Maliny to owoce, które urzekają nas swoim smakiem i aromatem. Dobrą wiadomością dla smakoszy jest fakt, że owoce te są pełne prozdrowotnych właściwości. Jaki wpływ na ludzki organizm mają maliny? Czy maliny pomagają w odchudzaniu? Czy istnieją jakieś przeciwwskazania do spożywania tych owoców?
Czym są maliny?
Malina to owoc wieloletniego krzewu o nazwie malina właściwa zaliczanego do rodziny różowatych. Krzew osiąga zazwyczaj do dwóch metrów wysokości, jego liście mogą być 3, 5 lub 7-listkowe. Ich brzegi są ostro piłkowane. Kwiaty maliny zwyczajnej są białe, zebrane w luźne grona. Okres kwitnienia rozpoczyna się w maju, kończy natomiast w sierpniu. Owoce są najczęściej czerwone, choć możemy spotkać maliny żółte lub czarne. Owoce maliny znajdują szerokie zastosowanie w kuchni i lecznictwie. Zawierają one duże ilości witamin, minerałów, są bogate w olejki eteryczne, błonnik, karotenoidy, tokoferole, kwasy organiczne. Maliny charakteryzują się właściwościami przeciwzapalnymi, przeciwbakteryjnymi, żółciopędnymi, moczopędnymi.
Jakie właściwości mają maliny?
Maliny zawierają dużą ilość aktywnych substancji, które pozytywnie wpływają na ludzkie zdrowie. Są one bogate w witaminy: witaminę A, C, E, witaminy należące go grupy B, minerały, a w szczególności wapń, magnez, miedź, potas, cynk, mangan, żelazo, selen. W przepysznych owocach znajdziemy duże ilości błonnika, karotenoidy, polifenole, olejki eteryczne, kwasy organiczne: kwas cytrynowy, kwas jabłkowy, kwas salicylowy, czy kwas glutaminowy, kwas elagowy, kwas asparaginowy.
Obecne w malinach karotenoidy to barwniki odpowiadające za piękny kolor owoców. Wykazują one pozytywny wpływ na cały ludzki organizm. Przede wszystkim neutralizują wolne rodniki, dzięki czemu chronią przed nowotworami i przedwczesnym starzeniem się. Karotenoidy działają korzystnie na wzrok, zabezpieczają również skórę przed szkodliwym działaniem promieniowania ultrafioletowego.
Dzięki zawartości polifenoli maliny działają przeciwwirusowo, przeciwbakteryjnie i przeciwzapalnie. Kwas asparaginowy to organiczny związek chemiczny należący do białkowych aminokwasów, który pozytywnie wpływa na funkcje psychiczne. Poprawia on między innymi pamięć i koncentrację. Obecny w malinach kwas elagowy jest silnym antyoksydantem, działa przeciwzapalnie i antymutogennie. Zmniejsza on ryzyko wystąpienia chorób krążenia, a także osteoporozy.
Maliny dostarczają nam również kwasu glutaminowego zaliczanego do aminokwasów endogennych. Charakteryzuje go działanie przeciwdepresyjne, poprawia on procesy zapamiętywania i przetwarzania informacji, dodaje energii, chroni przed impotencją, zapobiega również powstawaniu wrzodów układu pokarmowego i przyspiesza gojenie się tych już istniejących.
Owoce zawierają ponadto kwas salicylowy, który jest naturalnym antybiotykiem. Kwas jabłkowy wykazuje działanie antybakteryjne, przeciwgrzybiczo, przeciwzapalnie i antyseptyczne. Doceniany jest ponadto jego pozytywny wpływ na skórę.
Maliny na poprawę odporności
Apetyczne maliny są sprzymierzeńcem układu odpornościowego, gdyż działają przeciwzapalnie, przeciwwirusowo i przeciwbakteryjnie. Obecne w nich olejki eteryczne wpływają na organizm rozgrzewająco, napotnie i przeciwgorączkowo. Latem należy spożywać je na surowo, jesienią i zimą naszą odporność wzmocnią soki i inne przetwory z malin. Syrop z malin ze względu na znakomite walory smakowe jest szczególnie lubiany przez dzieci.
Co więcej maliny uzupełniają niedobory witamin i minerałów w naszym organizmie. Zawierają one duże ilości witamin A, C i E, a także żelaza.
Maliny na odchudzanie
Maliny są owocami, które wspierają proces odchudzania. Są one niskokaloryczne – 100 g owoców to jedynie 50 kcal. Zawierają one błonnik, który z jednej strony poprawia trawienie, z drugiej natomiast zapewnia uczucie sytości na długi czas. Dodatkowo błonnik zmniejsza wchłanianie tłuszczów w układzie pokarmowym. Same maliny przyspieszają spalanie tkanki tłuszczowej.
Dla osób odchudzających się cenne jest także działanie uspokajające malin. Ich regularne spożywanie łagodzi stres, co sprawia, że nie mamy potrzeby sięgania po słodkie przekąski.
Owoce te posiadają działanie moczopędne, dzięki czemu usuwają nadmiar wody z organizmu. Mogą pomóc osobom, których waga stoi w miejscu właśnie z powodu zastoju wody. Aromatyczne owoce chronią przed dolegliwościami układu trawienia takimi jak wzdęcia, czy zaparcia.
Osoby na diecie redukcyjnej powinny jednak pamiętać, że maliny zawierają dość duże ilości cukrów. Z tego względu nie należy jeść ich bez opamiętania.
Maliny dla zdrowego serca
Udowodniony jest pozytywny wpływ malin na funkcjonowanie układu krążenia. Te apetyczne owoce obniżają ciśnienie krwi, zmniejszają także poziom złego cholesterolu we krwi, mają też wpływ na zwiększenie poziomu cholesterolu dobrego (HDL). Dodatkowo maliny przeciwdziałają nadmiernej krzepliwości krwi. Maliny zawierają duże ilości rutyny, która uszczelnia naczynia krwionośne. Ze względu na obecność żelaza maliny chronią przed anemią.
Maliny dla prawidłowej pracy mózgu
Częste spożywanie malin może poprawić pracę naszego mózgu, a także całego układu nerwowego. Działają one uspokajająco, pozwalają rozwiązać problemy z zasypianiem. Jedzenie malin polecane jest w stanach wyczerpania nerwowego. Jak najczęściej powinny sięgać po nie osoby zmuszone do intensywnego wysiłku umysłowego – dzięki tym owocom poprawia się pamięć, łatwiej przychodzi nam również logiczne myślenie.
Uprawa malin
Uprawa malin jest w Polsce bardzo powszechna. Rośliny te nie są szczególnie wymagające jeżeli chodzi o glebę. Jedynym podłożem, na którym nie powinniśmy ich sadzić jest piaszczysta i sucha ziemia, a także przeciwnie – gleba bardzo wilgotna. Maliny sadzi się najczęściej wczesną wiosną lub jesienią. Bardzo ważne jest, żeby sadzić je płytko. Korzeń powinien być pokryty jedynie 2-centymetrową warstwą ziemi. W przypadku, kiedy sadzimy maliny jesienią, należy pamiętać o zabezpieczeniu ich przed przymrozkami.
Maliny najlepiej nawozić przy użyciu nawozu organicznego. Każdego roku, bezpośrednio po zbiorze owoców, krzewy powinny zostać przycięte.
Osoba, która decyduje się na posadzenie malin, powinna mieć świadomość, że są one często atakowane przez szkodniki – szczególnie niebezpieczny jest kistnik malinowiec. Krzewy maliny mogą zostać również zaatakowane przez wirusy i bakterie. Innym problemem jest zainfekowanie przez grzyby. Jedynym sposobem na zabezpieczenie roślin przed szkodnikami są opryski.
Najpopularniejsze odmiany malin
W Polsce możemy spotkać takie odmiany malin jak:
- Beskid,
- Benefis,
- Canby,
- Laszka,
- Nawojka,
- Malling Jewel,
- Norna,
- Pokusa,
- Veten,
- Polana,
- Polka,
- Poranna Rosa.
Zastosowanie malin w kuchni
Choć maliny znakomicie smakują na surowo, w kuchni znajdziemy dla nich wiele zastosowań. Będą one idealnym dodatkiem do wypieków, deserów, sosów, musów, sałatek. Przygotujemy z nich dżemy, konfitury, marmolady, syropy, nalewki. Maliny będą pasowały także do dań z mięs i ryb.
Przepis na syrop malinowy
Własnoręcznie przygotowany syrop malinowy powinien znaleźć się w każdym domu. Jest pomocny zwłaszcza w sezonie jesienno-zimowym, kiedy cierpimy z powodu infekcji i przeziębień.
Do przygotowania syropu potrzebujemy:
- około kilograma malin,
- 600 g białego cukru,
- sok z jednej cytryny,
- pół litra wody.
Maliny należy dokładnie opłukać i przełożyć do garnka. Zalewamy je wodą i gotujemy – kiedy woda zacznie wrzeć, gotujemy jeszcze przez około pięć minut.
Kolejnym krokiem jest przecedzenie owoców przez sito. Do garnka, w którym jest już sok dodajemy cukier i sok z cytryny. Wszystkie składniki należy gotować przez dziesięć minut. Jeżeli jest taka konieczność zbieramy pianę z syropu i przelewamy go do uprzednio wyparzonych butelek.
Następnie syrop możemy poddać procesom pasteryzacji – butelki wkładamy do garnka wypełnionego w 3/4 wodą i gotujemy do trzydziestu minut.
Przeciwwskazania do spożywania malin
Alergia na maliny nie należy do najrzadszych, a owoców tych nie powinny spożywać osoby na nie uczulone. Spożywanie tych owoców powinny ograniczyć także osoby cierpiące na schorzenia nerek i dnę moczanową, a to dlatego że zawierają one związki purynowe.
Ciekawostki na temat malin:
- Współcześnie największym producentem malin jest Polska, a także Serbia i Chile.
- Lecznicze właściwości syropów z malin odkryto już w XVI wieku.
- Niegdyś mieszkanka odwaru z malin i potażu była wykorzystywana do farbowania włosów. W ten sposób można było uzyskać czarny kolor.