Ogórek to warzywo, które bardzo często gości na naszych stołach. Jest on niskokaloryczny dlatego chętnie sięgają po niego osoby odchudzające się. Warzywo to może mieć również pozytywny wpływ na nasze zdrowie. Jakie wartości odżywcze posiadają ogórki? W jaki sposób wpływają one na ludzki organizm? Jak wygląda uprawa tych warzyw?
Czym są ogórki?
Mianem ogórków określamy pięćdziesiąt dwa gatunki roślin jednorocznych zaliczanych do rodziny dyniowatych. Ogórki występują w różnych rejonach świata – w krajach Afryki, Australii, na Filipinach, w Azji południowo-wschodniej, w Europie – w tym również w Polsce. Owłosione pędy tych roślin mogą być płożące lub wspinające się. Mogą (choć nie muszą) one posiadać niepodzielne lub dwudzielne wąsy czepne. Kwiaty są jednopienne – męskie i żeńskie, o żółtych płatkach. Liście mogą mieć kształt okrągły, nerkowaty lub owalny. Powierzchnia ich blaszki jest gruczołowata. Owoce ogórka to wielonasienne jagody. Ich kształt i kolor może się bardzo różnić w zależności od gatunku. Ogórki w dziewięćdziesięciu siedmiu procentach składają się z wody. Są niskokaloryczne, a jednocześnie zawierają wiele substancji odżywczych. Współcześnie uważa się, ze mogą chronić przed chorobami układu moczowego, a nawet nowotworami. Ogórki znajdują zastosowanie w kuchni i kosmetyce.
Jakie wartości odżywcze posiadają ogórki?
Ogórki składają się przede wszystkim z wody (może ona stanowić nawet dziewięćdziesiąt siedem procent masy warzywa). Zawierają ponadto pewne ilości witamin i minerałów (przede wszystkim sodu i potasu). Substancji tych jest jednak niewiele – z tego względu warto spożywać ogórki ze skórką (to pod nią znajduje się najwięcej dobroczynnych substancji).
W ogórkach znajdziemy również inne substancje, które charakteryzują się między innymi działaniem przeciwzapalnym i antynowotworowym. Są bogatym źródłem flawonoidów, kwasu kawowego i luteiny.
Za gorzki smak ogórków odpowiada substancja o nazwie kukurbitacyna (ta sama, która obecna jest między innymi w pestkach dyni). Odznacza się ona silnym działaniem przeciwbakteryjnym, przeciwpasożytniczym i antynowotworowym. Zielony kolor ogórków jest wynikiem zawartości w nich chlorofilu – związku bardzo korzystnie wpływającego na kondycję naszego organizmu.
W ogórkach znajduje się wiele związków o charakterze zasadowym, które odkwaszają nasz organizm.
Wpływ ogórków na zdrowie
Ogórki charakteryzują się działaniem moczopędnym, dzięki czemu mogą być skuteczne w leczeniu chorób nerek i pęcherza moczowego. Duże ilości przeciwutleniaczy, a także kukurbitacyny sprawiają, że warzywa te sprawdzą się znakomicie w profilaktyce przeciwnowotworowej. Ogórki mogą być szczególnie pomocne w walce z rakiem prostaty, czy rakiem trzustki (zawarte w nich związki hamują namnażanie się komórek nowotworowych).
Ogórki znakomicie orzeźwiają, dlatego warto sięgać po nie w upalne dni. Dzięki zawartości potasu mają one korzystny wpływ na organizmy osób zmagających się z nadciśnieniem i chorobami serca.
Warzywa te między innymi dzięki zawartości chlorofilu znakomicie oczyszczają nasz organizm z toksyn. Jeżeli mamy problemy z nieświeżym oddechem lub nieprzyjemnym zapachem potu – regularne jedzenie ogórków nam pomoże.
W ogórkach znajdziemy wiele substancji o działaniu zasadotwórczym. Dzięki nim przywrócimy równowagę kwasowo-zasadową w naszym organizmie.
Po ogórki powinny sięgnąć również osoby zmagające się z obrzękami. Warzywa te pomagają usunąć nadmiar wody z organizmu.
Niski indeks glikemiczny ogórków sprawia, że bez obaw mogą włączyć je do swojej diety osoby chore na cukrzycę. Pomogą one także w leczeniu dolegliwości układu pokarmowego takich jak zgaga (jest to możliwe gdyż zapobiegają one nadmiernemu wytwarzaniu kwasu solnego w żołądku).
Ogórki na odchudzanie
Osoby odchudzające się mogą bez przeszkód sięgać po ogórki. Warzywa te są niskokaloryczne – w 100 g zawierają około 12 kcal, dlatego można jeść je praktycznie bez ograniczeń.
Ważne jest również, że ogórki pomagają w usuwaniu nadmiaru wody z organizmu. Jest to problem wielu osób na diecie redukcyjnej. Dzięki nim możemy pozbyć się nieestetycznego cellulitu wodnego.
W procesie odchudzania liczy się również to, że warzywa te pomagają przyspieszać metabolizm i usuwają z organizmu toksyny (często są one przyczyną zatrzymania wagi). Zawartość wody i błonnika sprawia, że warzywa te mogą pomóc w walce z zaparciami, które są częstym problemem osób stosujących dietę redukcyjną.
Przeciwwskazania do spożywania ogórków
Warto zdawać sobie sprawę, że ogórki nie są odpowiednie dla każdego. Powinny uważać na nie osoby uczulone na selera. Dzieje się tak dlatego, że u osób uczulonych na to warzywo często pojawia się alergia krzyżowa na melona, marchew, curry, pyłki bylicy, pyłki brzozy i właśnie ogórki.
Dodatkowo należy mieć świadomość, że połączenie ogórka z produktami zawierającymi witaminę C może doprowadzić do utraty tej witaminy. Jest to spowodowane faktem, że ogórki zawierają enzym askorbinowy, który niszczy witaminę C. Co zatem z popularną sałatką z pomidorów i ogórków? Otóż możemy unieszkodliwić enzym askorbinazy przez dodanie do naszej sałatki odrobiny soku z cytryny. Innym rozwiązaniem jest zastąpienie ogórków świeżych kiszonymi.
Zastosowanie ogórków w kosmetyce
Ogórki znajdują szerokie zastosowanie w kosmetyce. Od setek lat są one wykorzystywane w medycynie ludowej. Zauważono, że ogórki posiadają działanie chłodzące, tonizujące, odświeżające, zmiękczające, nawilżające. Plasterki ogórka łagodzą podrażnienia, dlatego można stosować je na lekkie oparzenia. Co więcej pomagają one uporać się z cieniami pod oczami, opuchniętymi powiekami, czy zbyt mocną opalenizną. Są one odpowiednie dla każdego rodzaju skóry – suchej, tłustej, mieszanej, trądzikowej. Mają one działanie nawilżające (nawilżenia potrzebuje każda skóra, nawet tłusta), co więcej normalizują pracę gruczołów łojowych.
Ogórki wchodzą w skład toników, kremów, maseczek, balsamów, mleczek, a także szamponów i odżywek do włosów (świetnie sprawdzą się do pielęgnacji zarówno włosów suchych, jak i przetłuszczających się). Warto podkreślić, że ogórki zapobiegają wypadaniu włosów, a także przyspieszają ich wzrost.
Ogórki w kuchni
Ogórki znakomicie sprawdzają się do produkcji sałatek. Są one bazą do popularnej w Polsce mizerii (ogórki ze śmietaną). Można dodawać ich do kanapek, a także przyrządzać z nich przetwory (zachęcamy do samodzielnego przygotowywania przetworów). Z ogórków gruntowych możemy przygotować ogórki małosolne lub kiszone. Znakomicie sprawdzą się też jako samodzielna przekąska.
Popularność ogórków wynika nie tylko z ich ciekawych walorów smakowych. Są one bardzo tanie, a dodatkowo dostępne w sklepach przez cały rok.
Uprawa ogórków
Osoby zainteresowane uprawą ogórków powinny wiedzieć, że warzywa te dzielimy na trzy grupy. Do pierwszej należą ogórki gruntowe charakteryzujące się chropowatą skórką, która pokryta jest włoskami. Nadają się one do kiszenia. Ich długość to zazwyczaj dziesięć – piętnaście centymetrów. Ogórki szklarniowe odznaczają się gładką skórką i pokaźnymi wymiarami – osiągają one nawet trzydzieści centymetrów długości. Na marynaty nadają się ogórki korniszony. Są one małe i krępe, ich długość nie przekracza siedmiu centymetrów.
Najlepszy czas na sadzenie ogórków to połowa maja. Warzywa te potrzebują bowiem do kiełkowania wyższych temperatur. Należy zdawać sobie sprawę, że ogórki rozrastają się bardzo intensywnie. Z tego względu ważne jest, żeby pozostawić nawet sto dwadzieścia centymetrów odległości pomiędzy rzędami. W jednym miejscu wysiewamy dwa, a nawet trzy nasiona.
Ważne jest zapewnienie ogórkom odpowiedniej gleby, a także ciepłego, nasłonecznionego stanowiska. Warzywa te rosną najlepiej w glebach próchnicznych. Zaleca się nawożenie ich obornikiem.
Żeby nasze ogórki rosły jak najlepiej, powinniśmy pamiętać o stosowaniu zasady płodozmianu – zaleca się sadzenie ich trzy lata po warzywach dyniowatych. Ogórki lubią sąsiedztwo kopru, grochu, cebuli, ziemniaków, buraków, zbóż, fasoli, kukurydzy, pietruszki, słonecznika, a także selera.
Ogórki potrzebują dobrego nawodnienia. Zaleca się podlewać je wieczorami. Do tego celu używamy letniej wody.
Warto zdawać sobie sprawę, że warzywa te nie są odporne na mączniaka rzekomego bakteryjną kanciastą plamistość dyniowatych i parch.
Jeżeli chodzi o odmiany ogórków – jest ich ponad pięćdziesiąt. Zalecamy wybieranie odmian polskich. Będą najlepsze z tego względu, że są przystosowane do naszych warunków klimatycznych.
Czy wiesz, że:
- Ogórek w środku może być nawet o sześć stopni chłodniejszy od temperatury panującej na zewnątrz.
- Współcześnie największymi producentami ogórków są Rosja, Ukraina, Stany Zjednoczone, Hiszpania, Meksyk, Chiny, Turcja i Iran.
- Świeże ogórki nadają się do przechowywania w lodówce przez około pięć dni.
- Największy jak dotąd wyhodowany ogórek ważył sześćdziesiąt dziewięć kilogramów i miał sto siedemdziesiąt centymetrów długości.
- Okłady z ogórków mogą pomagać na bóle głowy.
- Ogórki uchodzą za najstarsze warzywa uprawiane przez człowieka. Z badań archeologicznych wynika, że uprawiano je już trzy tysiące lat temu.
- Warzywa te wywodzą się z Indii.
- Ogórki były dobrze znane w starożytnej Grecji i Rzymie.
- Uprawa ogórka w szklarniach została zapoczątkowana przez Ludwika XIV.
- Ogórek jest spokrewniony z dynią.
- Charakterystyczny, świeży zapach ogórków jest wynikiem zawartości w nich olejków eterycznych.
- Ogórek w starożytności uważany był za afrodyzjak.
- Sezon ogórkowy to określenie okresu wakacyjnego.
- Mizeria to nie tylko nazwa popularnej sałatki z ogórków. Jest ona również synonimem ubóstwa.
- W średniowiecznej Polsce uważano ogórka za jeden z najskuteczniejszych leków na gorączkę. Zalecano wkładanie go do łóżeczka chorego dziecka.
- Mianem ogórków określa się stare autobusy Jelcz043 (ich kształt przypomina ogórka).
- Ogórki trafiły do Stanów Zjednoczonych za pośrednictwem Krzysztofa Kolumba.
- Kiszone ogórki są źródłem kwasu mlekowego, dzięki czemu spełniają funkcją naturalnych probiotyków.
