Podroby nie cieszą się w Polsce tak dużą popularnością na jaką zasługują. Część osób patrzy na nie wręcz z niechęcią. Niesłusznie, gdyż w podrobach znajduje się wiele cennych dla naszego zdrowia substancji. Czym dokładnie są podroby? Jakie są ich wartości odżywcze? W jaki sposób podroby wpływają na nasze zdrowie?
Czym są podroby?
Podroby to narządy wewnętrzne zwierząt, do których zaliczamy między innymi nerki, wątrobę, płuca, serca, mózgi, ozory, żołądki, jelita, opłucne, grasice. Z podrobów przygotowuje się różnego rodzaju dania, a także wykorzystuje się je do produkcji wędlin. Podroby pod względem składu chemicznego są niejednorodne. Ich wartości odżywcze są uzależnione od gatunku zwierzęcia, wieku, płci, stopnia utuczenia, wybranej metody chowu. Sprzedawane w Polsce podroby pochodzą najczęściej od świń, krów, kaczek, kur, kóz, czy jagniąt. W porównaniu do mięsa podroby są często bardziej wartościowe pod względem składników odżywczych, a także tańsze.
Podroby – klasyfikacja i wartości odżywcze
Podroby dzieli się na cztery klasy. Do klasy pierwszej zaliczamy wątróbkę i mózg. Klasa druga to serc, ozory i nerki. Trzecia – żołądki, flaki, śledziony i płuca. Natomiast w klasie czwartej znajdują się wymiona, nogi, ogony i głowy.
Jeżeli chodzi o podroby, zdecydowanie największą popularnością cieszy się wątróbka. Zazwyczaj pozyskuje się ją z drobiu, od świń, cieląt lub krów. Wątróbka charakteryzuje się fioletowo- brązową lub brunatno-brązową barwą. Za najdelikatniejszą uważa się wątróbkę cielęcą i drobiową. Najlepszym źródłem witamin i minerałów jest z kolei wątróbka wołowa. Wątroba zawiera duże ilości żelaza, cynk, cholinę, kwas foliowy, czy witaminę B12. Bardzo podobne do wątroby pod względem zawartości składników odżywczych są nerki (w Polsce najczęściej sprzedaje się nerki wołowe, jagnięce lub wieprzowe).
Serca mają barwę od czerwonej po wiśniową. Za najdelikatniejsze uchodzą serca drobiowe i cielęce. Serca kurcząt są najłatwiejsze w przygotowaniu. W tego typu podrobach znajdują się spore ilości koenzymu Q10, a także niezwykle cenna dla naszego zdrowia witamina E.
Żołądki pozyskiwane są głównie od drobiu. W polskich sklepach największą popularnością cieszą się żołądki kacze, kurze lub indycze. Zawierają one między innymi duże ilości selenu, cynku, fosforu, witaminy B2 i witaminy B12.
Móżdżki charakteryzują się delikatnym smakiem i dość dużą zawartością tłuszczu. Są one bogate w selen, a także nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3.
Popularne w niektórych regionach Polski flaki pozyskiwane są z wewnętrznej warstwy mięśniowej żołądków krów (a niekiedy także świń). Wymagają one dłuższego gotowania. W ich składzie znajdziemy między innymi żelazo, selen, cholinę, czy witaminy z grupy B.
Grasica (czyli przełyk) pozyskiwana jest od cieląt, krów, świń lub baranów. Cechuje się ona wysoką zawartością witaminy C, selenu, witamin B2 i B12.
Wszystkie podroby są źródłem pełnowartościowego białka. W ich składzie znajdziemy także pewne ilości witaminy D, A i K.
Trzeba pamiętać, że choć podroby są prawdziwą skarbnicą witamin i minerałów, w ich składzie znajdują się również puryny, które mogą zaostrzać objawy dny moczanowej. Zawierają one także sporo nasyconych kwasów tłuszczowych i cholesterolu, dlatego zaleca się spożywanie ich z umiarem.
Podroby – wpływ na zdrowie
Jako, że podroby są szczególnie bogatym źródłem witamin i minerałów, a także pełnowartościowego białka, zaleca się ich spożywanie osobom aktywnym fizycznie, dorastającej młodzieży, ludziom starszym, a także cierpiącym z powodu wyniszczenia organizmu.
Wysoka zawartość żelaza sprawia, że podroby wydają się być idealnym wyborem dla osób chorujących na anemię lub nią zagrożonych. Lekarze zalecają spożywanie podrobów kobietom w ciąży i niemowlętom (w umiarkowanych ilościach).
Podroby mogą znakomicie wspierać układ krążenia. Jest to możliwe między innymi dzięki wysokiej zawartości koenzymu Q10, który poprawia stan żył i tętnic, obniża ciśnienie tętnicze i zmniejsza ryzyko wystąpienia niewydolności serca.
Obecność witaminy D, cynku, a także nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 (wykazują one silne działanie przeciwzapalne) sprawia, że podroby należą do produktów wspierających funkcjonowanie układu odpornościowego. Z tego względu warto je spożywać, kiedy nasz organizm jest osłabiony i narażony na infekcje.
Wysoka zawartość witaminy A w podrobach łagodzi stany zapalne, zmniejsza stres oksydacyjny, korzystnie wpływa na naszą skórę, a także zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób oczu (między innymi kurzej ślepoty).
Podroby bogate w kwasy omega-3, witaminy z grupy B, a także minerały powinny znaleźć się w diecie uczniów, a także osób pracujących umysłowo, gdyż wspierają pracę układu nerwowego. Regularne jedzenie podrobów zmniejsza stres, poprawia koncentrację i pamięć, a w dłuższej perspektywie czasu może nawet zapobiegać występowaniu chorób neurodegeneracyjnych.
Podroby na odchudzanie
Osoby odchudzające się jak najbardziej powinny zdecydować się na włączenie podrobów do swojego menu. Podroby zawierają średnio 130 kcal w 100 g, dlatego ich spożywanie w żaden sposób nie zaszkodzi naszej sylwetce. Jednocześnie podroby w porównaniu do mięsa są prawdziwą bombą składników odżywczych. Ich gęstość odżywcza jest bardzo ważna na diecie redukcyjnej, kiedy jesteśmy zmuszeni do ograniczenia ilości spożywanych kalorii. Zastąpienie klasycznej piersi z kurczaka podrobami ochroni nas przed wystąpieniem niedoborów żywieniowych.
Podroby zawierają duże ilości pełnowartościowego białka (przykładowo w 100 g wątróbki wieprzowej jest nawet 22 g białka), które jest podstawowym budulcem naszych mięśni. Osoby, które na diecie redukcyjnej ćwiczą lub boją się utraty mięśni zamiast tkanki tłuszczowej, powinny jeść podroby.
W przypadku większości z nas kluczem do powodzenia w odchudzaniu jest dobry stan psychiczny. Ogromna ilość ludzi nie jest w stanie schudnąć, gdyż ma niebezpieczną skłonność do objadania się pod wpływem stresu. Podroby dbają o dobrą kondycję naszego układu nerwowego, dlatego ich regularne spożywanie może znacząco ograniczyć stres, zapewnić nam dobre samopoczucie, a także ułatwić zasypianie. W efekcie odchudzanie stanie się bardziej efektywne.
Warto również pamiętać, że podroby zawierają wiele składników niezbędnych do utrzymania skóry w dobrej kondycji. Często zdarza się, że pomimo utraty kilogramów zauważamy, że nasza skóra nie wygląda zdrowo, staje się wręcz obwisła. Dzięki gęstym odżywczo podrobom mamy szansę zminimalizować ten proces.
Przeciwwskazania do spożywania podrobów
Podroby zawierają duże ilości witaminy A, dlatego nie powinno się ich łączyć z preparatami, w których składzie znajduje się ta witamina.
Jako, że podroby zawierają puryny, nie powinny być spożywane przez osoby zmagające się z dną moczanową. Dodatkowo osobom chorym na miażdżycę lub mających zbyt wysoki poziom cholesterolu zaleca się spożywanie podrobów z umiarem (gdyż zawierają one sporo cholesterolu i nasyconych kwasów tłuszczowych).
Podroby w kuchni
Zdecydowanie warto jest kupować podroby u sprawdzonych dostawców. Przed zakupem zwróćmy uwagę na ich wygląd i zapach. Jeżeli zapach będzie dziwny, niespecyficzny dla mięsa, a powierzchnia podrobów lepka – jest to dla nas sygnał, że mamy do czynienia z produktem nieświeżym.
Cechą charakterystyczną podrobów jest stosunkowo mała trwałość, co oznacza, że najlepiej jest je przygotować bezpośrednio po zakupie. Zanim przejdziemy do gotowania, pamiętajmy, żeby dokładnie je oczyścić. W przypadku nerek – konieczne jest dokładne wymoczenie i zagotowanie (postępujemy tak do momentu usunięcia nieprzyjemnego zapachu).
Podroby można przygotowywać na wiele różnych sposobów. Zarówno na ciepło, jak i na zimno.
Przykładem podrobów na zimno mogą być: ozory cielęce w galarecie, galarety z nóżek cielęcych lub wieprzowych, ozory cielęce w sosie.
Do dań na ciepło zaliczamy popularne w Polsce flaczki (jest to gęsta, aromatyczna zupa z fragmentów żołądka wołowego), cynadry duszone, wątróbkę duszoną lub smażoną, gulasz z serc, mózg po wiedeńsku, nóżki cielęce w cieście, nerki cielęce.
Przepis na flaki wołowe po zamojsku
Flaki po zamojsku to aromatyczna, rozgrzewająca potrawa, która szczególnie dobrze sprawdzi się podczas chłodniejszych jesiennych i zimowych dni. Do jej przygotowania potrzebujemy:
– około kilogram flaków wołowych,
– pietruszkę,
– marchewkę,
– seler,
– por,
– cebulę,
– dwa litry bulionu,
– pieprz, sól i gałkę muszkatołową.
Przygotowanie potrawy zaczynamy od dokładnego umycia i pokrojenia flaków. Podroby wrzucamy do garnka, zalewamy gorącą wodą, a następnie gotujemy przez około pięć minut. Następnie wodę wylewamy, flaki płuczemy. Postępujemy w ten sposób jeszcze około trzy razy, żeby pozbyć się charakterystycznego zapachu flaków.
Ugotowane podroby zalewamy bulionem i gotujemy przez cztery godziny. W czasie gotowania się flaków myjemy i kroimy warzywa. Wkładamy je do flaków i gotujemy razem przez około pół godziny (warzywa muszą stać się miękkie).
Żeby zagęścić flaki dodajemy do nich zasmażkę i dokładnie mieszamy (jest to konieczne, żeby nie pojawiły się grudki).
Pod koniec gotowania doprawiamy flaki solą, gałką muszkatołową (należy dodawać jej bardzo ostrożnie) i pieprzem.
Flaki po zamojsku serwuje się z dodatkiem świeżej bułki.
Przepis na wątróbkę drobiową z jabłkiem
Do przygotowania tego dania będziemy potrzebować:
– koło pół kilograma wątróbek drobiowych,
– jedno jabłko,
– pół cebuli,
– jedną łyżkę masła,
– jedną łyżkę suszonego majeranku,
– pieprz i sól do smaku.
Świeżą wątróbkę należy dokładnie umyć i osuszyć. Na patelni rozgrzewamy masło. Następnie obsmażamy wątróbkę z obu stron.
Cebulę kroimy w plasterki, a jabłko w ósemki. Zmniejszamy gaz i wrzucamy je na patelnię, na której smaży się wątróbka. Danie doprawiamy majerankiem solą i pieprzem, a następnie dusimy do momentu aż jabłko stanie się miękkie.
Podroby bezsprzecznie należą do jednych z najbardziej wartościowych produktów w naszej kuchni. Ze względu na bogactwo składników odżywczych nazywa się je nawet lokalnym superfoods. Warto nauczyć się przygotowywania co najmniej kilku dań z podrobów, gdyż są one nie tylko smaczne, ale i przyjazne dla domowego budżetu.
