Tomografia komputerowa jest jednym z nieinwazyjnych badań diagnostycznych, które wykonuje się standardowo u pacjentów z podejrzeniem udarów i schorzeń ośrodkowego układu nerwowego i czaszki, a także nowotworów narządowych czy dysfunkcji układu pokarmowego. Jak wygląda badanie?
Czym jest tomografia komputerowa?
Tomografia komputerowa to badanie diagnostyczne, wykorzystujące promieniowanie rentgenowskie (X). Dzięki tej metodzie możliwe staje się uzyskanie przekrojów badanego obiektu, np. mózgu czy innego organu wewnętrznego. Pierwszego tomografu użyto do celów diagnostycznych w 1971 roku w szpitalu Atkinson Morley Hospital. Początkowo lekarze wykorzystywali go jedynie do oceny funkcji i patologii mózgu. Dopiero w 1973 roku dokonano rekonstrukcji urządzenia i z powodzeniem użyto go do analizy innych części ciała.
Badanie jest całkowicie bezinwazyjne i bezbolesne. Polega na tym, że pacjent kładzie się na specjalnie zaprojektowanym stole, który wsuwa się do aparatu skanującego. Obraz badanego narządu pojawia się na monitorze komputera diagnosty, który dokonuje analizy. Co ważne, skany można obejrzeć w technice 3D lub 2D, co jeszcze lepiej unaocznia ewentualne wady i nieprawidłowości. Całość badania trwa około 10 minut, chyba że problem jest bardziej złożony. Program komputerowy jest w stanie wykryć nieprawidłowości z dokładnością do 1 mm.
Należy zachować szczególną ostrożność przy wykonywaniu badania kobietom w ciąży, osobom przyjmującym przewlekle leki lub dotkniętym alergiami. Ważne jest poinformowanie lekarza o występujących chorobach współistniejących, ponieważ tylko dzięki temu zachowa on specjalne środki ostrożności.
Warto pamiętać, że do badań należy się odpowiednio przygotować. Jeśli będzie ono przebiegało z podaniem kontrastu, należy na dwa dni wcześniej pić około 2 litrów płynów na dobę. Pozwoli to na dokładniejszą diagnostykę chorób układu pokarmowego i stanowi profilaktykę pokontrastowego uszkodzenia nerek. W stanach nagłych (podejrzenie urazu mózgu lub czaszki) uprzednie przygotowanie nie jest wskazane. W niektórych sytuacjach lekarz może zdecydować o podaniu środków znieczulających lub uspokajających (szczególnie dzieciom).
Co diagnozuje tomografia komputerowa?
Podstawą do wykonania tomografii komputerowej jest podejrzenie m.in.:
- guzów mózgu,
- udarów krwotocznych i niedokrwiennych ośrodkowego układu nerwowego,
- wad rozwojowych,
- urazów,
- nowotworów,
- patologii w obrębie kości,
- schorzeń układu moczowo-płciowego, pokarmowego, oddechowego.
Tomografia komputerowa służy nie tylko diagnostyce licznych chorób, ale także jest pomocnym narzędziem w śledzeniu przebiegu leczenia lub w szybkim wykrywaniu urazów mózgu i czaszki, w tym krwawień.
Tomografia komputerowa – z kontrastem czy bez?
W niektórych przypadkach lekarz może zdecydować o podaniu kontrastu, czyli środka cieniującego. Jest to związek, który ma celu osłabienie działania promieniowania rentgenowskiego. Dzięki temu po podaniu (dożylnym, doodbytniczym lub doustnym) go do organizmu wybrane tkanki stają się jasne, co ułatwia diagnostykę. Kontrast jest następnie usuwany z organizmu przez układ pokarmowy i z krwi przez nerki.
