Szukając przepisów na różnego rodzaju sałatki często spotykamy się z zaleceniami prażenia nasion – pestek dyni lub słonecznika. Często procesowi temu poddawane są także orzechy. Czym jest prażenie? Jak wykonywać je prawidłowo?
Co to jest prażenie?
Prażenie jest to proces poddawania produktu działaniu wysokich temperatur. Można go przeprowadzić na suchej patelni ewentualnie w piekarniku. Prażenie na skalę przemysłową może zostać przeprowadzone w trzech temperaturach. Łagodne prażenie odbywa się w 140 stopniach Celsjusza. Silne wymaga użycia temperatury od stu pięćdziesięciu do dwustu stopni. Bardzo silne odbywa się w temperaturze trzystu stopni. Wybór konkretnego wariantu będzie zależał od konkretnego produktu, a także efektu na jakim nam zależy. Na prażenie decydujemy się w celu poprawienia walorów smakowych i zapachowych żywności. Należy jednak liczyć się z faktem, że proces ten może doprowadzić do utraty cennych składników odżywczych. Przykładowo prażenie nasion słonecznika prowadzi do utleniania się nienasyconych kwasów tłuszczowych. Co więcej nieprawidłowy proces prażenia powoduje wytworzenie się nasyconych kwasów tłuszczowych, a także tłuszczów trans.
Zagrożenia wynikające z prażenia
Oprócz tworzenia nasyconych kwasów tłuszczowych i tłuszczów trans prażenie może spowodować wytworzenie się wolnych rodników, które w dłuższej perspektywie czasu mogą przyspieszyć starzenie się organizmu, a także doprowadzić do rozwoju nowotworów.
Kiedy prażymy w wysokich temperaturach produkt traci przynajmniej część witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Dochodzi także do degradacji enzymów tkankowych.
Dłuższe prażenie powoduje zmniejszenie przyswajalności aminokwasów i węglowodanów.
Dlaczego warto zdecydować się na prażenie?
Pestki lub orzechy, które poddamy procesowi prażenia nabierają przyjemnego zapachu, a także ciekawych walorów smakowych. Zmieniają barwę, a także stają się chrupkie. Potrawa z ich dodatkiem smakuje zdecydowanie lepiej.
Na korzyść prażenia obróbki termicznej przemawia fakt, że nie powoduje ona utraty związków mineralnych. Innym jego atutem jest niszczenie potencjalnych grzybów czy bakterii, które znajdują się niekiedy na orzechach i nasionach. Prażenie w takiej sytuacji sprawia, że produkt staje się bezpieczniejszy dla zdrowia.
Proces ten zwiększa także przyswajalność białek.
Jak wygląda prawidłowy proces prażenia?
Procesowi prażenia można poddawać różne grupy produktów. Zdecydowanie najczęściej są to nasiona słonecznika i pestki dyni, a czasem też orzechy. Uprażyć możemy sezam lub wiórki kokosowe. Prażenie poprawia również walory smakowe kasz – między innymi kaszy jaglanej.
Zanim zdecydujemy się na poddanie produktu działaniu wysokich temperatur, powinniśmy dowiedzieć się jak to zrobić, żeby uniknąć utraty ważnych substancji odżywczych. Przede wszystkim proces ten musi trwać możliwie jak najkrócej. Czas prażenia zmniejszy użycie wysokiej temperatury.
Zanim położymy pestki lub nasiona na dnie patelni lub garnka – koniecznie dobrze nagrzejmy naczynie. Błędem jest położenie produktu na chłodnej patelni, a następnie rozpoczęcie jej podgrzewania. Pamiętajmy również, że do prażenia nie używa się tłuszczu.
Podczas prażenia powinniśmy stale mieszać produkt, gdyż ulega on błyskawicznemu nagrzaniu. Chwila nieuwagi może skutkować jego przypaleniem.
Uwalniający się intensywny zapach jest sygnałem, że należy zakończyć podgrzewanie. Obowiązuje też zasada, że im mniejszy produkt poddajemy obróbce termicznej, tym powinna być ona krótsza.