Seler korzeniowy znajduje szerokie zastosowanie w polskiej kuchni. Cenimy jego smak i aromat. Jednocześnie nie zawsze zdajemy sobie sprawę, że jest on także bardzo zdrowy. Jakie wartości odżywcze ma korzeń selera? W jaki sposób warzywo to wpływa na nasze zdrowie? Czy seler korzeniowy może nam pomóc w odchudzaniu?
Czym jest seler korzeniowy?
Seler korzeniowy jest to dwuletnia roślina, którą zaliczamy do rodziny selerowatych. W sprzyjających warunkach osiąga on do trzydziestu centymetrów wysokości. Częścią jadalną tej rośliny jest duży, bulwiasty korzeń. Charakteryzuje się on zawartością cennych składników odżywczych i ma korzystny wpływ na zdrowie. W Polsce uprawia się wiele odmian selera korzeniowego. Warzywo to jest chętnie wykorzystywane w kuchni.
Seler korzeniowy – wartości odżywcze
Seler korzeniowy jest znakomitym źródłem witamin z grupy B (które są niezbędne między innymi do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego). Mało kto zdaje sobie sprawę, że to niepozorne warzywo zawiera więcej witaminy C niż owoce cytrusowe. Roślina dostarcza nam ponadto witamin A, K i E.
W korzeniu selera znajduje się wiele cennych minerałów – między innymi: potas, magnez, żelazo, cynk, wapń i fosfor.
Świeża bulwa selera jest bardzo dobrym źródłem flawonoidów i błonnika. Roślina zawiera ponadto kumaryny, garbniki, saponiny, kwas ferulowy, kemferol, kwas kawowy, kwas p-kumarowy, apigeninę, luteolinę.
Charakterystyczny zapach korzenia selera wynika z zawartości w nim dużej ilości olejków eterycznych. Seler korzeniowy jest również jednym z lepszych źródeł związku o nazwie psoralen (działa on przeciwnowotworowo).
Warto zdawać sobie sprawę, że w liściach selera korzeniowego znajduje się więcej witamin i minerałów niż w samym korzeniu (są one także bogate w chlorofil).
Seler korzeniowy – wpływ na zdrowie
Seler spożywany na surowo ma bardzo pozytywny wpływ na nasze zdrowie. Regularnie spożywany może skutecznie obniżać poziom cukru we krwi, dlatego nie powinno zabraknąć go w menu osób chorujących na cukrzycę.
Wysoka zawartość antyoksydantów sprawia, że seler korzeniowy wspiera funkcjonowanie naszego układu odpornościowego. Może on zmniejszyć prawdopodobieństwo zachorowania na nowotwory, uszkodzenia DNA, a także opóźnić procesy starzenia się organizmu.
Spożywanie selera korzeniowego i picie wyciśniętego z niego soku zmniejsza objawy reumatoidalnego zapalenia stawów (roślina ta pomaga usuwać z organizmu kwas moczowy).
Seler korzeniowy dedykowany jest osobom zmagającym się z chorobami układu sercowo-naczyniowego, gdyż bardzo skutecznie obniża ciśnienie tętnicze. Co więcej może zmniejszyć stężenie złego cholesterolu we krwi (i tym samym wyeliminować ryzyko pojawienia się miażdżycy).
Warzywo to poprawia pracę układu trawiennego (chroni między innymi przed zaparciami). Seler stymuluje produkcję żółci i zapobiega jej zastojowi.
Zawartość wapnia i witaminy K sprawia, że seler działa ochronnie na nasze zęby i kości.
Obecne w bulwie selera związki charakteryzują się między innymi działaniem przeciwzapalnym, rozkurczającym, przeciwutleniającym i moczopędnym (w efekcie korzystnie wpływa na pracę nerek).
W korzeniu selera można znaleźć wiele składników (między innymi witaminy z grupy B i magnez), które regulują pracę układu nerwowego. Włączenie tego warzywa do codziennego menu pomoże nam lepiej radzić sobie ze stresem, ułatwi zasypianie, a nawet poprawi funkcje poznawcze.
Korzeń selera na odchudzanie
Seler korzeniowy należy do najmniej kalorycznych warzyw – w 100 g znajduje się zaledwie 17 kcal. Jednocześnie jest on bardzo gęsty odżywczo. Spożywając go na diecie redukcyjnej możemy uniknąć niedoborów cennych witamin i minerałów. Warto wspomnieć, że w korzeniu selera znajduje się dużo błonnika, który zapewnia nam długotrwałe uczucie sytości. Może być więc pomocny osobom, które w trakcie odchudzania odczuwają silny głód.
Zaleca się, żeby na diecie odchudzającej jeść przede wszystkim seler surowy (jest on świetnym dodatkiem do surówek). Zawiera on więcej związków odżywczych, a ponadto ma znacznie niższy indeks glikemiczny niż warzywo gotowane. IG surowego selera wynosi około 35, podczas gdy ugotowanego już 85.
Seler korzeniowy przyspiesza przemianę materii, a dodatkowo pomaga usunąć z organizmu nadmiar toksyn.
Dzięki zawartości potasu seler pomaga w pozbyciu się nadmiaru wody z organizmu, a tym samym w likwidacji obrzęków i nieestetycznego cellulitu wodnego.
Zastosowanie selera korzeniowego w kuchni
W kuchni seler korzeniowy wykorzystywany jest zarówno jako warzywo i jako przyprawa. Jako, że najlepiej jeść go na surowo, sprawdza się jako dodatek do sałatek i surówek. Seler korzeniowy jest również bardzo ważnym składnikiem włoszczyzny. Jego charakterystyczny aromat sprawia, że dodaje się go do wielu zup.
Popularną praktyką jest także wyciskanie soku z bulwy selera. Jeżeli nie odpowiada nam jego smak, możemy połączyć go z sokiem jabłkowym i/lub sokiem z cytryny.
Seler korzeniowy – uprawa
Seler korzeniowy z całą pewnością zasługuje na miejsce w naszym ogrodzie warzywnym. Trzeba jednak pamiętać, że ma on dość duże wymagania jeżeli chodzi o uprawę. Idealne dla selera będą gleby żyzne, próchnicze i wilgotne (jednak nie mogą być podmokłe). Optymalne pH waha się od 6.5 do 7.5. Dobrze, gdy możemy zapewnić selerom stanowisko słoneczne (choć poradzą sobie one także na miejscach lekko zacienionych). Idealnie byłoby gdybyśmy mogli uprawiać selera w miejscach, gdzie w poprzednich sezonach rosły warzywa cebulowe lub kapustne.
Przed posadzeniem selera zaleca się dokładne odchwaszczenie gleby i nawożenie jej obornikiem. Pamiętajmy, że roślina ta jest szczególnie wrażliwa na niedobory mikroelementów. Na przykład niedobór boru może doprowadzić do pękania liści selera.
W przypadku selera zalecana jest uprawa z rozsady. Gdy sadzonki mają około pięciu liści możemy posadzić je do gruntu. Pamiętajmy, żeby pomiędzy poszczególnymi sadzonkami zachować odstęp nawet 40 centymetrów.
Seler korzeniowy wymaga regularnego podlewania. Gleba, w której rośnie powinna być cały czas umiarkowanie wilgotna.
Zanim zdecydujemy się na posadzenie selera korzeniowego, musimy wybrać konkretną odmianę tej rośliny. Poszczególne odmiany mogą różnić się smakiem, podatnością na choroby, czy długością okresu wegetacji. Wśród polskich ogrodników największą popularnością cieszą się takie odmiany jak:
– seler korzeniowy jabłkowy GOF: jest on odmianą wczesną i plenną, o bulwach kulistych i lekko spłaszczonych. Jego miąższ jest zbity i bardzo aromatyczny. Odmiana ta nadaje się do przechowywania i bezpośredniego spożycia;
– seler korzeniowy Zagłoba to odmiana o dużych bulwach (osiągających wagę nawet do 1,2 kilograma). Miąższ tej odmiany jest zbity i aromatyczny, nie ciemnieje też po ugotowaniu;
– seler korzeniowy Edward to plenna odmiana o białym, aromatycznym miąższu. Jest idealna do przechowywania, przetworów, a także bezpośredniego spożycia;
– czy seler korzeniowy Gol jest odmianą o kulistych korzeniach i wysoką tolerancją na septoriozę.
Czy wiesz, że:
– Właściwości prozdrowotne selera korzeniowego były dobrze znane już w starożytności.
– Seler uważany jest za afrodyzjak.
– Seler korzeniowy uprawiany jest przez człowieka już od ponad 2000 lat.
– Korzeń selera wykorzystywany jest niekiedy jako zamiennik soli (szczególnie sprawdza się w przypadku zup).
– W Polsce selery w stanie dzikim rosną jedynie na wyspie Uznam.
– Jako, że miąższ selera w kontakcie z powietrzem bardzo szybko sinieje, zaleca się, żeby skropić go sokiem z cytryny.
– Hipokrates wykorzystywał seler korzeniowy jako środek uspokajający.
Uwielbiam i często miksuję z koktajlami <3