Nesperas to egzotyczny owoc, który powoli staje się znany również w Polsce. Warto poznać go bliżej nie tylko ze względu na ciekawy smak, ale też bardzo dobry skład. Jak nesperas wpływa na nasze zdrowie? Jak go jeść? Czy można go uprawiać w klimacie umiarkowanym?
Co to jest nesperas?
Nesperas (inne nazwy to nieśplik japoński, miszpelnik japoński, kosmatka japońska, groniweł japoński, loquat) to owoc drzewa (zaliczanego do rodziny różowatych) o tej samej nazwie, które w naturalnych warunkach możemy spotkać w południowo-wschodnich Chinach). Owoc może mieć kształt owalny, okrągły lub gruszkowaty. Jest dość drobny – jego długość nie przekracza zazwyczaj pięciu centymetrów. Może występować w kolorze żółtym, pomarańczowym (niekiedy ma dodatkowo czerwony rumieniec). Skórka części owoców jest gładka, inne pokryte są meszkiem. Miąższ jest żółty, soczysty, bardzo aromatyczny. Jego smak można określić jako słodko-kwaśny. Nesperas posiada pięcio-komorowe gniazdo nasienne, w którym znajdują się brązowe, duże nasiona. Owoce często wykorzystuje się w kuchni, jednocześnie posiadają one walory lecznicze. Nieśplik japoński jest uprawiany w Chinach i Japonii od czasów starożytności. Występuje w niemal ośmiuset odmianach.
Jakie wartości odżywcze posiada nesperas?
Owoce nieśplika japońskiego są spokrewnione z jabłkami. W ich składzie znajdziemy pokaźną ilość cukrów prostych (są to przede wszystkim fruktoza i glukoza), a także błonnika rozpuszczalnego i nierozpuszczalnego. Aromatyczne owoce to również źródło witaminy A, witamin z grupy B i związków mineralnych takich jak magnez i potas. Pamiętajmy, że zawartość składników odżywczych może się różnić w zależności od odmiany, z którą mamy do czynienia.
Nesperas na odchudzanie
Owoce nieśplika japońskiego są niskokaloryczne – w 100 g zawierają około 47 kcal. Ponadto dostarczają błonnika, który jest bardzo ważny na diecie redukcyjnej. Dzięki zawartości potasu pomagają one w usuwaniu nadmiaru wody z organizmu (jest to ważne dla osób, które zmagają się z obrzękami i cellulitem wodnym).
Jedynym minusem nesperas wydaje się dość duża zawartość cukru, dlatego na diecie redukcyjnej nie można jeść ich bez ograniczeń. W większości wypadków (osoby odchudzające się i chorujące na cukrzycę powinny jednak z nich zrezygnować) nie ma żadnych przeciwwskazań, żeby pozwolić sobie na nie od czasu do czasu.
Nesperas – wpływ na zdrowie
Lecznicze właściwości owoców nesperas zostały odkryte już w starożytnych Chinach, gdzie doceniono ich działanie wykrztuśne i przeciwzapalne. Podawano je osobom cierpiących z powodu stanów zapalnych górnych dróg oddechowych (produkowano z nich syrop na kaszel), czy dolegliwości układu pokarmowego. Mają one kojący wpływ na jelita i żołądek.
Warto zdawać sobie sprawę, że właściwości lecznicze posiadają nie tylko owoce, ale również liście i kwiaty nieśplika japońskiego. Z suszonych liści nesperas przygotowuje się niekiedy wywar, który wykazuje silne działanie przeciwzapalne (stosuje się go zewnętrznie na skórę).
Nesperas – uprawa, odmiany
Nieśplik japoński nie jest uprawiany w Polsce, gdyż nie posiada odporności na mrozy (temperatura poniżej zera w ciągu kilku dni jest w stanie doprowadzić do śmierci nawet dojrzałej rośliny). W klimacie umiarkowanym owoce zazwyczaj nie są w stanie dojrzeć. Świeże owoce nesperas są trudno dostępne w Polsce, gdyż ich transport jest bardzo utrudniony (konieczne jest zrywanie owoców dopiero wówczas, gdy osiągną one pełną dojrzałość). Na półkach sklepowych coraz częściej pojawiają się przetwory z nich sporządzone.
Nesperas to roślina bardzo zróżnicowana – istnieje około osiemset jej odmian. Największą popularnością cieszą się:
– Tanaka (jest to odmiana chińska, a jednocześnie bardzo popularna w Japonii). Charakteryzuje się ona dość dużymi owocami, brunatno-pomarańczowym słodkim i soczystym miąższem, a także większą niż inne odmiany odpornością na niskie temperatury.
– Champagne (jest to odmiana japońska) cechuje się podłużnymi owocami o zróżnicowanej wielkości, a także twardą skórką o barwie ciemnego złota. Miąższ tej odmiany jest miękki, słodki (czasem lekko kwaskowaty). Champagne świetnie nadaje się do dłuższego przechowywania.
– Advance posiada duże, gruszkowate owoce z grubą, żółtą skórką. Również jej miąższ jest koloru żółtego.
– Precoce de Itaquera to odmiana bardzo popularna w Brazylii. Jej znakiem rozpoznawczym są ciemnopomarańczowe owoce o gruszkowatym kształcie. Owoce są dość drobne, ich miąższ ma smak słodko-kwaśny.
– Wolfe to odmiana posiadająca żółtą skórkę z charakterystycznym meszkiem. Owoce są słodkie, soczyste i bardzo aromatyczne.
Nesperas – jak jeść?
Owoce nesperas mogą być spożywane na surowo. Znakomicie nadają się też na przetwory. Można produkować z nich galaretki, dżemy, różnego rodzaju sosy, a nawet wino.
Z lekko niedojrzałych owoców przygotowuje się niekiedy placki i ciasta. Znajdują one zastosowanie przy dekoracji tortów i innych wyrobów cukierniczych.
Nesperas – ciekawostki
– Uprawa tradycyjnych odmian nesperas jest trudna i bardzo pracochłonna, dlatego nie są one zbyt rozpowszechnione.
– Choć największe uprawy nesperas znajdują się w Chinach, można go spotkać także w Japonii, Hiszpanii, Chile, Indiach, Stanach Zjednoczonych, Algierze, we Włoszech, a nawet na Krymie.
– W wielu miejscach na świecie nieśplik japoński traktowany jest jako roślina ozdobna.
– Nieśplik japoński został sprowadzony do Europy w 1787 roku.
– Najprawdopodobniej pierwszym Europejczykiem, który opisał tę roślinę był polski jezuita i misjonarz w Chinach – Michał Boym.
– Nieśplika japoński jest odporny nawet na silne wiatry, jednocześnie nawet lekkie przymrozki mogą doprowadzić do uszkodzenia jego kwiatów i owoców (z tego względu nie uprawia się go w Polsce).
