Masaż to terapia relaksująca i lecznicza, która stosowana jest od tysięcy lat. Na czym polega masaż? Jakie są efekty jego stosowania? Czy masaż pomoże nam schudnąć? Czy istnieją jakieś przeciwwskazania do stosowania masażu?
Co to jest masaż?
Mianem masażu określamy zabieg fizjoterapeutyczny, który polega na sprężystym odkształcaniu tkanek. Jest on zabiegiem wykonywanym najczęściej przez masażystę, który wykonuje ruchy uciskające w zróżnicowanym tempie i ze zróżnicowaną siłą. Zazwyczaj masaż ma cel relaksujący, leczniczy, odchudzający, przeciwobrzękowy. Wykonuje się go także, by przygotować mięśnie do wysiłku. Wyróżniamy wiele rodzajów masażu.
Masaż – kilka słów o historii
Masaż jest metodą leczniczą i relaksacyjną o długiej historii. Najprawdopodobniej wywodzi się on z Chin i Indii, gdzie był między innymi elementem rytuału religijnego. Pierwsze wzmianki o leczeniu masażem w Chinach pochodzą ze źródeł datowanych na trzy tysiące lat przed naszą erą. Szczegółowe wskazówki dotyczące wykonywania masażu znajdziemy w hinduskiej „Wedzie”. Z czasem aspekt religijny masażu został zapomniany. Doceniono jego praktyczne zalety. Stosowanie masażu w leczeniu niektórych chorób zalecał sam sam Hipokrates.
Masaż nabrał wielkiego znaczenia w starożytnej Grecji, gdzie organizowano igrzyska olimpijskie. Wówczas polegał on przede wszystkim na namaszczaniu ciał sportowców oliwą. Miał on przygotowywać ich mięśnie do wielkiego wysiłku. Na podstawie tych zabiegów powstał później masaż klasyczny, który wykonywany jest dziś w niemal każdym salonie masażu.
Wiemy, że z leczniczych właściwości masażu korzystał cierpiący na rwę kulszową Juliusz Cezar.
Zabiegi masażu wykonywano również w krajach słowiańskich. Przybierały one jednak dość specyficzną formę. Osoby, które brały kąpiele w łaźniach parowych po wyjściu z wody były klepane rózgami – miało to na celu poprawę ukrwienia tkanek.
Masaż na popularności zyskał w szesnastym wieku we Francji, gdzie był wykorzystywany w celach leczniczych. Jego dobroczynne właściwości prozdrowotne docenił chirurg Ambroży Pare. Praktykował on masaż metodą uciskową. Zachwycony efektami zaczął badania dotyczące wpływu masażu na ludzkie ciało.
Na szeroką skalę rozpoczęto stosowanie masażu leczniczego w dziewiętnastym wieku w Szwecji. Szwedzcy lekarze stworzyli metodę terapeutyczną nazywaną szwedzką gimnastyką. Obejmowała ona również elementy masażu. To w Szwecji lekarze na szeroką skalę zalecali stosowanie masaży swoim pacjentom.
Szkoła masażu klasycznego została założona przez holenderskiego lekarza Johana Mezgera z Amsterdamu. Opracował on system metod masażu, a także wskazań i przeciwwskazań do ich stosowania. Jednym z uczniów Mezgera był Polak, profesor Uniwersytetu w Berlinie – Izydor Zabłudowski. Dzięki swoim metodom masażu zdobył on uznanie i sławę na skalę europejską. Współcześnie uważa się, że to dzięki niemu masaż zdobył tak wysoką rangę.
W Polsce masaż cieszył się wielką popularnością w dwudziestoleciu międzywojennym. Po II wojnie światowej miał miejsce błyskawiczny rozwój farmacji, przez co masaż został nieco zapomniany. Współcześnie metoda ta ponownie wraca do łask. Możemy obserwować rozkwit ogromnej ilości szkół masażu.
Jak masaż wpływa na ludzki organizm?
Masaż ma bardzo pozytywny wpływ na nasz organizm. Jego działanie możemy obserwować na własnej skórze. Sprawia on, że staje się ona bardziej jędrna, elastyczna. Dzieje się tak dlatego, że pod wpływem ściskania i rozciągania następuje zwiększona produkcja kolagenu. Pod wpływem masażu usuwany jest obumarły naskórek, dlatego po zabiegu skóra jest gładka i wygląda zdrowiej. Dobrze wykonany masaż pobudza krążenie krwi, przy okazji odżywiając komórki naszego organizmu. Zabieg taki przyspiesza usuwanie zbędnych produktów przemiany materii.
Masaż jest zalecany osobom zmagającym się z nadmiarem tkanki tłuszczowej. Podczas zabiegu tłuszcz zostaje rozdrobniony, co umożliwia jego częściowe usunięcie. Dodatkowo masaż jest w stanie skutecznie przyspieszać przemianę materii, co sprawia, że procesy chudnięcia zostają przyspieszone.
Regularnie wykonywany masaż może mieć doskonały wpływ na kondycję naszych mięśni. Intensywne masowanie sprawia, że ulegają one rozgrzaniu. Następuje poprawa krążenia, dzięki czemu do mięśni dociera więcej składników odżywczych. Sportowcy często decydują się na masaże po intensywnych treningach. Przyspieszają one usuwanie kwasu mlekowego, który jest przyczyną bolesnych zakwasów. Masaż sportowy przyspiesza regenerację mięśni, przez co możliwy jest szybszy ich wzrost.
Masaż ma niezwykle pozytywny wpływ na kondycję stawów i więzadeł. Dzięki regularnemu masowaniu stają się one bardziej elastyczne i wytrzymałe. Zapobiega on zwyrodnieniom, przyspiesza gojenie się.
Trudno przecenić wpływ masażu na układ sercowo-naczyniowy. Znakomicie pobudza on krążenie, co ułatwia pracę serca. Masaż jest bardzo pomocny w przypadku zastojów krwi i obrzęków.
Warto jest wykonywać masaż w celu poprawy funkcjonowania układu pokarmowego. Poprawia on gospodarkę hormonalną, w efekcie procesy trawienia przebiegają sprawniej. Poprawa krążenia, którą uzyskujemy w wyniku masażu ma korzystny wpływ także na układ moczowy. Poprawia on funkcjonowanie nerek, działa moczopędnie.
Po sesji masażu często mamy więcej energii. Wykazuje on korzystne działanie na układ nerwowy. Dobrze wykonany masaż pozwala się nam zrelaksować, redukuje stres. W wielu wypadkach masaż jest w stanie zastąpić leczenie farmakologiczne, a nawet chirurgiczne.
Masaż – kto może go wykonywać?
Istnieje przekonanie, że masaż to prosty, nieskomplikowany zabieg, który może być wykonywany przez każdego. Jest to myślenie błędne. Warto zdawać sobie sprawę, że masaż wykonany nieumiejętnie, przez osobę, która nie ma odpowiedniej wiedzy może być niebezpieczny dla zdrowia, a niekiedy nawet życia pacjenta.
Współcześnie w Polsce do wykonywania masażu uprawniony jest fizjoterapeuta (osoba, która ukończyła pięcioletnie studia z fizjoterapii). Osoby myślące o pracy masażysty powinny przejść co najmniej odpowiednie szkolenia, które potwierdzone są certyfikatami (nie będą one mogły wykonywać wszystkich rodzajów masażu).
Podczas wyboru masażysty należy zachować ostrożność. Przed zabiegiem warto upewnić się, czy osoba, która zamierza go wykonywać posiada stosowne uprawnienia.
Jakie są przeciwwskazania do wykonywania masażu?
Choć masaż to metoda lecznicza, która może przynieść nam wiele korzyści, musimy pamiętać, że jest wiele przeciwwskazań do jego wykonywania. Z zabiegu tego (czasowo) powinny zrezygnować osoby z gorączką i ostrymi infekcjami. Masażu nie powinno się wykonywać w czasie menstruacji. Do poważnych przeciwwskazań zaliczamy osteoporozę i łamliwość kości, choroby nowotworowe, zapalenie żył, niewyrównane ciśnienie tętnicze, tętniaki, skłonność do krwawień, chorobę wrzodową, której towarzyszą krwawienia. Nie można wykonywać masażu u osób cierpiących na choroby skóry, a także jej uszkodzenia.
Jak się przygotować do masażu?
Jeżeli wybieramy się na masaż powinniśmy się do niego odpowiednio przygotować. Przede wszystkim należy unikać obfitych posiłków bezpośrednio przed zabiegiem (masaż po obfitym posiłku może nawet spowodować nudności). Zaleca się nawet, żeby nie jeść nic na około 1,5 godziny przed zabiegiem. Bardzo ważne jest również zadbanie o higienę. Koniecznie trzeba wziąć prysznic (w wielu salonach masażu znajdują się kabiny prysznicowe).
Przed samym zabiegiem konieczne jest zdjęcie biżuterii i zegarka – zdecydowanie ułatwi to pracę masażyście. Na zabieg warto przyjść w luźnym ubraniu – zwiększy to nasz komfort po jego wykonaniu.
Po samym zabiegu należy dużo pić, żeby uzupełnić poziom płynów w organizmie.
Masaż klasyczny
Masaż klasyczny jest jedną z najpopularniejszych i najczęściej wykonywanych form masażu. Często wykonuje się go w celach leczniczych, ale również po to, żeby wzmocnić tkankę mięśniową. Można wykonywać go na całym ciele lub skupić się tylko na jednej jego partii.
Masaż klasyczny może wykonywać fizjoterapeuta, ewentualnie profesjonalny masażysta. Typowe techniki, które wykorzystuje się przy tym masażu to głaskanie, uciskanie, oklepywanie, ugniatanie, rozcieranie, wyciskanie, wstrząsanie, wibracja, czy ruchy bierne. Zabieg może trwać od kilkunastu minut do 1,5 godziny.
Masaż odchudzający
Współcześnie bardzo dużą popularnością cieszy się masaż odchudzający. Uważa się go za dobre uzupełnienie kuracji odchudzających. Masaż odchudzający to jedna z odmian masażu klasycznego. Efekt szczuplejszej sylwetki uzyskuje się tu dzięki rozbiciu i rozdrobnieniu podskórnej tkanki tłuszczowej. Żeby to było możliwe należy wykonywać go bardzo intensywnie – konieczne jest równomierne rozprowadzenie limfy.
W przypadku masażu odchudzającego wykorzystuje się wszystkie techniki masażu klasycznego, które pozwalają na rozbicie tkanki tłuszczowej. Dobrze wykonany zabieg może sprawić, że ubędzie nam nawet kilka centymetrów w obwodach. Dodatkowo ujędrnia on i uelastycznia nasze ciało. Za jego sprawą możemy zmniejszyć widoczność cellulitu. Należy mieć jednak świadomość, że stosowanie masażu nie może być jedynym sposobem na uzyskanie szczupłej sylwetki. W celu uzyskania i optymalnych rezultatów należy połączyć go z dietą i aktywnością fizyczną. Osobom odchudzającym się zalecane jest wykonanie serii masaży.
Masaż sportowy
Masaż sportowy powstał z myślą o zawodowych sportowcach, choć z powodzeniem może być stosowany również u amatorów. Pomaga on zmniejszyć zakwasy, napięcie mięśni, przyspieszyć regenerację mięśni, a także łagodzić kontuzje.
Masaż sportowy jest traktowany jako jeden z ważniejszych elementów programu treningowego
Wszystkie rodzaje masażu sportowego czerpią z masażu klasycznego, a więc wykorzystują jego techniki.
Masaż sportowy podtrzymujący (nazywany także kondycyjnym, podtrzymująco-kondycyjnym) jest wykonywany najczęściej w trakcie przerw w zawodach, w momentach, kiedy intensywność treningów jest najniższa. Ma on wspierać nie tylko mięśnie, ale też układ nerwowy i układ krążenia. Jest to najdelikatniejszy rodzaj masaży sportowego. Jeden zabieg trwa zazwyczaj czterdzieści pięć minut.
Masaż sportowy startowy – jego zadaniem jest zwiększenie możliwości sportowca. Wykonuje się go w całym cyklu treningowym. Czas jego trwania to zazwyczaj od czterdziestu pięciu minut do jednej godziny. Wybrane techniki i intensywność masażu zależą od płci sportowca, a także od wybranej dyscypliny sportowej.
Masaż sportowy powysiłkowy jak już sama nazwa wskazuje wykonywany jest po treningu (najczęściej pół godziny po treningu, po prysznicu). Jego celem jest sprawienie, żeby organizm sportowca wrócił do formy sprzed zawodów możliwe jak najszybciej. W większości wypadków trwa on nie dłużej niż piętnaście minut.
Masaże mogą mieć bardzo pozytywny wpływ zarówno na kondycję naszego organizmu, jak i na psychikę. Warto jest wykonywać je regularnie, pod warunkiem oczywiście, że nie ma ku temu przeciwwskazań. Pamiętajmy, że masować nas może jedynie osoba posiadająca stosowne uprawnienia.