Korzeń maca jest od tysiącleci stosowany przez peruwiańskich Indian. Jego prozdrowotne właściwości sprawiły, że dziś jest on powszechnie stosowany na całym świecie. NASA uznała, że korzeń maca jest odpowiednim pokarmem dla kosmonautów. W czym może nam pomóc ta roślina? Kiedy warto pomyśleć o włączeniu jej do swojej diety? Czy są jakieś przeciwwskazania do jej stosowania?
Czym jest korzeń maca?
Maca to warzywo zaliczane do rodziny kapustowatych, które pochodzi z peruwiańskich Andów i jest uprawiane na wysokości trzech i pół tysiąca metrów (żadna inna roślina uprawna nie jest w stanie przetrwać na tej wysokości). Roślina ta osiąga zazwyczaj do dwudziestu centymetrów wysokości, a obwód jej korzenia nierzadko wynosi piętnaście centymetrów. Liście rosną nisko i tworzą tak zwaną rozetę. Częścią jadalną jest korzeń, który może przybierać różne kolory – biały, fioletowy, czarny, kremowy, żółty, czerwony, szary. Korzeń macy (zwany również peruwiańskim żeń-szeniem) zawiera wiele prozdrowotnych substancji – jest bogaty w witaminy i minerały, aminokwasy, kwasy tłuszczowe. Roślina ta jest adaptogenem. Jej spożywanie poprawia płodność, podnosi odporność organizmu, zapobiega osteoporozie, łagodzi objawy menopauzy.
Korzeń maca – właściwości
Prozdrowotne właściwości korzenia maca docenili już starożytni Inkowie. Do Europy przywiózł go kapłan de Soto w roku 1549.
Korzeń maca wyglądem przypomina korzeń rzodkiewki. 59% jego masy stanowią węglowodany, ponad 10 – białko roślinne, 8,5% to błonnik regulujący procesy trawienia.
W żeń-szeniu peruwiańskim znajdziemy witaminy z grupy B:
- tiaminę, czyli witaminę B1, która bierze udział w przemianie węglowodanów, ma wpływ na szybkość gojenia się ran, jest niezbędna dla prawidłowej pracy układu krążenia i układu nerwowego.
- Obecna w roślinie witamina B2, czyli ryboflawina jest ważna dla przemiany materii, przyczynia się też do tworzenia czerwonych krwinek. Jest ona współodpowiedzialna za procesy wzrostu, wspomaga także prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego.
- Maca zwiera również witaminę B3 (PP, niacynę, kwas nikotynowy), która reguluje pracę układu nerwowego, bierze też udział w syntezie hormonów płciowych.
- Maca dostarcza nam ponadto witaminy C, która jest silnym przeciwutleniaczem, wspiera pracę układu odpornościowego i nerwowego, bierze udział w syntezie kolagenu, a także wspiera nasz wzrok.
Roślina jest również zasobna w związki mineralne takie jak:
- cynk, który przyczynia się do poprawy odporności, chroni kości, reguluje pracę układu krwionośnego czy rozrodczego.
- Zawarta w macy miedź jest niezbędna dla przesyłania impulsów nerwowych, bierze udział w tworzeniu czerwonych krwinek, obniża ciśnienie krwi, a także chroni organizm przed niszczącym działaniem wolnych rodników.
- Dzięki obecności manganu maca pozytywnie wpływa na pracę układu nerwowego, a także rozwój tkanki kostnej. Mangan jest potrzebny również do prawidłowego przebiegu procesów rozrodczych.
- Zawarte w niepozornym korzeniu żelazo chroni nas przed anemią, pozytywnie wpływa także na układ nerwowy.
- Bor jest ważny dla naszych kości, a selen oczyszcza organizm z toksyn i wzmacnia układ immunologiczny.
Źródło kwasów tłuszczowych
Korzeń maca jest dobrym źródłem tłuszczów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu. Nasycone kwasy tłuszczowe stanowią około czterdzieści procent jego masy, niespełna sześćdziesiąt to nienasycone kwasy tłuszczowe. Znajdziemy w nim między innymi:
- kwas linolowy, który chroni przed miażdżycą, zmniejsza ryzyko zachorowania na nowotwory, wspomaga odporność, jest również pomocny przy redukcji tkanki tłuszczowej.
Inne kwasy tłuszczowe to:
- kwas palmitynowy,
- kwas oleinowy,
- kwas stearynowy,
- i kwas palmitoleinowy.
Komplet aminokwasów
Korzeń maca zawiera komplet aminokwasów, które są niezbędne dla prawidłowej pracy ludzkiego ciała. Znajdziemy w nim między innymi:
- kwas asparaginowy (DAA) ma wpływ na funkcjonowanie mózgu, ma wpływ na koncentrację. Wpływa on na zwiększenie produkcji testosteronu i poprawę libido,
- lizynę, która bierze udział w procesach odbudowy tkanek, bierze udział w metabolizmie tłuszczów, a także zwiększa przyrost mięśni,
- leucynę, która dostarcza mięśniom energii do pracy, przyspiesza ich regenerację, a także chroni je przed rozpadem na skutek bardzo intensywnych treningów,
- izoleucynę regulującą poziom cukru we krwi, biorącą udział w regeneracji tkanek i mięśni, przyspieszającą gojenie się ran, biorącą udział w syntezie hemoglobiny,
- metoninę, która jest potrzebna do produkcji silnego antyoksydantu – glutationu, a także kilku innych kluczowych dla zdrowia substancji,
- walinę biorącą udział w syntezie białek mięśniowych, a także procesach wytwarzania energii. Jest ona szczególnie pomocna w okresach nasilonego stresu lub zwiększonej aktywności fizycznej,
- alaninę odpowiedzialną za transporty glukozy do krwi i mózgu, wpływa także na siłę i wytrzymałość mięśniową,
- fenyloalaninę regulującą pracę układu nerwowego (prekursorem neuroprzekaźników: dopaminy, norepinefryny i epinefryny), pozytywnie wpływającą na tarczycę, przyczyniającą się do szybszego spalania tłuszczu,
- tyrozynę wzmacniającą organizm w okresach przemęczenia, pozytywnie wpływającą na układ nerwowy, redukującą szkodliwy wpływ stresu na organizm, a także hamującą apetyt,
- treoninę, która jest potrzebna do budowy białek i prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego,
- glicynę, która ma wpływ na jakość snu, działa przeciwdepresyjnie, pomaga w oczyszczaniu organizmu z toksyn, a także działa przeciwzapalnie,
- kwas glutaminowy – niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, poprawiający trawienie, niwelujący objawy zmęczenia psychicznego i fizycznego,
- serynę, która jest ważna dla układu nerwowego – poprawia pamięć i koncentrację, chroni też przed poważnymi schorzeniami neurologicznymi, takimi jak na przykład schizofrenia,
- argininę, która jest potrzebna między innymi do prawidłowego przyrostu masy mięśniowej, odpowiada za dopływ krwi do żeńskich i męskich narządów płciowych, a co równie ważne stanowi osiemdziesiąt procent białka płynu nasiennego.
Korzeń maca na płodność
Główną cechą korzeni maca jest zwiększanie płodności zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Właściwości te sprawdzają się nie tylko u ludzi – Inkowie podawali macę również zwierzętom. Wpływ peruwiańskiego żeń-szenia na płodność został odkryty bardzo wcześnie. Jako, że wielodzietność w społeczeństwie Indian była oznaką wysokiego statusu społecznego, korzeń maca bardzo szybko stał się popularny.
Maca jest tak skuteczna, gdyż reguluje pracę układu hormonalnego, zwiększa poziom energii, a co więcej – podnosi libido. Duże znaczenie ma również fakt, że maca redukuje stres, który często towarzyszy osobom przez długi czas bezskutecznie starającym się o potomstwo. U kobiet maca reguluje owulację i opóźnia menopauzę. W przypadku mężczyzn żeń-szeń peruwiański zwiększa produkcję spermy, a także pozytywnie wpływa na ruchliwość i objętość plemników (to między innymi dzięki obecności argininy).
Wpływ korzenia maca na płodność został potwierdzony przez medycynę konwencjonalną, w efekcie czego stał się on składnikiem wielu leków na potencję.
Korzeń maca dla kobiet w różnym wieku
Spożywanie żeń-szenia peruwiańskiego jest polecane kobietom w każdym wieku. Oprócz tego, że ułatwia zajście w ciążę, pomaga on:
- łagodzić bóle miesiączkowe,
- reguluje cykl miesiączkowy,
- opóźnia wystąpienie menopauzy,
- a także niweluje przykre objawy menopauzy takie jak drażliwość, czy uderzenia gorąca.
Korzeń maca zmniejsza ryzyko zachorowania na osteoporozę, na którą szczególnie narażone są kobiety po menopauzie. Badania na szczurach pokazują, że regularne przyjmowanie macy zwiększa gęstość tkanki kostnej.
Maca na wzmocnienie odporności
Korzeń maca zawiera wiele substancji, które zwiększają odporność ludzkiego organizmu. Działa on:
- przeciwzapalnie,
- przeciwwirusowo,
- i przeciwbakteryjnie,
dzięki czemu dobrze chroni przed zachorowaniami. Regularne przyjmowanie korzenia maca sprawia, że jesteśmy pełni energii, a nasz organizm szybciej się regeneruje (z tego względu był on podawany indiańskim wojownikom).
Zaleca się jego spożywanie szczególnie w okresach wycieńczenia i osłabienia – zarówno psychicznego, jak i fizycznego.
Co więcej korzeń maca przyczynia się do niszczenia komórek nowotworowych, co sprawia, że chroni przed rakiem.
Korzeń maca na silne nerwy
Przyjmowanie korzenia maca to doskonały sposób na zwiększenie wydolności układu nerwowego. Korzeń ten zawiera witaminy, minerały, nienasycone kwasy tłuszczowe, aminokwasy i inne substancje, które pozytywnie działają na nasz mózg i cały układ nerwowy. Warto przyjmować go w okresach wytężonej pracy umysłowej, a także wtedy, kiedy doświadczamy silnego stresu. Korzeń żeń-szenia peruwiańskiego pomoże się nam wyciszyć, poprawi pamięć i koncentrację. Powinny spożywać go także osoby cierpiące na bezsenność – pomoże on w regulacji cyklu dobowego.
Korzeń maca na odchudzanie
Osoby stosujące dietę redukcyjną z pewnością docenią fakt, że korzeń maca reguluje procesy trawienne. Dodatkowo po jego spożyciu mamy uczucie sytości na długie godziny.
Maca dodaje energii i przyspiesza regenerację mięśni, co jest równie ważne przy odchudzaniu. Będzie on doskonałym składnikiem dobrze zbilansowanej diety odchudzającej – pomimo ograniczonej zawartości kalorii dostarczy nam niezbędnych witamin i minerałów.
Zastosowanie korzenia maca
Korzeń maca można przyjmować w formie sproszkowanej (jest on wówczas najskuteczniejszy), w tabletkach, a także używać go w kuchni jak każde inne warzywo (będzie zdrowszą alternatywą dla ziemniaków).
Ciekawostki na temat korzenia maca:
- Maca występuje pod wieloma nazwami: Lepidium meyenii, Walpers, Peruwiański żeń-szeń, Trawa pieprzowa, Pieprzowe ziele, Maca-Maca, Maino, Ayak Willku.
- Konkretne właściwości lecznicze będą zależały od tego jaki korzeń wybierzemy – np. czerwony czy czarny.
- Korzeń maca jest adaptogenem.
- Maca została uznana przez NASA za żywność odpowiednią dla kosmonautów.
- Indianie z Peru na co dzień spożywający maca dożywają najczęściej stu lat.
- Maca znajduje szerokie zastosowanie w przemyśle kosmetycznym.
