Trójglicerydy (triglicerydy, TG) – charakterystyka, normy, jak obniżyć poziom trójglicerydów

0

Stężenie trójglicerydów we krwi oznacza się na lipidogramie razem z poziomem złego i dobrego cholesterolu. W przypadku, gdy przekroczy ono normy, jesteśmy bardziej narażeni na choroby układu krążenia. Czym są trójglicerydy?  Dlaczego u niektórych osób ich poziom jest podwyższony? 

Czym są trójglicerydy?

Mianem trójglicerydów (inne stosowane nazwy to triacyloglicerole, triacyloglicerydy, triglicerydy, TG) określamy organiczne związki chemiczne, estry glicerolu i trzech kwasów tłuszczowych, które zaliczamy do tłuszczów prostych (lipidów). Trójglicerydy są jednym z materiałów energetycznych potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu (o ile są dostarczane w prawidłowych ilościach). Są one transportowane do tkanek przez cholesterol. Mogą również zostać zmagazynowane jako materiał zapasowy (czyli po prostu w postaci tkanki tłuszczowej; kiedy organizm potrzebuje energii, zostają one uwolnione do krwi). Wyróżnia się triglicerydy proste i złożone. Znacznie podwyższony poziom trójglicerydów jest niebezpieczny, gdyż zwiększa prawdopodobieństwo chorób serca i udaru mózgu, a także ostrego zapalenia trzustki.

Jakie funkcje pełnią trójglicerydy?

Znaczna większość trójglicerydów dostaje się do ludzkiego organizmu z żywnością (ich źródłem są zarówno produkty pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego). Z jelita są one wchłaniane do krwi, a następnie transportowane są do tkanki mięśniowej i wykorzystywane jako źródło energii. Często zdarza się, że dostarczamy naszemu organizmowi więcej triglicerydów niż jest on w stanie jednorazowo wykorzystać. W takiej sytuacji zostają one zmagazynowane jako tkanka tłuszczowa. 

Część trójglicerydów jest produkowana w wątrobie z węglowodanów i kwasów tłuszczowych – przedostają się one do krwi wraz z cząsteczkami cholesterolu.

Pewna ilość triglicerydów jest wykorzystywana do produkcji substancji podobnych do hormonów.

Warto zdawać sobie sprawę, że triglicerydy są składnikiem zewnętrznej warstwy naszej skóry. W takiej formie pełnią dwie ważne role – zapobiegają nadmiernej utracie wody z naskórka (a tym samym przesuszeniem skóry), a także chronią naszą skórę przed negatywnym oddziaływaniem czynników zewnętrznych.

Kiedy trójglicerydów jest za dużo…

Nadmierna ilość trójglicerydów we krwi to często problem osób otyłych. Dostarczają one duże ilości tych związków z żywnością. Podwyższony poziom triglicerydów jest powiązany z niskim poziomem aktywności fizycznej, dietą o nadmiernej zawartości cukrów prostych, czy spożywaniem dużych ilości alkoholu. Przyczynami mogą być także palenie papierosów, uwarunkowania genetyczne, przyjmowanie niektórych leków, choroby takie jak:

– niedoczynność tarczycy,

– zespół Cushinga,

– zespół nerczycowy,

– czy toczeń rumieniowaty trzewny.

Zazwyczaj podniesiony ponad normę poziom trójglicerydów przez długi czas jest niewidoczny. Jednym objawów sygnalizujących możliwe problemy z nadmiarem trójglicerydów może być (choć nie u wszystkich osób) pojawienie się tak zwanych żółtaków, czyli żółtych grudek na powiekach, kolanach, czy łokciach. Zasadniczo jest to objaw podwyższonego poziomu cholesterolu, jednak problemy te często występują wspólnie.

Poziom triglicerydów we krwi – jakie są normy dla kobiet, mężczyzn i dzieci

W przypadku kobiet prawidłowe stężenie trójglicerydów we krwi to 35–135 mg/dl (0,40 – 1,54 mmol/l). Prawidłowe wartości u mężczyzn wahają się w przedziale 40–160 mg/dl (0,45 – 1,82 mmol/l). Normą trójglicerydów w przypadku dzieci jest <100 mg/dl (1,13 mmol/l).

Badaniem, które pozwala oszacować poziom trójglicerydów we krwi jest lipidogram. Obejmuje on mnie tylko stężenie triglicerydów, ale też stężenie cholesterolu całkowitego, dobrego cholesterolu (frakcja HDL) i złego cholesterolu (frakcja LDL).

blankSamo badanie polega na pobraniu krwi żylnej (jej surowicy) –  w większości wypadków z żyły w zgięciu łokciowym.

Żeby wyniki były miarodajne, należy odpowiednio przygotować się do badania. Bardzo istotne jest, by na około trzy tygodnie przed pobraniem krwi nie stosować leków, które mogłyby zafałszować wynik (wyniki nie będą miarodajne u osób przyjmujących kortykosteroidy, leki stosowane w infekcji wirusem HIV, β-blokery, a także estrogeny), z tych samych powodów nie należy spożywać alkoholu i zmieniać swojej codziennej diety. Na pobranie krwi trzeba przyjść na czczo, co oznacza, że przez co najmniej dwanaście godzin nie powinno się nic jeść.

Z wynikami badań należy zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu – zajmie się on ich analizą.

Badanie stężenia trójglicerydów we krwi zaleca się powtarzać co pięć lat, a u osób, które ukończyły czterdziesty rok życia – nawet co roku.

Przyczyny niskiego poziomu trójglicerydów

Zdarza się, że poziom triglicerydów we krwi jest niższy niż przewidują to normy. Takie wyniki zdarzają się w przypadku nowotworów, u osób z chorobami psychicznymi, z nadczynnością tarczycy. Niski poziom trójglicerydów może być ponadto wynikiem stosowania diety ubogiej w tłuszcze, albo przyjmowania nadmiernej ilości leków, których zadaniem jest ich obniżenie.

Kiedy zaleca się wykonanie badania trójglicerydów we krwi?

Warto zdawać sobie sprawę, że podwyższony poziom trójglicerydów we krwi może zwiastować istnienie wielu poważnych chorób – między innymi miażdżycy naczyń krwionośnych (nieleczona może doprowadzić do udaru mózgu i zawału serca).

Hipertriglicerydemia (czyli po prostu podwyższony poziom trójglicerydów we krwi) może być sygnałem występowania zespołu metabolicznego, stłuszczenia wątroby, czy ostrego zapalenia trzustki.

Badania zaleca się wykonać wszystkim osobom, które ukończyły dwadzieścia lat, a szczególnie palącym papierosy, ze stanem przedcukrzycowym lub cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym, a także tym, w których rodzinach stwierdzono przedwczesną chorobę niedokrwienną serca (czynniki genetyczne).

Badanie trójglicerydów można przeprowadzić w domu – do tego celu używane są specjalne urządzenia przypominające glukometry (często zdarza się jednak, że wyniki, które się przy ich pomocy uzyskuje są niemiarodajne – zwłaszcza gdy zapomnimy o odpowiednim przygotowaniu się do badania).

Cholesterol a trójglicerydy

Szczególnie niebezpieczną sytuacją jest podwyższenie poziomu trójglicerydów, przy jednoczesnym obniżeniu poziomu dobrego cholesterolu we krwi (HDL) i zwiększeniu stężenia złego cholesterolu (LDL). Znacznie wzrasta wówczas zagrożenie miażdżycą naczyń krwionośnych.

U osób chorujących na cukrzycę często stwierdza się wysoki poziom triglicerydów przy jednoczesnym niskim poziomie cholesterolu całkowitego. Taka sytuacja może być wynikiem zbyt małej ilości enzymu, który przekształcająca frakcje VLDL w następne metabolity.

W jaki sposób obniżyć poziom trójglicerydów we krwi?

blankTo czy poziom trójglicerydów w naszej krwi jest odpowiedni w dużej mierze zależy od nas. Możemy go obniżyć poprzez radykalną zmianę stylu życia. Czasem już samo wprowadzenie regularnej aktywności fizycznej (minimum pół godziny dziennie) pozwala całkowicie rozwiązać problem. Dobre efekty daje również zmiana diety na zdrowszą. U osób z nadwagą i otyłością konieczna jest utrata zbędnych kilogramów (ważne jest jednak, żeby odchudzać się w umiarkowanym tempie – niewskazana jest utrata wagi szybsza niż jeden kilogram w ciągu tygodnia). W wielu wypadkach dobre efekty mogą dać zioła – na przykład kozieradka, karczoch, czy mniszek lekarski (pamiętajmy jednak, że pełnią one jedynie funkcję wspomagającą – nie zastąpią ćwiczeń i zdrowego odżywiania).

4.6/10 - (4 votes)
reklama

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here