Polipy jelita grubego są dość powszechnie występującą dolegliwością. Często nie zdajemy sobie sprawy z faktu, że je mamy, gdyż w wielu wypadkach nie dają one praktycznie żadnych objawów. Zazwyczaj są one diagnozowane dopiero w trakcie zabiegu kolonoskopii. Czy polipy jelita grubego mogą być zagrożeniem dla naszego zdrowia?
Czym są polipy jelita grubego?
Minem polipów jelita grubego określamy guzowate patologiczne twory, które wyrastają z błon śluzowych. Występują po wewnętrznej stronie jelita. Są wysłane nabłonkiem gruczołowym. W większości wypadków nie będą to zmiany pojedyncze – zazwyczaj mamy do czynienia z więcej niż jednym polipem. W jelicie grubym może być ich nawet ponad sto. Występowanie polipów jelita grubego jest często uwarunkowane genetycznie. Dużym problemem jest fakt, że patologiczne zmiany w jelitach przez wiele lat pozostają nierozpoznane. Trzeba zdawać sobie sprawę, że mogą się z nimi wiązać pewne powikłania – na przykład krwawienia, upośledzenie drożności jelit, ukręcenie szypuły i następowy zawał czerwony. Istnieje także zagrożenie przekształcenia się polipa w nowotwór złośliwy. Ze względu na dziedziczny charakter występowania polipów, a także zagrożenie nowotworem złośliwym zaleca się wykonywanie badań profilaktycznych od najwcześniejszych lat życia (zmiany, o ile zostaną wcześnie wykryte poddają się leczeniu).
Polipy jelita grubego – przyczyny
Za główną przyczynę występowania polipów jelita grubego uważa się przede wszystkim genetykę. Jeżeli w naszej rodzinie występował ten problem, istnieje całkiem spore prawdopodobieństwo, że będzie dotyczył również nas. Polipy jelita grubego występują u co czwartej osoby, która ukończyła pięćdziesiąty rok życia. Lekarze podkreślają, że zaczynają się one tworzyć już u trzydziestolatków. Problem ten dotyczy częściej mężczyzn niż kobiet.
U ludzi dorosłych najczęściej występują polipy gruczolakowate (są niebezpieczne, gdyż istnieje duże ryzyko, że przekształcą się w zmiany nowotworowe), a także hiperplastyczne.
Część lekarzy jest zdania, że często my sami możemy przyczyniać się do wystąpienia polipów w naszych jelitach. Przyczyną takiej sytuacji może być stosowanie niewłaściwej diety – przede wszystkim takiej, która jest uboga w błonnik pokarmowy, a także zawieraja zbyt duże ilości cukrów. Większe ryzyko rozwojów polipów jelita grubego charakterystyczne jest dla osób z nadwagą i otyłością, pijących alkohol i palących papierosy. Ryzyko zwiększa także niska aktywność fizyczna.
Nawet jeżeli znajdujemy się w grupie zwiększonego ryzyka polipami jelita grubego, nie wpadajmy w panikę. Często zanim z takich zmian rozwinie się nowotwór, musi minąć nawet kilkadziesiąt lat. Mamy więc czas na zmianę złych nawyków i zmniejszenie prawdopodobieństwa zachorowania.
Polipy jelita grubego – objawy
Bardzo często zdarza się, że polipy jelita grubego są wykrywane wyjątkowo późno. Dzieje się tak dlatego, że w wielu wypadkach nie dają one żadnych objawów (zwłaszcza u osób, które posiadają niewielkie polipy lub stosunkowo małą ich ilość).
W sytuacji, gdy polipy ulegną namnożeniu i urosną do pokaźnych rozmiarów, chory może odczuwać bóle brzucha (co charakterystyczne, zazwyczaj często trudno je zlokalizować – są opisywane jako rozlane). Typowym objawem zaawansowanych polipów jest także krwawienie z odbytu – obserwujemy krew w stolcu. Większa utrata krwi może skutkować anemią.
Chorzy skarżą się na zwiększone parcie na stolec, występowanie śluzu w kale, długotrwałe biegunki, które mają tendencje do nawrotów.
U niektórych osób występują zaparcia, a także trudności w przełykaniu, nudności i wymioty.
Jak wygląda leczenie polipów jelita grubego?
Polipy jelita grubego często diagnozowane są zbyt późno, gdyż ich obawy są niespecyficzne. Wykrywa się je podczas badania endoskopowego. Często zdarza się, że niewielkie polipy są usuwane jeszcze w trakcie kolonoskopii. W przypadku większych zmian konieczna może okazać się operacja. U osób powyżej trzydziestego roku życia, u których stwierdza się dużą ilość polipów, zazwyczaj konieczne jest usunięcie całego fragmentu jelita – ryzyko rozwinięcia się nowotworu jest w takich przypadkach na tyle duże, że nie można pozwolić sobie na ryzyko.
W przypadku polipów jelita grubego nie stosuje się leczenia objawowego. Wszystkie polipy kwalifikują się do usunięcia, gdyż istnieje ryzyko, że po pewnym czasie przekształcą się one w zmiany nowotworowe. Warto zdawać sobie sprawę, że nie zawsze możliwe jest pozbycie się polipów raz na zawsze. Niestety mają one tendencję do odrastania. Z tego względu po zabiegu usunięcia patologicznych zmian zaleca się wykonanie powtórnego badania endoskopowego w celu sprawdzenia, czy nie pojawiły się kolejne polipy.
Polipy jelita grubego – profilaktyka żywieniowa
W przypadku zdiagnozowania polipów jelita grubego bardzo ważne jest zastosowanie odpowiedniej diety. Charakteryzuje się ona wysoką zawartością produktów bogatych w błonnik – na przykład warzyw i owoców, roślin strączkowych, a także pełnoziarnistych produktów zbożowych.
Dieta powinna umożliwić osobie chorej uzyskanie lub utrzymanie prawidłowej masy ciała.
Ważne jest, żeby unikać nadmiernego spożycia kalorii. Folgowanie sobie (nawet gdy jesteśmy szczupli) nie jest w tym przypadku wskazane.
Na liście produktów zakazanych są tłuste mięso i wędliny (szczególnie te pochodzące z produkcji przemysłowej, bo zawierają wiele konserwantów i innych niekorzystnych dla zdrowia człowieka substancji). Niewskazane są duże ilości cukru, tłusty nabiał, słodzone soki i napoje gazowane. Należy pamiętać o prawidłowym nawodnieniu organizmu, przy czym naszym podstawowym napojem powinna być woda.
Niezmiernie ważne jest dbanie o prawidłową mikroflorę jelitową. Korzystne może być spożywanie fermentowanych produktów mlecznych (na przykład kefirów i jogurtów naturalnych zawierających szczepy bakterii probiotycznych), a także probiotyków w postaci kiszonek. Lekarz może zalecić stosowanie probiotyków w tabletkach, jednak nie powinniśmy kupować ich na własną rękę (poszczególne preparatu różnią się jakością i ilością bakterii probiotycznych – część z nich może nam pomóc, jednak inne zaszkodzą).
Zabronione jest picie alkoholu i palenie papierosów.
W przypadku polipów jelita grubego korzystna może okazać się okresowa głodówka, jednak nie należy podejmować decyzji o jej stosowaniu bez uprzedniej konsultacji z lekarzem.
