Lukrecja jest rośliną, której lecznicze właściwości docenili już starożytni Grecy i Egipcjanie. W szesnastym wieku była ona wykorzystywana jako popularny środek wykrztuśny. Jest ona niemal pięćdziesiąt razy słodsza od cukru, dlatego czasem wykorzystuje się ją do produkcji słodyczy. W jaki sposób lukrecja wpływa na ludzki organizm? Kto szczególnie skorzysta z jej właściwości? Jakie są przeciwwskazania do spożywania tej rośliny?
Co to jest lukrecja?
Mianem lukrecji (Lukrecja gładka, Glycyrrhiza gabra) określamy roślinę zaliczaną do rodziny bobowatych. Lukrecja w stanie dzikim rośnie w Azji i na południu Europy. Jej rozgałęziona łodyga osiąga półtora metra wysokości. Korzeń jest gruby i posiada liczne rozłogi. Roślina posiada drobne, motylkowe kwiaty, które są zebrane w kwiatostany. Przybierają one barwę liliową lub fioletową. Okres kwitnienia rozpoczyna się w czerwcu, kończy natomiast w lipcu. Owoce to czerwono-brązowe strąki, w których znajduje się od trzech do pięciu nasion. Korzeń lukrecji (surowiec zielarski) jest bardzo słodki (pięćdziesiąt razy bardziej niż cukier – za słodycz odpowiada kwas glicyryzynowy), zawiera również wiele prozdrowotnych substancji. Lukrecja stosowana jest w lecznictwie, przemyśle spożywczym i branży kosmetycznej. Posiada ona zdolność wiązania wody w skórze, działa przeciwzapalnie, moczopędnie, przeciwwirusowo, antyoksydacyjnie, antyobrzękowo, przeciwalergicznie. Roślina wspiera układ immunologiczny, układ pokarmowy, jest w stanie nawet łagodzić objawy menopauzy.
Lukrecja – wartości odżywcze
Właściwości lecznicze korzenia lukrecji są przede wszystkim wynikiem zawartości kwasu glicyryzynowego (glicyryzyna). Roślina jest także źródłem fitosteroli, izoflawonów, flawonoidów (między innymi: likwirytyna, izolikwirytyna, likwirytygenina, likoflawonol), pektyn, polisacharydów, aminokwasów, związków mineralnych, olejków eterycznych i aminokwasów. W jej składzie znajdziemy także izoangustan A – substancję, która podobnie jak glicyryzyna ma działanie przeciwnowotworowe.
Warto zdawać sobie sprawę, że glicyryzyna w niewielkich dawkach ma działanie lecznicze, jednak w nadmiarze może nam poważnie zaszkodzić. Skutki uboczne przedawkowania tej substancji to:
- gwałtowne skoki ciśnienia,
- zaburzenia rytmu serca,
- obrzęk mózgu.
Ze względu na ryzyko związane ze stosowaniem lukrecji w tradycyjnej formie, na rynku pojawiły się suplementy, w których zawartość glicyryzyny nie przekracza dwóch procent. Są one znacznie bezpieczniejsze dla zdrowia, można podawać je dzieciom.
Właściwości prozdrowotne lukrecji
Korzeń lukrecji ma wiele prozdrowotnych właściwości. Może on pomóc w:
- leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych,
- profilaktyce próchnicy,
- leczeniu wrzodów żołądka i dwunastnicy,
- ochronie wątroby,
- profilaktyce nowotworów,
- spowalnianiu procesów starzenia się skóry,
- terapii chorób autoimmunologicznych.
Niektórzy uważają również, że lukrecja jest naturalnym spalaczem tłuszczu, dlatego może być pomocna w odchudzaniu.
Lukrecja na odchudzanie
Dzięki zawartości flawonoidów lukrecja może wspomagać procesy odchudzania. Ma ona zdolność hamowania odkładania się tłuszczu w naszym organizmie, a dodatkowo przyspiesza jego spalanie.
Co więcej przyjmowanie lukrecji może stymulować przyrost mięśni, co skutkuje przyspieszeniem metabolizmu, a w efekcie szybszym chudnięciem.
Lukrecja a choroby górnych dróg oddechowych
To, że lukrecja pomaga leczyć kaszel zauważyli już mieszkańcy starożytnej Grecji. Jest ona skuteczna w leczeniu zarówno suchego, jak i mokrego kaszlu. Silne działanie przeciwzapalne sprawia, że warto stosować ją przy zapaleniu gardła, zapaleniu migdałków, czy zapaleniu krtani.
Mechanizm działania lukrecji można porównać do mechanizmu działania leków steroidowych. Z tego względu jest ona pomocna przy łagodzeniu objawów astmy i alergii.
Lukrecja a wrzody żołądka i dwunastnicy
Po herbatę z lukrecji powinny sięgnąć osoby cierpiące na wrzody żołądka i dwunastnicy. Roślina jest w stanie przyspieszyć regenerację uszkodzonej błony śluzowej, dzięki czemu wrzody goją się szybciej. Lukrecja może okazać się bardzo pomocna również w przypadku nieżytu żołądka, czy nadwrażliwości jelita grubego.
Lukrecja dla zdrowej wątroby
Korzeń lukrecji jest dobrym wyborem również wtedy, kiedy chcemy zadbać o swoją wątrobę. Chroni on przed stłuszczeniem tego narządu, a także niekorzystnym wpływem metali ciężkich i innych toksycznych substancji, które znajdują się spożywanych przez nas żywności i napojach.
Korzeń lukrecji pomaga wygrać z próchnicą
Lukrecja posiada silne właściwości przeciwbakteryjne, dlatego może spowolnić rozwój próchnicy. Zmniejsza ona ilość bakterii, które są w dużej mierze odpowiedzialne za próchnicę i inne choroby zębów. Żeby uchronić nasze dzieci przed próchnicą możemy podawać im słodycze na bazie tej rośliny.
Lukrecja wspiera układ immunologiczny
Działanie przeciwwirusowe, przeciwzapalne i antybakteryjne korzenia lukrecji sprawia, że jest on bardzo dobrym wsparciem dla naszej odporności. Co więcej roślina posiada silne działanie antyoksydacyjne, co oznacza, że wypłukuje z naszego organizmu wolne rodniki zapobiegając tym samym rozwojowi nowotworów.
Korzeń lukrecji dla kobiet
Lukrecja posiada właściwości, które zbliżone są do estrogenu w organizmie kobiety. Dzięki temu jest ona w stanie łagodzić przykre objawy napięcia przedmiesiączkowego, a także menopauzy (zwłaszcza uderzenia gorąca). Jej działanie jest na tyle silne, że wiele osób uważa ją za dobrą alternatywę dla hormonalnej terapii zastępczej.
Zastosowanie lukrecji w kosmetyce
Korzeń lukrecji jest powszechnie stosowany w kosmetyce. Posiada on właściwości przeciwłojotokowe, przeciwbakteryjne i przeciwzapalne, dlatego najlepiej sprawdzi się do pielęgnacji skóry tłustej, mającej skłonności do trądziku. Jednocześnie nie powinny pomijać jej osoby z cerą suchą, gdyż lukrecja posiada także właściwości nawilżające. Zewnętrzne stosowanie lukrecji zalecane jest też w przypadku atopowego zapalenie skóry.
Wyciągi z lukrecji stosowane są w kremach, maseczkach, mleczkach do makijażu. Wykorzystuje się ją także przy produkcji szamponów i odżywek do włosów.
Przeciwwskazania do stosowania lukrecji
Chociaż korzeń lukrecji ceniony jest za prozdrowotne właściwości, nie oznacza to, że każdy może go spożywać. Warto zdawać sobie sprawę, że w pewnych sytuacjach może on nam bardzo zaszkodzić.
Charakterystyczną cechą lukrecji jest fakt, że podnosi ona ciśnienie krwi. Z tego względu nie mogą przyjmować jej osoby cierpiące na nadciśnienie. Nie zaleca się jej także kobietom spodziewającym się dziecka, a także matkom karmiącym piersią. Jest ona nieodpowiednia dla dzieci poniżej czwartego roku życia.
Poważnymi przeciwwskazaniami do stosowania lukrecji są też:
- marskość wątroby,
- zastój żółci,
- niewydolność nerek,
- zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej.
Roślina ta może wchodzić w interakcje z wieloma lekami, dlatego nie powinniśmy sięgać po nią, kiedy chorujemy przewlekle i przyjmujemy leki. Nie należy łączyć jej między innymi z lekami:
- sterydowymi,
- moczopędnymi,
- antyarytmicznymi.
Leczenie przy użyciu lukrecji nigdy nie powinno trwać dłużej niż cztery tygodnie. W przeciwnym razie może dojść do pojawienia się obrzęków, zaburzeń rytmu serca i zawrotów głowy.
Jak zrobić herbatę z lukrecji?
Do przygotowania herbaty z lukrecji potrzebujemy jednej łyżki korzenia tej rośliny i około 250 ml wody. Lukrecję zalewamy wrzącą wodą, następnie przykrywamy i odstawiamy na około dziesięć minut. Po tym czasie napar przecedzamy.
Czy wiesz, że:
- Lukrecję wykorzystuje się do produkcji żelków, cukierków, a także napojów alkoholowych.
- W przemyśle tytoniowym lukrecja stosowana jest jako dodatek smakowy (dodaje się ją do tytoniu).
- Słodycze zawierające lukrecję dobrze komponują się z piwem.
- Najpopularniejszym alkoholem zawierającym lukrecję jest włoski likier Sambuca.
- Wyroby z lukrecji cieszą się ogromną popularnością w krajach skandynawskich.
- Nazwa lukrecja pochodzi od greckich słów „glyks” znaczącego słodki i „rhiza” czyli korzeń.
- O właściwościach korzenia lukrecji pisał między innymi Hipokrates.
- W starożytności lukrecja uważana była za afrodyzjak.
