W naszych organizmach znajdują się śladowe ilości miedzi. Pełnią one jednak bardzo ważne funkcje. Bez miedzi nie jesteśmy w stanie normalnie funkcjonować? Czym dokładnie jest miedź? W jaki sposób wpływa ona na zdrowie? Jakie są konsekwencje niedoboru miedzi? Czy pierwiastek ten można przedawkować? W jakich produktach spożywczych znajdziemy największe ilości miedzi?
Co to jest miedź?
Mianem miedzi określamy pierwiastek chemiczny, który zaliczany jest do metali przejściowych. Ma ona duże znaczenie biologiczne. Występuje powszechnie w organizmach zarówno roślinnych, jak i zwierzęcych. Wchłaniana jest w jelicie cienkim, skąd transportowana jest do wątroby, następnie wydalana jest wraz z żółcią. W ludzkim organizmie jest ona potrzebna między innymi do tworzenia czerwonych krwinek, osłania komórki nerwowe, bierze także udział w przesyłaniu impulsów nerwowych. Wszechstronna miedź posiada właściwości przeciwnowotworowe, bierze udział w tworzeniu tkanki łącznej, syntezie prostaglandyn, może również zapobiegać osteoporozie. Zarówno nadmiar, jak i niedobór tego pierwiastka mają bardzo poważne, negatywne konsekwencje dla ludzkiego organizmu. Miedź jest obecna w produktach pochodzenia zwierzęcego i roślinnego. Znajdziemy ją między innymi w wątróbce, a także kakao i czekoladzie.
Miedź – właściwości
W naszych organizmach znajdują się śladowe ilości miedzi. Zazwyczaj jest to od 75 do 150 mg. Jest obecna we wszystkich tkankach, a największe jej stężenie obserwuje się w wątrobie, sercu, nerkach i mózgu. Miedź pełni w ludzkim organizmie wiele ważnych zadań. Jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu krążenia, chroni organizm przed wolnymi rodnikami, dzięki czemu zmniejsza ryzyko pojawienia się nowotworów i spowalnia procesy starzenia. Dzięki obecności miedzi możliwa jest prawidłowa praca mózgu. Poprawia ona pamięć i koncentrację, pozytywnie wpływa na kreatywność.
Miedź jest bardzo ważna także dla naszej skóry i włosów. Jest ceniona za działanie przeciwbakteryjne. Dodatkowo jest potrzebna do tworzenia melaniny, która to odpowiada za kolor naszych włosów. Dieta bogata w ten pierwiastek może opóźnić siwienie.
Miedź a układ odpornościowy
Miedź ma korzystny wpływ na kondycję układu immunologicznego. Działa przeciwbakteryjnie. Dodatkowo usuwa z organizmu wolne rodniki. Dzięki temu zmniejsza prawdopodobieństwo wielu chorób, w tym chorób nowotworowych.
Miedź dla sprawnego mózgu
Za sprawą miedzi komórki nerwowe są dobrze dotlenione. To między innymi dzięki niej możliwe są procesy myślowe. Miedź poprawia naszą pamięć i koncentrację, a to dlatego, że ma wpływ na poziom neuroprzekaźników i przesyłanie impulsów nerwowych. Jest również potrzebna do transportu i lepszego wchłaniania żelaza, które pełni wiele ważnych funkcji w ludzkim organizmie.
Miedź a układ krążenia
Miedź przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania serca i naczyń krwionośnych. Bierze ona udział między innymi w procesie tworzenia erytrocytów. Pierwiastek jest potrzebny do produkcji kolagenu i elastyny, które to odpowiadają za elastyczność naczyń krwionośnych.
Miedź dla skóry i włosów
Za sprawą miedzi możemy dłużej cieszyć się młodą i jędrną skórą. Pierwiastek jest potrzebny do syntezy kolagenu i elastyny, dzięki którym skóra staje się jędrna, a zmarszczki wygładzone. Miedź posiada właściwości przeciwbakteryjne, dlatego pomaga leczyć choroby skóry.
Doceniany jest także jej pozytywny wpływ na włosy. Zapobiega ona ich wypadaniu, sprawia, że są elastyczne i mocne. Dodatkowo pierwiastek bierze udział w produkcji melaniny – barwnika odpowiadającego za kolor włosów i skóry. Stosowanie diety bogatej w miedź może opóźnić proces siwienia włosów.
Niedobór miedzi
Niedobory miedzi są niebezpieczne dla naszego organizmu. Jednocześnie zdarzają się dość rzadko, gdyż w pożywieniu znajdziemy wystarczające jej ilości. Niedobory pojawiają się, kiedy stosujemy niewłaściwą dietę, cierpimy na zespół upośledzonego wchłaniania miedzi, tracimy ten pierwiastek wraz z moczem. Większe zapotrzebowanie na miedź mają osoby cierpiące na chorobę żołądka i dwunastnicy, którym podaje się leki zawierające związki cynku. Zwiększone zapotrzebowanie na miedź charakterystyczne jest dla niedokrwistości megaloblastycznej, a także w przypadku długotrwałego leczenia kortyzolem.
Negatywne objawy tego stanu można zaobserwować stosunkowo szybko.
U osób z niedoborami miedzi często występuje anemia, która jest odporna na leczenie żelazem. Typowe są również zaburzenia o podłożu neurologicznym – problemy z pamięcią i koncentracją, czy nadpobudliwość ruchowa. Osoba, w której organizmie brakuje miedzi częściej zapada na różnego rodzaju infekcje, ma problemy z obrzękami, zaburzeniami oddychania. Jako, że miedź jest bardzo ważna dla naszych kości, jej niedobory powodują zaburzenia wzrostu u dzieci, a u dorosłych osteoporozę.
Inne objawy to zaburzenia pracy serca, pękanie naczyń krwionośnych, drętwienie kończyn, brak apetytu, zaburzenia widzenia, podrażnienie śluzówki jamy ustnej, dolegliwości układu pokarmowego takie jak torsje, wymioty, bóle brzucha.
Nadmiar miedzi w organizmie
Przedawkowanie miedzi należy do rzadkości. Może do niego dojść na skutek częstego spożywania miękkiej wody kranowej, która zawiera duże ilości tego pierwiastka. Charakterystyczne objawy przedawkowania miedzi to problemy ze skórą – wypryski, zaburzenia układu nerwowego – zmienność nastrojów, bóle stawów, bóle mięśni, nudności i wymioty, niedokrwistość, dolegliwości ze strony układu oddechowego, zaburzenia funkcjonowania wątroby.
Jakie produkty spożywcze zawierają najwięcej miedzi?
Zapotrzebowanie na miedź bez problemu zaspokoimy stosując odpowiednią dietę. Pierwiastek ten jest obecny w wielu produktach spożywczych. Znajdziemy go między innymi w wątróbce, owocach morza, kakao, orzechach, grzybach, zielonych warzywach liściastych, pełnoziarnistych produktach zbożowych, nasionach słonecznika, pestkach dyni, czekoladzie.
Dawkowanie miedzi
Nie potrzebujemy wiele miedzi, żeby nasz organizm funkcjonował sprawnie. Zapotrzebowanie na ten pierwiastek zależy między innymi od wieku i płci. Dawka odpowiednia dla niemowląt to 0,2 mg dziennie. Ilość optymalna dla dzieci od piątego miesiąca życia do trzeciego roku życia to 0,3 mg. Dzieciom od czwartego do szóstego roku życia podajemy 0,3 mg. W wieku od siódmego do dziewiątego roku życia – 0,7 mg. Chłopcy pomiędzy dziesiątym a dwunastym rokiem życia potrzebują 0,7 mg między. Natomiast od trzynastego do osiemnastego roku życia dawka ta zwiększa się to 0,9 mg. Zapotrzebowanie dziewcząt od dziesiątego do dwunastego roku życia to 0,7 mg. Pomiędzy trzynastym a osiemnastym rokiem życia – 0,9 mg. Dorośli mężczyźni potrzebują około 0,9 mg miedzi dziennie. Dorosłe kobiety również 0,9 mg. Dawka w przypadku kobiet w ciąży zwiększa się do 1 mg. Kobiety karmiące piersią potrzebują jeszcze więcej, bo 1,3 mg miedzi w ciągu dnia.
