Nerczyca to poważne schorzenie, którego nie należy bagatelizować. Może ona dotknąć zarówno dzieci, jak i dorosłych. Życie z nieleczoną nerczycą może być bardzo ciężkie. Czym jest ta dolegliwość? W jaki sposób objawia się zespół nerczycowy? Jak wygląda proces leczenia? Dlaczego w przypadku zespołu nerczycowego dieta odgrywa tak duże znaczenie?
Co to jest nerczyca?
Mianem nerczycy (zespół nerczycowy) nazywamy schorzenie, które polega na wydalaniu nadmiernych ilości białka wraz z moczem, co w dłuższej perspektywie czasu ma bardzo negatywne skutki zdrowotne. U zdrowego człowieka nerki są naturalnym filtrem, który nie dopuszcza do przedostawania się białka do moczu. Do takiej sytuacji dochodzi, kiedy narząd z jakichś przyczyn przestaje spełniać swoje funkcje. Zespół nerczycowy u dzieci jest zazwyczaj wywołany przez inne czynniki niż u dorosłych. Objawy zespołu nerczycowego to oprócz białkomoczu również obrzęki, lipiduria, hiperlipidermia, czy hipoalbuminemia. Leczenie zespołu nerczycowego jest w dużej mierze zależne od przyczyny, która wywołała chorobę. Duże znaczenie w profilaktyce choroby ma także dieta – jednym z ważniejszych zaleceń dietetycznych w przypadku zespołu nerczycowego jest ograniczenie spożycia soli.
Jakie są przyczyny zespołu nerczycowego?
Kiedy mówimy o przyczynach zespołu nerczycowego, należy zaznaczyć, że mogą być one inne u dzieci i u dorosłych. W przypadku najmłodszych choroba niemal zawsze spowodowana jest dysfunkcją nerek, a konkretnie submikroskopowe kłębuszkowe zapalenie nerek. Zespół nerczycowy u dorosłych bardzo często towarzyszy innym chorobom. Pojawia się między innymi u osób chorujących już na cukrzycę, wirusowe zapalenie wątroby typu B i C, niedoczynność tarczycy, HIV, nowotwory, amyloidazę, malarię, kiłę, gruźlicę, reumatoidalne zapalenie stawów, niewydolność serca, czy zapalenie wsierdzia.
Bywa też, że zespół nerczycowy pojawia się na skutek zażywania niektórych leków. Dużym zagrożeniem są niesteroidowe leki przeciwzapalne, czy choćby penicylina. Choroba często pojawia się u osób zażywających narkotyki (duże ryzyko zachorowania istnieje zwłaszcza przy heroinie).
Sporadycznie zespół nerczycowy pojawia się u osób uczulonych na jad węży, pszczół czy os. Jego przyczyną może być ponadto zatrucie metalami ciężkimi.
W jaki sposób objawia się nerczyca?
Najbardziej charakterystycznym objawem zespołu nerczycowego jest zwiększenie poziomu białka w moczu. Jeżeli jest go naprawdę dużo, możemy zaobserwować charakterystyczne pienienie się. Wykracza on znacznie powyżej normę, czyli 3,5 g/1,73 m2. Innym typowym objawem jest hipoalbuminemia, czyli znaczne obniżenie poziomu albumin we krwi. Zauważa się także lipidurię (pod tym pojęciem rozumie się obecność cholesterolu w moczu), hiperlipidemię (zwiększenie poziomu cholesterolu we krwi). Charakterystyczne dla większości osób zmagających się z nerczycą są uporczywe obrzęki – pojawiają się w różnych częściach ciała, a szczególnie pod oczami.
Powyższe objawy są typowe dla zaawansowanej fazy choroby. Jeszcze zanim się pojawią, chory skarży się na bóle głowy, bóle brzucha, chroniczne zmęczenie, czy utratę apetytu. Tych symptomów zazwyczaj nikt nie łączy z nerczycą.
Czasem chorobie towarzyszą wymioty i spadki ciśnienia tętniczego.
Jak leczy się nerczycę?
Zespół nerczycowy wykrywa się zazwyczaj na podstawie badań krwi i badań moczu (oceniany jest poziom białka). Leczenie zespołu nerczycowego polega na leczeniu choroby, która wywołała ten stan. Jeżeli była to cukrzyca, konieczne jest przyjmowanie insuliny i stosowanie odpowiedniej diety. Choremu przepisuje się zazwyczaj środki moczopędne, a jeżeli jest taka potrzeba – również leki obniżające ciśnienie tętnicze.
W procesie leczenia niezwykle ważną rolę pełni również dieta. Jeżeli jej nie zastosujemy, może dojść do nieodwracalnego uszkodzenia nerek.
Zdecydowanie warto jest postawić na profilaktykę. Konieczne są regularne badania. Jeżeli choroba zostanie wykryta odpowiednio wcześnie, zwiększą się szanse na jej pełne wyleczenie (będzie to niemożliwe, kiedy dojdzie do nieodwracalnego uszkodzenia nerek).
Pamiętajmy, że niepodjęcie leczenia na czas może doprowadzić do wielu powikłań. W pewnych przypadkach nerczyca przyczynia się do opóźnienia wzrostu, niedoborów białka w organizmie (jest ono podstawowym budulcem mięśni, więc jest nam niezbędne). Dodatkowo u większości osób powoduje zwiększoną łamliwość włosów i paznokci, bóle mięśni, osłabienie organizmu, a nawet łysienie.
Jak powinna wyglądać dieta w profilaktyce nerczycy?
Nerczyca to schorzenie objawiające się zwiększoną utratą białka. Jest ono wydalane wraz z moczem, co często doprowadza do powstawania niedoborów. Z tego względu dieta chorego musi uwzględniać zwiększone spożycie protein. Jednocześnie ich ilość powinna być dostosowana do potrzeb konkretnego organizmu.
Osobom cierpiącym na zespół nerczycowy zdecydowanie odradza się stosowanie diety wegańskiej. W menu powinno znaleźć się białko pełnowartościowe, czyli zawierające komplet aminokwasów. A komplet aminokwasów zawierają jedynie produkty pochodzenia zwierzęcego.
Jako, że leczenie nerczycy zakłada między innymi przyjmowanie leków moczopędnych, dieta powinna umożliwić nam uzupełnienie niedoborów minerałów, a zwłaszcza utraconego potasu.
Osoba cierpiąca na nerczycę musi koniecznie zrezygnować ze spożywania tłuszczów trans i ograniczenia ilości soli (można ją zastąpić innymi przyprawami).
W żadnym wypadku nie można spożywać żywności wysoko przetworzonej. Nie należy rezygnować z tłuszczów, ale warto zadbać o prawidłowe proporcje nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 do omega-6.
