Popularność tranu sięga lat sześćdziesiątych dwudziestego wieku, kiedy to odkryto jego prozdrowotne właściwości. Olej z wątroby ryb należących do rodziny dorszowatych zawiera unikalną kompozycję nienasyconych kwasów tłuszczowych, a także witaminy A i D, dlatego może pozytywnie wpływać na wiele aspektów naszego zdrowia. Tran jest polecany każdemu – zarówno dzieciom, jak i osobom starszym. Zanim jednak rozpoczniemy suplementację, dowiedzmy się o nim jak najwięcej.
Czym jest tran?
Tran jest to olej pozyskiwany z wątroby dorsza atlantyckiego, a także innych ryb, które zaliczamy do rodziny dorszowatych. Nazwy tej używa się także w stosunku do tłuszczu w wątroby rekina, a także niektórych ssaków morskich jednak jest to błąd. Tran zawiera nienasycone kwasy tłuszczowe (zwłaszcza kwasy omega-3), a także witaminy A i D, dlatego od kilkudziesięciu lat jest popularnym suplementem diety. Początkowo był on dostępny jedynie pod postacią oleju, który za sprawą smaku i zapachu dla wielu osób był trudny do zaakceptowania. Dziś można już kupić tran smakowy lub olej z wątroby dorsza w postaci łatwych do połknięcia kapsułek. Suplementacja tranu pozytywnie wpływa na ludzkie zdrowie – wspomaga układ odpornościowy, zapewnia mocne kości, reguluje pracę układu krwionośnego, poprawia kondycję skóry, usprawnia pracę mózgu, chroni oczy, zapobiega również powstawaniu niektórych nowotworów. Ciekawostką jest fakt, że dawniej tran wykorzystywany był jako paliwo do lamp.
Tran – właściwości
Olej z wątroby ryb z rodziny dorszowatych zawiera wiele substancji, które korzystnie wpływają na organizm człowieka. Najważniejszą jego cechą jest obecność unikalnej kompozycji nienasyconych kwasów tłuszczowych – kwasów omega-3, w tym DHA i EPA, a także kwasów omega-6. Ponadto znajdziemy w nim duże ilości witaminy A i witaminy D (ze względu na jej obecność tranu nie powinno się spożywać latem).
Po tran (za zgodą lekarza mogą sięgać osoby w różnym wieku) – zarówno małe dzieci, jak i ich dziadkowie.
Tran – zastosowanie
Lista zastosowań tranu jest długa. Suplementacja nim jest rekomendowana w:
- przypadku chęci poprawy odporności,
- profilaktyce przeciwnowotworowej,
- celu zapobiegania chorobom oczu,
- usprawnieniu funkcjonowania układu krwionośnego,
- celu zapewnienia mocnych i zdrowych kości,
- poprawie funkcjonowania naszego mózgu,
- przypadku problemów skórnych.
Tran na poprawę odporności
Tran znakomicie wpływa na kondycję naszego układu immunologicznego i dlatego zaleca się przyjmowanie go zwłaszcza w sezonie jesienno-zimowym, kiedy jesteśmy najbardziej narażeni na infekcje. Obecne w nim nienasycone kwasy tłuszczowe mają działanie przeciwzapalne (dostarczają one budulca do tworzenia hormonów przeciwzapalnych), dlatego zapobiegają zachorowaniom. Z kolei dzięki witaminie A tran uszczelnia błony śluzowe.
Tran dla zdrowego serca
Regularne spożywanie tranu to korzyść również dla serca i układu krwionośnego. Olej z wątroby dorszowatych ma zdolność do obniżania poziomu złego cholesterolu (LDL), jednocześnie zwiększa on stężenie cholesterolu dobrego (HDL). Dzięki tym właściwościom reguluje o krzepliwość krwi, a także obniża jej ciśnienie. Z tego względu przyjmowanie tranu to dobry sposób na zmniejszenie ryzyka wystąpienia miażdżycy i choroby niedokrwiennej serca. Oczywiście musimy pamiętać, że nie zastąpi nam on zdrowej diety i niezbędnej dawki ruchu.
Czy tran pomaga zwalczać nowotwory?
Istnieją badania, które jasno wskazują, że tran, a konkretnie zawarte w nim kwasy omega-3 zmniejszają ryzyko zachorowania na nowotwory. Są szczególnie skuteczne w walce z rakiem:
- jajników,
- piersi,
- a także jelit.
Tran usprawnia pracę mózgu
Osoby, które pracują umysłowo, w tym również studenci przygotowujący się do egzaminów, powinny rozważyć suplementację tranem. Dla prawidłowej pracy mózgu szczególnie ważne są nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3. Ułatwiają one przepływ bodźców nerwowych, a tym samym poprawiają pamięć i koncentrację.
Suplementacja tranem a mocne kości
Tran jest doskonałym źródłem dobrze przyswajalnej witaminy D, która jest bardzo ważna dla kondycji naszych kości. Umożliwia ona ich prawidłowe kształtowanie się, chroni także przed ich degradacją. Przyjmowanie tranu zapobiega takim chorobom jak krzywica czy osteoporoza.
Warunkiem korzystnego działania tranu jest przyjmowanie go w ilościach zalecanych przez producenta, albo jeszcze lepiej – przez lekarza. Jego przedawkowanie prowadzi do efektów odwrotnych od zamierzonych, a to ze względu na fakt, że obecna w tranie witamina A w dużych ilościach prowadzi do niszczenia masy kostnej.
Tran na piękną skórę
Olej z wątroby dorsza wykazuje dobroczynny wpływ na kondycję naszej skóry. Witamina A przyspiesza procesy jej regeneracji, chroni przed nadmiernym przesuszaniem się, spłyca również zmarszczki. Nienasycone kwasy tłuszczowe sprawiają, że skóra staje się nawilżona i elastyczna.
Warto wspomnieć, że tran przyczynia się również do poprawy kondycji naszych włosów i paznokci.
Tran – przeciwwskazania do jego stosowania
Tran, choć niewątpliwie korzystny dla wielu z nas, nie może być przyjmowany przez każdego. Przeciwwskazaniem do jego stosowania jest hiperkalcemia, czyli choroba objawiająca się zbyt dużym stężeniem wapnia we krwi. Jest on niewskazany także dla chorujących na kamicę nerkową.
Olej z wątroby dorszowatych powinien być stosowany latem, kiedy w wyniku oddziaływania promieni słonecznych na skórę, nasz organizm wytwarza większe ilości witaminy D. Jednoczesna suplementacja tranu w tym okresie może doprowadzić do niebezpiecznego w skutkach przedawkowania witaminy D.
Inne przeciwwskazania to przyjmowanie suplementów diety zawierających witaminy A i D, a także leków zmniejszających krzepliwość krwi.
Jaki tran wybrać?
Współcześnie w aptekach i sklepach ze zdrową żywnością możemy znaleźć różne rodzaje tranu – zarówno w postaci oleju, jak i kapsułek. Tak naprawdę nie ma większego znaczenia, czy wybierzemy tran w kapsułkach czy w butelce. Znacznie ważniejsza jest jakość suplementu – to z jakich ryb pozyskany został olej. Przed zakupem warto jest porównać zawartość nienasyconych kwasów tłuszczowych, a także witamin A i D w różnych produktach. Warto jest wybierać suplementy najlepszych, sprawdzonych producentów.
