Krwotok podpajęczynówkowy często prowadzi do śmierci lub groźnych powikłań. Najczęściej związany jest z pęknięciem tętniaka, skutkującym wylewem krwi do płynu mózgowo-rdzeniowego w przestrzeni podpajęczynówkowej.
Czym jest krwotok podpajęczynówkowy?
Krwotok podpajęczynówkowy ma miejsce, gdy krew wylewa się do przestrzeni podpajęczynówkowej. Znajduje się ona pomiędzy pokrywającą mózg oponą miękką a położoną bliżej kości czaszki oponą pajęczą (tzw. „pajęczynówką”). Przestrzeń podpajęczynówkową wypełnia płyn mózgowo-rdzeniowy, który ulega podrażnieniu przez dostającą się do niego krew. Czasami krwotok ma tak zaawansowany charakter, że krew dociera aż do półkul mózgowych, wywołując szereg dodatkowych objawów.
Jest to stosunkowo rzadki rodzaj krwawienia mózgowego, jednak jego konsekwencje mogą być niezwykle poważne. Dlatego ważną rolę odgrywa profilaktyka m.in. w postaci walki z nadciśnieniem tętniczym.
Jakie są przyczyny wylewu podpajęczynówkowego?
Przyczyną wylewu podpajęczynówkowego najczęściej jest pęknięcie tętniaka. W takiej sytuacji krwotok ma z reguły bardzo dramatyczny przebieg. Mniej częstą przyczyną jest pęknięcie naczyniaka tętniczo-żylnego – w tym przypadku u chorego wystąpić mogą napady padaczkowe czy spadek siły mięśniowej.
Uraz głowy rzadko stanowi przyczynę tego rodzaju wylewu – znaczenie częściej powoduje krwawienie podtwardówkowe . Innym rzadkim powodem wystąpienia wylewu podpajęczynówkowego jest skaza krwotoczna.
Krwawienie podpajęczynówkowe – rokowania
Krwotok podpajęczynówkowy to poważny stan zagrażający życiu. Kluczowa jest błyskawiczna interwencja, ponieważ często dochodzi do wczesnego nawrotu krwawienia – zadaniem specjalistów jest wyłączenie tętniaka z krążenia. Do pełnego zdrowia powraca mniej więcej 25% pacjentów, w przypadku których krwawienie było lekkie i nie doszło do powikłań np. skurczu naczyń.
Ponad 40% osób z krwotokiem podpajęczynówkowym umiera w ciągu miesiąca, a ok. 15% jeszcze przed dotarciem pogotowia. Jak długo wraca do zdrowia mózg po wylewie podpajęczynówkowym? Niestety w przypadku powikłań pacjenci do końca życia mogą borykać się z niedowładami, zaburzeniami poznawczymi czy nastroju.
Jak rozpoznać krwotok podpajęczynówkowy?
Objawy krwotoku podpajęczynówkowego można podzielić na podmiotowe i przedmiotowe. Do podmiotowych należą symptomy bezpośrednio odczuwane przez chorego, a do przedmiotowych te zaobserwowane przez specjalistę w trakcie badania.
Leczenie krwotoku podpajęczynówkowego – skala Hunta i Hessa
W przypadku krwotoku podpajęczynówkowego kluczowa jest szybka diagnoza. Lekarz przeprowadza wywiad i odpowiednie badania, w tym tomografię komputerową. Do najbardziej czułych metod należy jednak badanie płynu mózgowo-rdzeniowego pobranego podczas punkcji lędźwiowej. Niezwykle istotne jest wskazanie konkretnej przyczyny wystąpienia krwawienia, ponieważ tylko wtedy możliwe będzie skuteczne leczenie.
W celu ustalenia właściwej terapii stosuje się skalę Hunta i Hessa. Pięciostopniowa skala uwzględnia m.in. stan świadomości i nasilenia objawów oponowych, a także stopień uszkodzenia nerwów czaszkowych czy ewentualne niedowłady. Osoby z krwotokiem ciężkim leczone są zachowawczo, ponieważ w ich stanie operacja byłaby zbyt ryzykowna. Osoby z krwotokiem średniociężkim i lekkim, a także te, których stan poprawił się podczas leczenia zachowawczego, kierowane są na operację, w trakcie której tętniak zostaje wyłączony z krążenia. Oprócz leczenia operacyjnego stosuje się też m.in. farmakoterapię, pozwalającą minimalizować ryzyko skurczu naczyń.
Powrót do zdrowia po wylewie podpajęczynówkowym
Powrót do zdrowia po krwotoku podpajęczynówkowym może wymagać trwającej wiele miesięcy rehabilitacji, a czasami w ogóle nie jest możliwy – wszystko zależy od rozmiarów krwawienia i tego, czy wystąpiły powikłania.
Po leczeniu operacyjnym konieczna jest rekonwalescencja, podczas której zabronione jest dźwiganie ciężkich przedmiotów czy wykonywanie prac fizycznych. Pacjenci powinni pamiętać o odpoczynku i właściwej diecie, która pomoże uzupełnić braki składników odżywczych, witamin i minerałów. Warto sięgnąć po pełne wysokiej jakości białka i kwasów tłuszczowych jednonienasyconych MUFA odżywki medyczne, dostępne w formie smacznych napojów, łatwo przyswajalnych przez układ pokarmowy.
W przypadku chorych z powikłaniami neurologicznymi konieczna jest dopasowana do potrzeb i długotrwała rehabilitacja. Należy pamiętać, że krwotok podpajęczynówkowy może dawać późne powikłania w postaci np. padaczki, depresji czy przewlekłego wodogłowia. Dlatego rekonwalescenci powinni pozostawać pod stałą kontrolą lekarza.
Krwotok podpajęczynówkowy jest wyjątkowo niebezpieczny i często kończy się śmiercią. Niezwykle silny i nagły ból głowy zawsze stanowi ważny sygnał alarmowy, którego nie wolno lekceważyć – szybka interwencja pozwoli zminimalizować ryzyko groźnych powikłań.
Artykuł przygotowany we współpracy z zywieniemaznaczenie.pl
Artykuł ma charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Zamieszczone tu materiały w żadnej mierze nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Przed zastosowaniem się do treści medycznych należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
