Dieta wegańska bije w ostatnich latach rekordy popularności. Część osób przechodzi na weganizm ze względów ideologicznych, dla innych główną motywacją są kwestie zdrowotne. Współcześnie bardzo często podkreśla się, że dieta roślinna bardzo pozytywnie wpływa na nasze zdrowie. Na czym polega weganizm? Jakie są jego zalety i wady? W jaki sposób przejść na dietę roślinną?
Czym jest dieta wegańska?
Dieta wegańska to sposób odżywiania, który polega na spożywaniu tylko i wyłącznie produktów pochodzenia roślinnego. Nie jest to dieta odchudzająca, a styl żywienia. Ilość spożywanych kalorii na diecie wegańskiej nie odbiega od ilości kalorii, które przyjmuje osoba na tradycyjnej diecie. Weganin w przeciwieństwie do wegetarianina nie tylko unika jedzenia mięsa, ale rezygnuje również z jaj, mleka i jego przetworów, a nawet miodu. Część wegan rezygnuje ponadto z noszenia skórzanego obuwia, ubrań i akcesoriów, futer, a także jedwabiu. Są to zazwyczaj osoby, które przeszły na weganizm ze względów ideologicznych. Inni poprzestają na stosowaniu samej diety. Żeby dieta wegańska była bezpieczna dla zdrowia musi być dobrze zbilansowana. Powinna zawierać produkty, które dostarczają odpowiednich ilości białka, tłuszczów, węglowodanów, a także witamin i związków mineralnych. Należy zdawać sobie sprawę, że dieta wegańska nie jest tożsama z dietą zdrową. Można być weganinem, a jednocześnie odżywiać się bardzo źle. Roślinne odżywianie nie jest w stanie pokryć naszego zapotrzebowania na wszystkie substancje odżywcze. Z tego względu weganie nie mogą zrezygnować z suplementacji.
Jakie są zalety diety wegańskiej?
Popularność diety wegańskiej jest najlepszym dowodem na to, że ma ona wiele zalet. Jeżeli jadłospis jest umiejętnie zaplanowany, taki sposób odżywiania jest bardzo korzystny dla zdrowia. Weganie nie spożywają nasyconych kwasów tłuszczowych, które znajdują się przede wszystkim w produktach pochodzenia zwierzęcego. W ich menu nie brakuje natomiast warzyw i owoców, które są doskonałym źródłem antyoksydantów.
Stosowanie diety wegańskiej może chronić przed wieloma chorobami cywilizacyjnymi – między innym nadwagą i otyłością, chorobami układu krążenia, cukrzycą, a nawet nowotworami.
Osoby, które decydują się na przejście na weganizm w większości wypadków starają się zdrowo odżywiać. Zazwyczaj dbają o to, żeby produkty, które znajdują się na ich talerzach były nie tylko wegańskie, ale także zdrowe. Oznacza to, ze rezygnują z żywności wysoko przetworzonej, która przyczynia się do rozwoju wielu chorób.
Weganie często zauważają, że zmiana diety pozwoliła im odkryć wiele nowych smaków. Kiedy rezygnujemy z mięsa i produktów odzwierzęcych, w pierwszej chwili zazwyczaj nie mamy pojęcia co jeść. Zazwyczaj nie jesteśmy w stanie wytrwać długo na chlebie z dżemem, dlatego szukamy nowych przepisów, eksperymentujemy z nowymi produktami, przez co nasze umiejętności kulinarne się rozwijają.
Dla części osób weganizm jest jedynym słusznym wyborem ze względów etycznych. Dla nich najważniejsze jest, żeby nie zabijać i nie krzywdzić zwierząt. Życie zgodnie z własnymi przekonaniami sprawia, że czują się oni lepszymi ludźmi, to z kolei w oczywisty sposób przekłada się na samoocenę i inne aspekty życia.
Jeżeli do tej pory odżywialiśmy się źle, mieliśmy nadwagę i cierpieliśmy na choroby przewlekłe, dieta wegańska może dosłownie zmienić nasze życie. Oparcie odżywiania na roślinach sprawia, że chudniemy, a także czujemy się lepiej. Często mamy również więcej energii, co sprawia, że chętnie podejmujemy aktywność fizyczną.
Czy dieta wegańska ma jakieś wady?
Choć weganizm ma niewątpliwie wiele zalet, nie jest też pozbawiony wad. Przede wszystkim pokrycie zapotrzebowania organizmu na ważne składniki odżywcze jest tu znacznie trudniejsze niż w przypadku diety tradycyjnej. Weganie muszą się nieco natrudzić, żeby dostarczyć sobie białka. Dodatkowo białko roślinne jest niepełnowartościowe, co oznacza, że nie zawiera wszystkich niezbędnych nam aminokwasów. Żeby rozwiązać ten problem trzeba sięgać po różne źródła białka. Co więcej u osób stosujących dietę wegańską często stwierdza się niedobory witaminy B12. Jest ona niezbędna do prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu. Niestety jest obecna prawie przede wszystkim w produktach pochodzenia zwierzęcego. Jeżeli zdecydowaliśmy się oprzeć nasze menu na samych roślinach, musimy suplementować witaminę B12.
Dieta wegańska szczególnie na początku może sprawiać wiele problemów. Osoby, które zbyt pochopnie zdecydowały się na wyeliminowanie mięsa i produktów odzwierzęcych ze swojego menu, często nie wiedzą co mają jeść. Na ich talerzach często gości przysłowiowy chleb z dżemem, który nie zawiera wielu wartości odżywczych. Kolejnym problemem jest sięganie po wegańskie zamienniki tradycyjnych potraw – na przykład wegańskie kotlety, czy parówki. Problem z nimi jest taki, że pomimo iż nie zawierają mięsa, w ich składzie można znaleźć wiele chemicznych dodatków, które szkodzą naszemu zdrowiu.
Weganizm nie jest odpowiedni dla każdego. Jeżeli nasz stan zdrowia pozostawia wiele do życzenia, przejście na dietę wegańską dobrze jest skonsultować z lekarzem. Dodatkowo nie ma dowodów na to, że dieta odrzucająca wszelkie produkty pochodzenia zwierzęcego jest bezpieczna dla dzieci i kobiet w ciąży. Sprawa ta budzi obecnie wiele kontrowersji.
Jak przejść na dietę wegańską?
Najgorsze co możemy zrobić to przejście na dietę wegańską z dnia na dzień. Takie postępowanie zazwyczaj sprawia, że nowy sposób żywienia wyrządza nam więcej szkód niż korzyści. Zanim zdecydujemy się na całkowitą zmianę stylu odżywiania, powinniśmy się nad tym dobrze zastanowić. Dobrze jest przemyśleć, czy podejmujemy taką decyzję, gdyż wszyscy nasi znajomi już zmienili styl odżywiania, czy jest to potrzeba, która wypływa z naszego wnętrza. Warto jest przemyśleć, czy naprawdę jesteśmy gotowi na tak ogromne zmiany, tylko dlatego, że chcemy upodobnić się do naszego otoczenia.
Wielu początkujących wegan ma problem z przyrządzaniem posiłków. Wyeliminowali z diety większość znanych im potraw i nie wymyślili jeszcze czym je zastąpić. Taka sytuacja często doprowadza do niedoborów żywieniowych, które są niebezpieczne dla naszego zdrowia.
Idealnie byłoby przechodzić na weganizm stopniowo. Jeżeli do tej pory jedliśmy na kolację mięso, postarajmy się zastąpić je potrawami roślinnymi. Innych posiłków na razie nie zmieniajmy. Poszukajmy wegańskich przepisów i uczmy się gotować nowe potrawy. Z czasem wejdą one na stałe do naszego kulinarnego repertuaru. Kiedy przyzwyczaimy się do wegańskich kolacji, możemy pomyśleć o roślinnych obiadach.
Podczas modyfikowania jadłospisu uważnie obserwujmy swój organizm. Odpowiedzmy sobie na pytanie jak czujemy się na nowej diecie. Dobrze jest wykonać badania krwi, celem niedopuszczenia do niedoborów żywieniowych. Kiedy wyeliminujemy z naszej diety mięso i wszystkie produkty odzwierzęce, koniecznie zdecydujmy się na suplementację witaminy B12.
Dobrą praktyką jest wyszukanie wegańskich restauracji, które znajdują się w okolicach naszego miejsca zamieszkania. W ten sposób łatwiej będzie nam trzymać się diety, kiedy zabraknie nam czasu na gotowanie.
Większość wegan ma rodziny, które stosują tradycyjną dietę. Jest to problemem zwłaszcza podczas świąt i uroczystości rodzinnych. Jeżeli wybieramy się do rodziny, o której wiemy, że preferuje kuchnię polską, warto jest zabrać ze sobą kilka wegańskich potraw. Należy również uzbroić się w cierpliwość i przygotować na komentarze dotyczące naszego stylu odżywiania.
