Toksoplazmoza to choroba zakaźna, która jest zagrożeniem szczególnie dla kobiet w ciąży. Jak można się nią zarazić? W jaki sposób objawia się toksoplazmoza? Jak wygląda leczenie tej choroby?
Co to jest toksoplazmoza?
Toksoplazmoza jest to choroba pasożytnicza wywołana przez pierwotniaka Toxoplasma gondii. Choroba atakuje zarówno ludzi, jak i zwierzęta. W przypadku toksoplazmozy żywicielem pośrednim są ssaki, a także ptaki. Żywicielami ostatecznymi są koty i niektóre ssaki zaliczane do rodziny kotowatych. Toksoplazmoza jest szczególnie niebezpieczna dla kobiet w ciąży, gdyż może ona doprowadzić do uszkodzenia płodu. W większości wypadków jednak przechodzi się ją bez żadnych objawów. Niekiedy przybiera ona postać węzłową, oczną, mózgową lub uogólnioną. W leczeniu tej choroby wykorzystywane są chemioterapeutyki. W przypadku toksoplazmozy zdecydowanie bezpieczniej jest postawić na profilaktykę.
Toksoplazmoza – jak dochodzi do zarażenia?
Najczęściej do zarażenie pierwotniakiem Toxoplasma gondii dochodzi w wyniku spożycia zakażonego mięsa (zwłaszcza wieprzowiny i jagnięciny). Zazwyczaj nie jest ono nawet surowe, a po prostu poddane zbyt krótkiej obróbce termicznej. Do zakażenia może dojść także podczas czyszczenia kuwet, dzieci często zarażają się podczas zabaw w piaskownicy. Wielkie ryzyko wiąże się także ze spożyciem nieumytych warzyw lub owoców, które zostały zanieczyszczone odchodami kotów. Pierwotniak może być przenoszony również przez muchy lub karaluchy.
Warto zaznaczyć, że oocysta nie stanowi zagrożenia w momencie, kiedy jest wydalana z kałem zwierzęcia. Zagrożenie pojawia się po upływie od jednego do pięciu dni. Co więcej oocysty znajdują się jedynie w odchodach kotów, które nigdy przedtem nie chorowały na toksopazmozę.
W skrajnych przypadkach do zakażenia dochodzi w wyniku przejścia pasożytów przez łożysko lub przeszczepu zakażonego pierwotniakiem narządu.
Toksoplazmoza nabyta i wrodzona – objawy
Toksoplazmoza nabyta występuje u większości osób i zazwyczaj nie towarzyszą jej żadne objawy. Jeżeli jednak się pojawią, mogą mieć postać:
- uogólnioną, gdzie zmiany chorobowe można zaobserwować w sercu, wątrobie lub płucach,
- mózgową, która objawia się zapaleniem opon mózgowych lub zapaleniem mózgu,
- oczną, która objawia się zapaleniem siatkówki i naczyniówki oka; zdarza się, że prowadzi ona do pogorszenia wzroku,
- węzłową polegającą przede wszystkim na powiększeniu się węzłów chłonnych. Tej postaci choroby towarzyszy często pogorszone samopoczucie, gorączka i bóle głowy.
Znacznie poważniejszą odmianą choroby jest toksoplazmoza wrodzona. W tym przypadku zarażenie ma miejsce w okresie płodowym i tylko wówczas, gdy matka nigdy przedtem nie chorowała na tę chorobę. Dzieci zarażone pierwotniakiem Toxoplasma gontii niekiedy rodzą się z wadami wrodzonymi. Toksoplazmozie wrodzonej mogą towarzyszyć takie objawy jak: żółtaczka, oczopląs, skaza krwotoczna, opóźnienie rozwoju umysłowego, powiększenie wątroby, powiększenie śledziony, padaczka, zaburzenia mowy, wodogłowie lub małogłowie, zapalenie siatkówki i naczyniówki, zwapnienia śródczaszkowe.
Jak wygląda leczenie toksoplazmozy?
Leczenie toksoplazmozy ma charakter farmakologiczny. Zarażonych poddaje się kuracji antybiotykowej, którą w wielu wypadkach trzeba powtarzać. Jeżeli toksoplazmoza spowoduje wady wrodzone u dziecka, nie ma szans na wyleczenie. U zarażonych ciężarnych kobiet stosuje się spiramycynę.
Profilaktyka toksoplazmozy
W przypadku toksoplazmozy znacznie bezpieczniej jest postawić na profilaktykę, gdyż leczenie w niektórych wypadkach jest trudne lub wręcz niemożliwe.
Przede wszystkim należy zadbać o mycie wszystkich warzyw i owoców, które spożywamy. Powinniśmy także pamiętać o myciu rąk przed jedzeniem.
Jako, że pierwotniak często występuje w mięsie, należy zadbać, żeby było ono poddane wystarczająco długiej obróbce termicznej. Do jego unicestwienia wystarczy już dziesięć minut w temperaturze pięćdziesięciu ośmiu stopni Celsjusza. Tak samo skuteczne jak wysokie temperatury są temperatury niskie – żeby pozbyć się pierwotniaka zamroźmy mięso w temperaturze poniżej dwudziestu stopni.
Pamiętajmy również o dezynfekcji deski do krojenia i noży, którymi kroiliśmy mięso. Bezpieczniej jest używać desek z tworzyw sztucznych lub szkła niż drewnianych. Przygotowanie mięsa powinno odbywać się w rękawiczkach.
Warto upewnić się, czy koty z którymi mamy kontakt na co dzień przechodziły toksoplazmozę. Jeżeli tak – nie stwarzają one już dla nas zagrożenia. Bardzo ważne jest codzienne czyszczenie kocich kuwet i mycie rąk po każdym kontakcie ze zwierzętami.
Bezwzględnie należy sięgać po wodę z pewnego źródła.
