Kozieradka jest jedną z bardziej znanych i cenionych roślin leczniczych. Jest ona pomocna w leczeniu wielu dolegliwości, co więcej znajduje szerokie zastosowanie w kuchni i kosmetyce. Czym dokładnie jest kozieradka? Jaki jest skład tej rośliny? W jaki sposób wpływa ona na nasze zdrowie? Czy jest ktoś, kto powinien zrezygnować z kozieradki?
Co to jest kozieradka?
Kozieradka pospolita (znana również pod nazwami: fenegryka, koniczyna grecka, greckie siano, kozieradka lekarska, nardus grecki, czy synagogika) to jednoroczna roślina, którą zaliczamy do rodziny bobowatych. Możemy spotkać kilkadziesiąt odmian kozieradki. Pierwotnie występowała ona w Azji i Europie Wschodniej. Współcześnie możemy ją spotkać w wielu innych rejonach świata. Jej cechą charakterystyczną jest palowy, mocny korzeń. Prosta łodyga w górnej części jest owłosiona. Kozieradka posiada odwrotnie-jajowate, trójlistkowe liście, które z wierzchu przybierają ciemno-zieloną barwę, od spodu są natomiast sino-zielone. Żółte kwiaty osadzone są na bardzo krótkich szypułkach. Posiadają one dziesięć pręcików i jeden słupek. Owoce greckiej kończyny są koloru beżowo-brunatnego. W ich wnętrzu znajduje się około piętnastu beżowych nasion. Kozieradka należy do roślin miododajnych, zapylanych przez owady. Jest ona ceniona za wysoką zawartość odżywczych substancji, którym zawdzięcza swoje walory lecznicze. Synagogika działa ochronnie na układ pokarmowy, wzmacnia układ odpornościowych, wykazuje korzystny wpływ na skórę.
Jakie wartości odżywcze ma kozieradka?
Kończyna grecka jest rośliną posiadającą wiele prozdrowotnych substancji. Jej nasiona posiadają nawet do sześćdziesięciu procent związków śluzowych (śluzotwórcze galaktomannany). Znajdziemy w nich także posiadające właściwości pieniące saponiny steroidowe.
Kozieradka to cenne źródło flawonoidów (w szczególności witeksyny, którą znajdziemy też między innymi w kwiatach i owocach głogu). Związek ten ma bardzo korzystny wpływ na układ krążenia, gdyż jest on w stanie poprawiać krążenie wieńcowe).
Innym ważnym składnikiem tej rośliny są izoflawony, czyli hormony roślinne. Niepozorna kozieradka to również źródło lecytyny, choliny, witamin D, F, PP. Kozieradka dostarcza nam karotenoidów, białka, tłuszczu (nawet dziesięć procent), czy związków mineralnych takich jak:
- wapń,
- żelazo,
- potas,
- czy fosfor.
Właściwości prozdrowotne kozieradki
Kończyna grecka wykazuje pozytywny wpływ na wiele aspektów naszego zdrowia. Surowcem zielarskim w przypadku kozieradki są nasiona. Jej spożywanie jest korzystne dla układu krwionośnego, nerwowego, immunologicznego. Roślina jest w stanie obniżać poziom cukru we krwi, co jest szczególnie istotne dla osób cierpiących na cukrzycę.
Kozieradka dla zdrowego serca
Dzięki zawartości saponin steroidowych kozieradka jest w stanie obniżać poziom złego cholesterolu, a także trójglicerydów we krwi. Jednocześnie zwiększają stężenie cholesterolu dobrego (HDL) co w dłuższej perspektywie czasu może nas ochronić nawet przed miażdżycą.
Kozieradka dla chorych na cukrzycę
Regularne spożywanie nasion kozieradki może skutecznie obniżać poziom cukru we krwi. Jedną z przyczyn ich skuteczności jest obecność aminokwasu o nazwie 4-hydroksyizoleucyna. Ma ona zdolność zwiększania wydzielania insuliny z komórek wysepek Langerhansa. Zawarte w kozieradce związki spowalniają opróżnianie żołądka, dlatego włączenie jej do menu sprawi, że będziemy dłużej odczuwać sytość. Dzięki nim możemy zmniejszyć ryzyko wystąpienia glikemii poposiłkowej.
Kozieradka na odchudzanie
Dzięki kozieradce możemy przyspieszyć procesy utraty wagi. Będzie ona wsparciem dla osób odchudzających się z wielu względów. Przede wszystkim roślina ta jest w stanie zmniejszyć wchłanianie się tłuszczów w przewodzie pokarmowym. W efekcie nawet wysokotłuszczowe posiłki nie będą wpływały destrukcyjnie na naszą sylwetkę.
Kozieradka jest dobrym źródłem błonnika, dzięki czemu pomaga oczyścić organizm z toksyn i przyspiesza trawienie. Jej częste spożywanie pozwala zminimalizować wzdęcia i zaparcia, które są częstym problemem na diecie redukcyjnej.
Osoby odchudzające się powinny przyjmować nasiona kozieradki rano, na pusty żołądek.
Wpływ kozieradki na układ nerwowy
Spożywanie nasion kozieradki nie jest bez znaczenia także dla naszego mózgu. Jej pozytywny wpływ jest wynikiem między innymi obecności alkaloidu o nazwie trygonelina, która ma wpływ na regenerację neuronów i tworzenie się nowych synaps. Dzięki jej regularnemu przyjmowaniu poprawia się nasza pamięć. Korzystny wpływ na układ nerwowy mają także lecytyna, cholina i liczne związki mineralne. Jeżeli włączymy kozieradkę do naszego menu, z pewnością zauważymy poprawę samopoczucia. Właściwości tej rośliny sprawiają, że coraz częściej sięga się po nią w leczeniu i profilaktyce chorób neurodegeneracyjnych (np. Parkinson, Alzheimer).
Kozieradka na poprawę odporności
Nasiona kozieradki charakteryzują się działaniem przeciwzapalnym, przeciwbólowym, przeciwgorączkowym,przeciwwirusowym, antybakteryjnym i przeciwgrzybicznym, dzięki czemu oddziałują korzystnie na układ odpornościowy.
Kozieradka jest niezastąpiona, jeżeli cierpimy na kaszel i bóle gardła – jest to przede wszystkim zasługa substancji śluzowych. Pomagają one w odkrztuszaniu, a co więcej redukują dolegliwości bólowe.
Spożywanie kozieradki sprawia, że tkanki w naszym organizmie regenerują się szybciej. Niezwykłe nasiona są w stanie zmniejszać lub całkowicie redukować reakcje alergiczne.
Kozieradka wspiera pracę układu pokarmowego
Zawartość substancji śluzowych sprawia, że kozieradka bardzo korzystnie oddziałuje na układ pokarmowy. Działają one osłaniająco na błonę śluzową przewodu pokarmowego, co ma szczególne znaczenie w przypadku stanów zapalnych i owrzodzeń. Ponadto roślina posiada działanie żółciotwórcze, żółciopędne, rozkurczowe, jest również w stanie stymulować wydzielanie soku trzustkowego, żołądkowego i jelitowego. Dzięki obecności błonnika nasiona kozieradki ułatwiają trawienie pokarmów, ułatwiają usuwanie toksyn z organizmu, chronią przed wzdęciami i zaparciami. Roślina wykazuje ponadto działanie ochronne na wątrobę, a co więcej nie dopuszcza do rozwoju pasożytów w przewodzie pokarmowym.
Zawartość błonnika sprawia również, że spożywanie kozieradki może zmniejszyć ryzyko zachorowania na nowotwór jelita grubego.
Kozieradka przyprawą idealną dla kobiet
Nasiona kozieradki są bogate w hormony roślinne, które w organizmie kobiety zachowują się podobnie jak prawdziwe hormony. Ich działanie polega między innymi na łagodzeniu dolegliwości związanych z menstruacją. Po kozieradkę powinny sięgnąć także kobiety przechodzące menopauzę, gdyż jest ona w stanie w znacznym stopniu zmniejszać wahania nastroju.
Kozieradka ma bardzo silny wpływ na kobiecy układ hormonalny. Niektóre kobiety, które zdecydowały się na regularne jej spożywanie zauważają niekiedy powiększenie się piersi.
Kozieradka wsparciem dla kobiet karmiących
Nasiona kozieradki zwiększają produkcję mleka u kobiet karmiących. Dzieje się tak dlatego, że roślina stymuluje wydzielanie diosgeniny, która to jest odpowiedzialna za produkcję mleka. Jest ona ceniona tym bardziej, że efekty jej działania są widoczne bardzo szybko – zazwyczaj nie trzeba czekać na nie dłużej niż trzy dni.
Kozieradka chroni przed anemią
Warto zdawać sobie sprawę, że nasiona kozieradki są jednym z lepszych roślinnych źródeł żelaza. Co więcej jest to żelazo wyjątkowo dobrze przyswajalne. Z powyższych względów po przyprawę tę powinny sięgać osoby cierpiące na anemię lub zagrożone tą chorobą.
Zastosowanie kozieradki w kosmetyce
Kończyna grecka ze względu na swoje właściwości znalazła zastosowanie w kosmetyce. Używa się jej przede wszystkim do produkcji kosmetyków dedykowanych skórze trądzikowej ze skłonnościami do nadmiernego przetłuszczania się. Roślina ta sprawdzi się również w pielęgnacji włosów słabych, ze skłonnością do wypadania. Kozieradka wzmacnia włosy i przyspiesza ich wzrost.
Przeciwwskazania do stosowania kozieradki
Kozieradka jest rośliną posiadającą wiele właściwości leczniczych. Nie oznacza to jednak, że każdy może ją stosować. Kurację kończyną grecką warto skonsultować z lekarzem, gdyż spożywana w nadmiernych ilościach może przyczynić się do wystąpienia zaburzeń hormonalnych. Powinniśmy zdawać sobie również sprawę, że roślina ta może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami.
Kończyna grecka w zbyt dużych ilościach może mieć działanie przeczyszczające, niekiedy jest w stanie wywołać długo utrzymującą się hipoglikemię. Często również przyczynia się do wystąpienia niepożądanych dolegliwości skórnych takich jak pokrzywka. U kobiet w ciąży kozieradka wywołuje skurcze macicy, co może się skończyć przedwczesnym porodem.
