają natrętnych myśli. Warsztaty bębniarskie pozwalają także na rozwinięcie umiejętności rytmicznych oraz zdobycie techniki gry na instrumencie. Zajęcia zwiększają przez to poczucie sprawczości, motywacji oraz wpływają na wzrost samooceny pośród naszych pacjentów.
Czas harmonii
W oddali jest morze, zaś na położonym na pierwszym planie wzgórzu wypoczywają ludzie. Matka karmi swoje dziecko. Jeden mężczyzna czyta książkę, inni uprawiają sport, niektórzy zaś pracują. Ktoś maluje. Jest piękna pogoda, w powietrzu czuć idylliczny wręcz spokój.
“Czas Harmonii” Paula Signaca to obraz powstały w 1895 roku, przedstawiający fragment świata niemal idealnego. Ciepłe barwy obrazu, piękny widok i harmonia panujące na obrazie sprawiają, że uczucie spokojnego szczęścia przechodzi także na jego odbiorcę. Choć tak idealne chwile jak w dziele Signaca nie zdarzają się w realnym świecie aż tak często, to warto dążyć do wprowadzenia choć namiastki jego spokoju w naszą rzeczywistość.
Nasz Ośrodek Terapii Uzależnień NEFO może Ci w tym pomóc. Wyciągamy dłoń do osób uzależnionych od alkoholu, narkotyków, hazardu. Do programu terapii wcielamy elementy muzykoterapii, zapewniamy komfortowe warunki pobytu i pomoc ze strony empatycznych, profesjonalnych psychoterapeutów. Bo dobre życie też jest sztuką.