Łosoś to obecnie jedna z najpopularniejszych ryb. Ceni się go za walory smakowe i odżywcze – zawiera duże ilości nienasyconych kwasów tłuszczowych. Współcześnie możemy kupić w sklepach łososia świeżego, wędzonego na ciepło lub na zimno. Zanim dokonamy zakupu powinniśmy się przekonać, czy ryba ta rzeczywiście korzystnie wpływa na nasze zdrowie? Czy warto jeść łososia, a jeśli tak, to jak wybrać najlepiej?
Co to jest łosoś?
Łosoś jest to drapieżna ryba, którą zaliczamy do rodziny łososiowatych. Żyje ona w oceanach morzach i rzekach. Dorosły osobnik może osiągnąć sto pięćdziesiąt centymetrów długości i dwadzieścia cztery kilogramy wagi. Ryba ta posiada małe, mocno osadzone łuski i dobrze widoczną linię boczną. Na jego grzbiecie znajduje się mała czerwono-szara płetwa tłuszczowa. Łososie posiadają widoczne uzębienie. Pokarmem łososi są larwy owadów, skorupiaki planktonowe, a także inne, drobniejsze ryby. Łosoś ceniony jest ze względu na bogate wartości odżywcze, a szczególnie zawartość jednonienasyconych kwasów tłuszczowych i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Ryba zawiera także witaminy (przede wszystkim B12 i D), a także minerały. Problemem wynikającym ze spożywania tego gatunku ryż jest fakt, że często są one skażone metalami ciężkimi. Co więcej łososie hodowlane karmione są paszą, do której dodaje się antybiotyki i barwniki. Poszczególne gatunki łososia mogą różnić się wartościami odżywczymi.
Łosoś – wartości odżywcze
Łosoś jest rybą posiadającą liczne właściwości odżywcze, a także ciekawy smak, co sprawia, że cieszy się dużym zainteresowaniem wśród konsumentów. Ryba ta jest doskonałym źródłem pełnowartościowego białka (w 100 g zawiera średnio 20 g białka). Jest ona źródłem aminokwasów egzogennych takich jak lizyna, leucyna, walina, izoleucyna.
Cechą charakterystyczną ryb zaliczanych do rodziny łososiowatych jest wysoka zawartość jednonienasyconych kwasów tłuszczowych (większą ilość nienasyconych kwasów tłuszczowych posiada łosoś hodowlany):
- palmitoleinowy,
- oleinowy,
- ikozenowy,
- cetolowy.
W łososiu znajdziemy także duże ilości wielonienasyconych kwasów tłuszczowych:
- linolowy,
- α-linolenowy,
- oktadekatetraenowy,
- arachidonowy,
- tymnodonowy,
- dokozapentaenowy,
- cerwonowy.
Łosoś to dobry wybór, kiedy chcemy pokryć zapotrzebowanie naszego organizmu na witaminy z grupy B, a także witaminę E i D. Ryby żyjące w oceanach są bardzo dobrym źródłem selenu i fosforu, dostarczają nam także pewnych ilości jodu i żelaza.
Jeżeli chodzi o zawartość kalorii – w 100 g ryby znajdziemy ich około 200 (należy zaznaczyć, że łosoś hodowlany jest bardziej kaloryczny niż żyjący dziko).
Łosoś – jak wpływ ma na zdrowie
Regularne spożywanie łososia w umiarkowanych ilościach ma bardzo pozytywny wpływ na zdrowie. Ryba przyczynia się do regulacji ciśnienia tętniczego, może obniżać stężenie trójglicerydów we krwi. Dzięki obecności nienasyconych kwasów tłuszczowych łosoś obniża poziom złego cholesterolu we krwi (LDL), a zwiększa ilość cholesterolu dobrego (HDL). Wszystko to sprawia, że ryba jest pomocna w profilaktyce miażdżycy, a także choroby wieńcowej serca, choroby niedokrwiennej serca.
Łosoś ma działanie przeciwzakrzepowe, przeciwzapalne i przeciwalergiczne. Jest polecany w profilaktyce cukrzycy typu II.
Odżywcza ryba poprawia funkcjonowanie układu immunologicznego. Jest w stanie zapobiegać także niektórym nowotworom. Nienasycone kwasy tłuszczowe i witaminy z grupy B sprawiają, że łosoś bardzo pozytywnie wpływa na kondycję układu nerwowego. Jego regularne spożywanie może mieć pozytywny wpływ na funkcje poznawcze, poprawia nam nastrój, przeciwdziała depresji.
Łosoś może wspierać procesy odchudzania, ma ponadto korzystny wpływ na kondycję skóry. Wysoka zawartość witaminy D sprawia, że ryba jest polecana w profilaktyce osteoporozy.
Czy jedzenie łososia jest bezpieczne?
Współcześnie wiele mówi się o zanieczyszczeniu łososia metalami ciężkimi i innymi toksycznymi substancjami. Warto mieć to na względzie zanim dokonamy zakupu. Zarzuty dotyczą przede wszystkim łososia hodowlanego, który jest karmiony paszami, w których znajdują się oleje rybie, mączka, zboża, soja, barwniki, sole mineralne. Co więcej rybom podaje się farmaceutyki, których zadaniem jest ochrona przed chorobami pasożytniczymi.
Niestety również ryby żyjące dziko nie są wolne od zanieczyszczeń – dorastają one bowiem w zanieczyszczonych zbiornikach wodnych.
W łososiach znajdują się dioksyny, arsen, ołów, metylortęć, a także polichlorek bifenylu. W łosiach hodowlanych mogą znajdować się resztki leków, które mają negatywny wpływ na funkcjonowanie ludzkiego organizmu.
Ze względu na zawartość potencjalnie niebezpiecznych substancji, nie zaleca się spożywanie łososia w ilościach większych niż kilogram tygodniowo osoby ważące poniżej siedemdziesięciu kilo powinny jeszcze bardziej ograniczyć jego ilość w diecie). Zaleca się jedzenie łososia bez skóry, gdyż do w niej kumuluje się najwięcej szkodliwych substancji.
Jak wybrać łososia?
W polskich sklepach znajdziemy zarówno łososia żyjącego dziko, jak i hodowlanego. Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, który z nich jest lepszy. Łosoś dziki nie był karmiony antybiotykami, nie jest natomiast wolny od metali ciężkich. Dodatkowo jeżeli chodzi o zawartość substancji odżywczych – ryba hodowlana zawiera ich znacznie więcej.
Stajemy również przed wyborem łososia wędzonego i świeżego. Zdecydowanie zdrowszym wyborem jest ryba świeża. Powinniśmy zdawać sobie sprawę, że proces wędzenia, choć niewątpliwie nadaje rybie doskonałych walorów smakowych, przyczynia się również do wytwarzania niebezpiecznych, rakotwórczych substancji. Łosoś wędzony będzie zawierał wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA), alkohol metylowy, aceton, kwas mrówkowy, a także dioksyny. Dodatkowo proces wędzenia generuje duże ilości sodu, który przyczynia się między innymi do zatrzymania wody w organizmie.
Dobrym wyborem wydaje się zakup łososia pochodzącego z hodowli ekologicznych. Hodowle takie nie stanowią zagrożenia dla środowiska naturalnego, a co więcej żyjące w nich ryby karmione są paszami ekologicznymi, ewentualnie paszami, do których dostęp ma także łosoś dziki. Dzięki temu ograniczona zostaje ilość szkodliwych substancji w rybie. Łosoś z hodowli ekologicznej jest wolny od chorób. Jednocześnie proces leczenia odbywa się w oparciu głównie o leki roślinne i homeopatyczne.
