Nadmanganian potasu to związek o wielu zastosowaniach, który możemy kupić w każdej aptece (jest dostępny bez recepty). Czym jest nadmanganian potasu? W jaki sposób możemy go wykorzystać? Czy nadmanganian potasu jest bezpieczny dla zdrowia?
Co to jest nadmanganian potasu?
Nadmanganian potasu jest to nieorganiczny związek chemiczny, sól potasowa kwasu nadmanganowego (który występuje jedynie w roztworach wodnych). Ma on postać ciemno-fioletowych kryształów charakteryzujących się metalicznym połyskiem. Wykazuje on umiarkowaną rozpuszczalność w wodzie, nie jest higroskopijny. Jego masa molowa to 158,04 g/mol. Nadmanganian potasu ma właściwości utleniające. W przypadku roztworów neutralnych i słabo zasadowych redukuje się do tlenku manganu(IV) (braunsztynu) – jest on wydzielany z roztworu w postaci brunatnego lub brązowego osadu. W kwaśnych roztworach ulega redukcji do bladoróżowego lub bezbarwnego roztworu manganu(II). Z kolei w roztworach mocno zasadowych redukuje się do zielonego manganianu. Wodne roztwory nadmanganianu potasu przybierają barwę od czerwonej do ciemnofioletowej (jest to uzależnione od stężenia). Nadmanganian potasu znajduje wszechstronne zastosowania. Jest pomocny między innymi przy dezynfekowaniu skóry, odkażaniu ran, łagodzeniu stanów zapalnych. W medycynie wykorzystuje się jedynie roztwór nadmanganianu potasu.
Zastosowanie nadmanganianu potasu w lecznictwie
Po nadmanganian potasu możemy sięgać, gdy zmagamy się ze zmianami trądzikowymi lub potówkami (powszechne zwłaszcza u niemowląt). Roztwór jest niezawodny także przy odkażaniu ran różnego pochodzenia. Nadmanganian potasu będzie pomocny, gdy cierpimy z powodu stanów zapalnych gardła (roztworem płuczemy gardło), a także hemoroidów. Związek ten może okazać się przydatny w leczeniu zmian skórnych, które pojawiły się w wyniku infekcji wirusowych (udowodniono, że jest on skuteczny w walce z chorobą bostońską, czy ospą wietrzną).
Warto zdawać sobie sprawę, że roztwór nadmanganianu potasu nadaje się nie tylko do stosowania punktowego. Bardzo popularną praktyką jest robienie kąpieli leczniczych z jego dodatkiem (jest na tyle bezpieczny, że bez przeszkód można wykorzystywać go do kąpieli niemowląt). Kąpiel lecznicza z dodatkiem nadmanganianu potasu będzie pomocna w przypadku leczeniu potówek, niewielkich, ale trudno gojących się ran, stanów zapalnych skóry, odparzeń. Nadmanganian potasu przyspiesza gojenie się ran, odkaża skórę, działa przeciwbakteryjnie, ściągająco, antywirusowo i grzybobójczo (z tego względu można go również używać do przemywania skóry dotkniętej grzybicą).
W jaki sposób przygotować roztwór nadmanganianu potasu?
W celach leczniczych wykorzystywany jest jedynie roztwór nadmanganianu potasu. Same kryształki mogą być niebezpieczne (istnieje ryzyko podrażnienia skóry i błon śluzowych). Przygotowanie roztworu nie zajmie nam wiele czasu. Ważne jest, żeby przed zastosowaniem nadmanganianu potasu zapoznać się z ulotką dołączoną do opakowania.
Niezmiernie istotne jest, żeby do przygotowania roztworu użyć właściwej ilości kryształków. Za bardzo rozcieńczony roztwór nie będzie miał właściwości leczniczych, natomiast w zbyt dużym stężeniu jest on niebezpieczny.
Ilość kryształków jest uzależniona od przeznaczenia roztworu nadmanganianu potasu. Należy stosować się do zasady, zgodnie z którą roztwór słaby wykorzystujemy na błony śluzowe (na przykład do płukania gardła), natomiast mocniejszy – na skórę (przykładowo do leczenia zmian trądzikowych). Roztwór, którym będziemy płukać gardło powinien mieć jasnoróżowy kolor. Z kolei ten, którym zamierzamy przemywać skórę – purpurową (żeby uzyskać taki kolor potrzebnych nam będzie kilkanaście kryształków).
Zanim użyjemy roztworu nadmanganianu potasu, koniecznie upewnijmy się, czy wszystkie kryształki dobrze się rozpuściły.
Nadmanganian potasu – przeciwwskazania i skutki uboczne
Choć nadmanganian potasu uważany jest za związek raczej bezpieczny (możemy go kupić bez recepty) należy zdawać sobie sprawę, że nie może być on stosowany przez każdego. Nie jest również wolny od skutków ubocznych.
Jako, że przy pewnych schorzeniach stosowanie nadmanganianu potasu nie jest dobrym pomysłem, zanim zdecydujemy się na kurację nim – poradźmy się lekarza lub przynajmniej farmaceuty.
Każda osoba korzystająca z nadmanganianu potasu musi zdawać sobie sprawę, że w zbyt dużych ilościach jest on silnie żrący. Co więcej nie powinien mieć on zbyt długiego kontaktu ze skórą. Jeżeli chodzi o skutki uboczne stosowania nadmanganianu potasu, zaliczamy do nich podrażnienia błon śluzowych i skóry, drgawki, a niekiedy też reakcje alergiczne. W sytuacji, gdy w trakcie stosowania roztworu nadmanganianu potasu zaobserwujemy i siebie objawy, które wzbudzą nasz niepokój, przemyjmy skórę wodą, a jeśli trzeba – skontaktujmy się z lekarzem.
Bezwzględnym przeciwwskazaniem do stosowania nadmanganianu potasu jest cukrzyca i zespół stopy cukrzycowej (w przypadku tego schorzenia nie należy płukać stóp w roztworze nadmanganianu potasu). Jako, że nie przeprowadzono badań potwierdzających jego bezpieczeństwo u kobiet w ciąży i kobiet karmiących piersią, w tym okresie nie zaleca się korzystania z nadmanganianu potasu.
Inne zastosowania nadmanganianu potasu
Nadmanganian potasu znajduje zastosowanie w przemyśle spożywczym – służy on tu do usuwania etylenu, który wytwarza się w bananach podczas przechowywania tych owoców. Dzięki właściwościom nadmanganianu potasu banany można przechowywać w temperaturze pokojowej nawet przez ponad miesiąc czasu.
Związek ten okazuje się przydatny do uzdatniania wody (a także oczyszczania ścieków komunalnych). Często zdarza się, że w wodach podziemnych (z których korzysta między innymi przemysł) znajduje się bardzo dużo żelaza i manganu. W celu pozbycia się tych związków wykorzystywany jest właśnie nadmanganian potasu.
Nadmanganian potasu (połączony z formaliną) wykorzystywany jest do odkażania sprzętu w pomieszczeniach inwentarskich. Jest on bardzo pomocny w akwarystyce – służy on do leczenia chorób pasożytniczych u ryb.
Jako, że mieszanina nadmanganianu potasu z glicerolem ulega samozapłonowi, wykorzystuje się ją do rozpalania ognia w szczególnie trudnych warunkach (znajdziemy go między innymi w podręcznych zestawach ratunkowych).
Związek ten jest ważnym elementem wielu pokazów chemicznych. Stosuje się go do pokazu zwanego przemianą wody w wino (na dnie przeźroczystego naczynia umieszcza się niezauważalną ilość nadmanganianu potasu, jednak nawet tak minimalna dawka wystarczy, żeby zabarwić wodę na czerwono).
Nadmanganian potasu znajduje zastosowanie w amatorskiej pirotechnice. Przy jego pomocy możliwe jest wytwarzanie mgły (w tym celu w probówce umieszcza się kilka kryształków nadmanganianu potasu, a następnie dodaje się trochę perhydrolu – w efekcie z probówki zaczyna się ulatniać mieszanina mgły wodnej i tlenu). Nadmanganian potasu w odpowiednich warunkach posiada zdolność chemiluminescencji (jest to zjawisko emisji fal świetlnych na skutek reakcji chemicznych).
Nadmanganian potasu może być bardzo pomocny w leczeniu wielu schorzeń, a także bezpieczny pod warunkiem, że zachowamy niezbędne środki ostrożności.