Korzeń pietruszki jest powszechnie stosowany w polskiej kuchni – dodajemy go przede wszystkim do zup. Jednocześnie mało kto zdaje sobie sprawę, z jego prozdrowotnych właściwości. Jakie wartości odżywcze ma korzeń pietruszki? W jaki sposób wpływa ona na nasze zdrowie? Jakie są przykłady jego zastosowań?
Co to jest korzeń pietruszki?
Korzeń pietruszki to korzeń dwuletniej rośliny zaliczanej do rodziny selerowatych. Pozyskuje się go z pietruszki korzeniowej (istnieje jeszcze pietruszka naciowa, która uprawiana jest jedynie ze względu na nać – jej korzeń jest bezużyteczny). Palowy korzeń pełni funkcję spichrzową. Jego kolor jest zazwyczaj biały, a miąższ twardy i zwarty. Korzeń pietruszki posiada bardzo charakterystyczny zapach, który jest efektem obecności w nim olejku eterycznego. Pietruszka jest popularną rośliną uprawną. Jest ceniona między innymi ze względu na wysoką zawartość witamin i minerałów. Wchodzi ona w skład włoszczyzny, która jest bazą większości polskich zup. Co więcej jest też cenionym surowcem zielarskim. Pietruszka ma pozytywny wpływ na nerki, charakteryzuje się silnym działaniem moczopędnym. Korzeń pietruszki może również poprawiać trawienie. Wyróżniamy kilka odmian pietruszki.
Korzeń pietruszki – wartości odżywcze
W korzeniu pietruszki znajdziemy duże ilości flawonoidów – są one silnymi przeciwutleniaczami, które zmniejszają ryzyko nowotworów, a także opóźniają procesy starzenia się organizmu.
Korzeń pietruszki jest dobrym źródłem błonnika pokarmowego, który reguluje procesy trawienne i sprawia, że czujemy się syci.
Dostarcza on również witamin niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jest szczególnie zasobny w witaminy A, PP, C, a także witaminę K1. Pietruszka jest bogata także w minerały:
- potas,
- wapń,
- żelazo,
- czy magnez.
W korzeniu pietruszki znajdziemy także związki cukrowe, substancje śluzowe, a także olejek eteryczny, który w swoim składzie zawiera między innymi mirystycynę i apiol.
Należy podkreślić, że wszystkie zawarte w pietruszce witaminy i minerały są znakomicie przyswajalne przez ludzki organizm.
Korzeń pietruszki – wpływ na zdrowie
Warto wykorzystywać korzeń pietruszki w kuchni nie tylko ze względu na jego walory smakowe, ale również dlatego, że ma on bardzo korzystny wpływ na zdrowie. Pomoże nam, kiedy mamy problemy z dolegliwościami trawiennymi – przyspiesza procesy trawienia, pomaga również pozbyć się wzdęć.
Korzeń pietruszki polecany jest wszystkim osobom cierpiącym na dolegliwości ze strony układu moczowego. Charakteryzuje się on silnym działaniem moczopędnym (jest to pomocne w przypadku obrzęków, co więcej wraz z moczem z organizmu usuwane są także toksyny i metale ciężkie), a także wiatropędnym. Jego przyjmowanie zalecane jest także kiedy chorujemy na zapalenie pęcherza.
Aromatyczny korzeń korzystnie wpływa na pracę nerek. Jego działanie rozkurczające sprawia, że przynosi on ulgę między innymi przy bolesnym miesiączkowaniu.
Pietruszka jest warzywem, które należy uwzględnić w swoim menu jeżeli cierpimy na przewlekłe zapalenie trzustki, dnę moczanową lub przewlekłe choroby wątroby.
Korzeń pietruszki zawiera pokaźne ilości potasu, dzięki czemu może być pomocny w przypadku, gdy zmagamy się z nadciśnieniem. Jest on w stanie skutecznie obniżać ciśnienie krwi. Potas jest ważny również dla naszego układu nerwowego, a także mięśni.
Ze względu na obecność bardzo dobrze przyswajalnego żelaza, pietruszka może chronić przed anemią. Warzywo to działa przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybiczo.
Czy korzeń pietruszki jest niebezpieczny dla zdrowia?
W Rosji spożywanie pietruszki nie jest zalecane, gdyż powszechnie uważa się, że działa ona na ludzki organizm jak narkotyk. Wszystko to za sprawą zawartości mirystycyny (stanowi ona składnik olejku eterycznego). Efekty spożycia mirystycyny nie różnią się niczym od efektów spożycia marihuany – zazwyczaj odczuwa się ogromną wesołość, suchość w ustach, euforię. Nierzadko pojawiają się halucynacje.
Należy jednak podkreślić, że zawartość mirystycyny w korzeniu pietruszki jest zbyt mała, żeby wywołać jakiekolwiek zmiany w naszym organizmie. Znacznie większe ilości tej substancji znajdują się w nasionach i owocach warzywa. Działanie niepożądane może wywołać także inny składnik olejku eterycznego obecnego w pietruszce – apiol. Ma on właściwości psychoaktywne, a co więcej powoduje skurcze macicy, co jest szczególnie niebezpieczne dla kobiet w ciąży. Jednocześnie w samym korzeniu jest go zbyt mało, żeby spowodować takie objawy. Potencjalnie niebezpiecznych związków jest w nim tak mało, że bez obaw można spożywać go nawet w surowej postaci.
Jedynym zagrożeniem wynikającym ze spożywania korzenia pietruszki jest fakt, że może on posiadać właściwości fotouczulające. W praktyce oznacza to, że kiedy jemy duże ilości pietruszki, a dodatkowo eksponujemy naszą skórę na słońcu, może dojść do pojawienia się zmian skórnych – najczęściej w postaci pokrzywki.
Pietruszka na odchudzanie
Po korzeń pietruszki mogą bez obaw sięgać osoby odchudzające się. Zawiera on niewiele kalorii – w 100 g znajdziemy tu około 55 kcal. Dodatkowo pietruszka dostarcza nam cennego błonnika pokarmowego (jeżeli chcemy zwiększyć jego ilość, spożywajmy warzywo ze skórką). Błonnik przyspiesza trawienie, sprawia, że toksyny są usuwane z organizmu szybciej, a dodatkowo zapewnia nam uczucie sytości. Jest to bardzo ważne na diecie redukcyjnej, kiedy często odczuwamy głód i mamy skłonności do podjadania pomiędzy posiłkami.
Korzeń pietruszki to źródło potasu, który reguluje gospodarkę wodno-elektrolitową w organizmie. Pomaga on w usuwaniu nadmiaru wody, dzięki czemu chroni przed obrzękami i wodnym cellulitem.
Pietruszka jako źródło cennych witamin i minerałów zabezpiecza nas przed niedoborami, które mogą się pojawić jako efekt niskokalorycznej diety.
Odmiany pietruszki korzeniowej
Należy zdawać sobie sprawę, że pietruszka niejedno ma imię. Możemy wyróżnić kilkanaście odmian pietruszki korzeniowej. Różnią się one pomiędzy sobą między innymi długością korzeni, czy terminem zbioru. Warto wymienić następujące odmiany pietruszki:
Odmiana korzeniowa Gazela jest gotowa do zbioru stosunkowo późno. Wysiewa się ją zazwyczaj od marca do kwietnia. Charakteryzuje się ona zwartym, białym, aromatycznym miąższem. Ma on klinowaty kształt. Gazela nadaje się do spożycia od razu po zbiorach, choć równie dobrze można ją przechowywać.
Odmiana korzeniowa Cukrowa jest zaliczana do odmian wczesnych – jest gotowa do zbioru na przełomie października i listopada. Posiada ona jędrny i zwarty miąższ. Korzeń jest średniej długości, charakteryzuje się regularnym, stożkowym kształtem.
Jagienka to odmiana zaliczana do średnio późnych. Jej wysiew trwa zazwyczaj od marca do nawet końca maja. Miąższ tej odmiany jest koloru kremowo-białego, jest też jędrny. Skórka jest biała. Odmiana ta będzie odpowiednia dla osób, które myślą o długotrwałym przechowywaniu warzywa.
Odmiana Halbande na tle większości odmian wyróżnia się przede wszystkim tym, że może zimować w gruncie. Ma ona bardzo długie korzenie – są one w stanie osiągnąć nawet dwadzieścia centymetrów długości. Jej miąższ, podobnie jak i skórka mają kremowy kolor.
Odmiana korzeniowa Ołomuńcka jest zaliczana do stosunkowo późnych. Jej korzenie są bardzo długie – osiągają długość do dwudziestu czterech centymetrów. Miąższ charakteryzuje się kolorem kremowym, jest również zwarty i aromatyczny.
Kaśka to odmiana, którą można spożywać bezpośrednio po zbiorach. Nadaje się ona również do przetwórstwa i dłuższego przechowywania.
Vistula to odmiana, która dobrze znosi zimowanie w gruncie. Jej stożkowy korzeń jest w stanie osiągnąć do dwudziestu dwóch centymetrów długości. Jest to odmiana późna – powinno się ją wysiewać od kwietnia do czerwca. Aromatyczny miąższ jest zwarty, koloru kremowego. Vistula może sprawić nieco kłopotów hodowcom, gdyż ma duże wymagania glebowe.
Odmiana Roksana jest ceniona za wszechstronne zastosowania. Jej stożkowe korzenie osiągają dwadzieścia centymetrów długości. Posiada ona jędrny, kremowo-biały miąższ.
Lenka to bardzo plenna odmiana, która świetnie nadaje się do przechowywania. Jej korzeń ma stożkowy kształt i dorasta do dwudziestu dwóch centymetrów. Miąższ jest natomiast jędrny, charakteryzuje się przyjemnym, słodkim smakiem.
Warta jest to późna odmiana, którą można zarówno przechowywać, jak i spożywać od razu po zebraniu. Należy ją wysiewać od marca do kwietnia. Oferuje nam ona kremowo-biały, zwarty miąższ.
Uprawa pietruszki
Pietruszka należy do warzyw, które zdecydowanie warto posadzić w przydomowym ogrodzie lub na działce. W przypadku większości odmian uprawa jest tak prosta, że poradzi sobie z nią nawet niedoświadczony ogrodnik.
Pietruszkę korzeniową wysiewa się bezpośrednio do gruntu. Termin, kiedy należy do zrobić zależy przede wszystkim od odmiany pietruszki, na którą się zdecydowaliśmy. Pietruszkę najlepiej jest sadzić w miejscu nasłonecznionym i dość ciepłym – wówczas możemy liczyć na najbardziej dorodne plony. Warzywo radzi sobie na różnych glebach, choć zdecydowanie preferuje tę lekką i przepuszczalną. Unikajmy gleby ciężkiej i podmokłej, a także takiej która charakteryzuje się bardzo kwaśnym pH. Sadzenie pietruszki w zbyt ciężkiej glebie może doprowadzić do rozwidlania się korzeni, czego za wszelką cenę chcemy uniknąć.
Kiełkowanie pietruszki trwa dość długo. Musimy przygotować się nawet na miesiąc oczekiwania. Zazwyczaj można ją wysiewać dość wcześnie, gdyż wykazuje znaczną odporność na niskie temperatury. Odpowiednia głębokość to około dwóch centymetrów.
Jeżeli chcemy nawozić pietruszkę, użyjmy do tego celu nawozów organicznych. Idealne pH gleby, w której sadzimy to warzywo powinno wynosić od 6,5 do 7,5.
Warzywo należy regularnie podlewać (jednak nie zbyt obficie), konieczne jest również odchwaszczanie.
Korzeń pietruszki – zastosowanie w kuchni
Pietruszka należy do najpopularniejszych polskich warzyw, dlatego często gości w naszych kuchniach. Wchodzi ona w skład włoszczyzny, która jest bazą wielu popularnych polskich zup. Warzywo to jest często wykorzystywane jako składnik sałatek – dobrze komponuje się z porem, marchewką czy selerem.
Pietruszkę można spożywać zarówno na surowo, jak i gotowaną. Jeżeli chcemy poddać ją obróbce termicznej, lepiej jest zdecydować się na gotowanie na parze – w ten sposób warzywo straci mniej składników odżywczych. Z pietruszki możemy przygotować oryginalne, aromatyczne frytki.
Żucie korzenia pietruszki lub picie sporządzonego z niego wywaru to świetny sposób na odświeżenie oddechu.
Korzeń pietruszki – ciekawostki
- Korzeń pietruszki jest w stanie łagodzić ból i świąd, który pojawia się po ukąszeniu komarów.
- Pietruszka jest znana i wykorzystywana przez człowieka co najmniej od dwóch tysięcy lat.
- W Polsce warzywo to pojawiło się dopiero w szesnastym wieku.
- Korzeń pietruszki znajduje szereg zastosowań w kosmetyce, gdyż łagodzi podrażnienia, wygładza skórę, zapobiega też nadmiernemu przetłuszczaniu się.
