Kapusta czerwona jest jednym z warzyw typowych dla polskiej kuchni. Przyrządza się z niej wiele potraw regionalnych (jest bardzo popularna w Wielkopolsce i na Śląsku). Warto poznać ją bliżej nie tylko ze względu na walory smakowe, ale też bogactwo witamin i minerałów, jakie nam oferuje. Jakie wartości odżywcze posiada kapusta czerwona? W jaki sposób czerwona kapusta wpływa na nasze zdrowie? Czy istnieją przeciwwskazania do jej spożywania?
Czym jest kapusta czerwona?
Kapusta czerwona to odmiana kapusty warzywnej głowiastej – rośliny zaliczanej do rodziny kapustowatych. Czerwona kapusta swój charakterystyczny czerwony lub czerwono-fioletowy kolor zawdzięcza antocyjanom. Warzywo to wytwarza pojedynczą, zwartą główkę, która okryta jest liśćmi. W jej wnętrzu znajdują się liście płonne. Łodyga to skrócony pęd, który razem z liśćmi tworzy głowę. Kapusta czerwona posiada żółte kwiaty, z których po zapłodnieniu tworzy się owoc – łuszczyna (znajduje się w niej kilka nasion). Istnieje kilka odmian kapusty czerwonej. Te późniejsze mają większe, bardziej zbite głowy, często pokryte są woskowym nalotem. Odmiany wcześniejsze mają bardziej luźne liście i mniejsze główki. Kapusta czerwona należy do warzyw niskokalorycznych, bogatych w składniki odżywcze. Współcześnie czerwoną kapustę uprawia się w Europie, obu Amerykach, Chinach, Indiach, Korei, a nawet w Afryce.
Kapusta czerwona – wartości odżywcze
Kapusta czerwona zawiera pokaźne ilości witaminy C (jest jej tu mniej więcej tyle co w cytrynie), witaminę A, witaminę E, witaminę K, witaminy z grupy B, rutynę. Czerwone liście tego warzywa są wynikiem zawartości dużych ilości antocyjanów.
Czerwona kapusta dostarcza nam cennych dla zdrowia minerałów:
– wapnia,
– siarki,
– potasu,
– cynku,
– fosforu,
– miedzi,
– magnezu,
– żelaza (jest go najwięcej w zielonych zewnętrznych liściach).
Czerwona kapusta zawiera cztery razy więcej karotenoidów i flawonoidów niż białe odmiany. Jej liście to także źródło błonnika.
Kapusta czerwona – wpływ na zdrowie
Kapusta czerwona zawiera dużą ilość substancji odżywczych, dzięki czemu chroni nas przed wystąpieniem ewentualnych niedoborów. Jako warzywo czerwone posiada ona bardzo silne działanie antyoksydacyjne. Z tego względu włączenie jej do menu może opóźniać procesy starzenia się organizmu, a także zmniejszyć ryzyko zachorowania na poważne choroby (w tym również choroby nowotworowe). Współcześnie uważa się, że czerwona kapusta może zmniejszać ryzyko zachorowania na raka piersi i raka jelita grubego.
Związki zawarte w czerwonej kapuście sprawiają, że charakteryzuje się ona silnym działaniem przeciwzapalnym. Z tego względu jej liście można przykładać do opuchniętych stawów, czy bolących piersi w okresie karmienia.
Czerwona kapusta wspiera funkcjonowanie układu nerwowego. Może nawet przeciwdziałać chorobom neurodegeneracyjnym.
Regularne spożywanie czerwonej kapusty ma pozytywny wpływ na nasz układ kostno-szkieletowy (działanie takie jest możliwe dzięki zawartości witaminy K, a także magnezu i wapnia). W dłuższej perspektywie czasu może ona nawet zmniejszać ryzyko zachorowania na osteoporozę.
Obecność błonnika sprawia, że czerwona kapusta wspiera funkcjonowanie układu trawiennego. Może ona pomóc w oczyszczaniu organizmu z toksyn. Natomiast picie soku z kapusty czerwonej zalecane jest przy chorobie wrzodowej.
Wysoka zawartość witaminy A, a także innych antyoksydantów sprawia, że kapusta czerwona zapewnia nam dobry wzrok i zdrowe oczy.
Spożywanie czerwonej kapusty jest znacznie lepszym rozwiązaniem niż przyjmowanie suplementów, gdyż warzywo to trudno przedawkować. Co więcej zawarte w nim witaminy i minerały są bardzo dobrze przyswajane przez nasz organizm.
Liście czerwonej kapusty pomogą w leczeniu opryszczki. Można je także przykładać do poparzonej skóry – przyspieszymy w ten sposób procesy gojenia.
Czerwona kapusta na odchudzanie
Kapusta czerwona zawiera niewiele kalorii (w 100 g warzywa znajduje się około 31 kcal). Jest natomiast cennym źródłem witamin i minerałów, a także bardzo ważnego dla osób odchudzających się błonnika.
Dzięki zawartości błonnika po spożyciu czerwonej kapusty odczuwamy sytość. Błonnik zmniejsza wchłanianie tłuszczów z pożywienia, dlatego surówka z czerwonej kapusty do obiadu sprawia, że posiłek staje się mniej kaloryczny.
Czerwona kapusta zawiera witaminy i minerały, a także inne substancje mające pozytywny wpływ na kondycję naszej skóry. Jej regularne spożywanie na diecie redukcyjnej może sprawić, że nasza skóra po odchudzaniu będzie jędrniejsza.
Czerwona kapusta w kuchni
Kapusta czerwona wykorzystywana jest w wielu kuchniach świata. W Czechach, Niemczech i Austrii jest ona obowiązkowym dodatkiem do kaczki i gęsi. Często podaje się ją w towarzystwie knedlików. W Norwegii jest ona potrawą wigilijną – serwuje się ją z żeberkami i pieczonymi ziemniakami.
W Polsce czerwona kapusta jest ważnym elementem kuchni śląskiej i wielkopolskiej.
Czerwona kapusta może być smażona i duszona. Doskonale nadaje się do kiszenia. Surową można wykorzystać do przygotowywania surówek. Jeżeli chcemy w pełni korzystać z właściwości odżywczych czerwonej kapusty, starajmy się jak najczęściej spożywać ją na surowo.
Dużym atutem czerwonej kapusty jest fakt, że nadaje się ona do dłuższego przechowywania. Należy przechowywać ją w ciemnych i chłodnych pomieszczeniach.
Jak zrobić surówkę z czerwonej kapusty?
Surówka z czerwonej kapusty będzie znakomitym dodatkiem do obiadu. Do jej przygotowania będą nam potrzebne takie składniki jak:
– niewielka główka czerwonej kapusty,
– średnie jabłko,
– jedna marchew,
– cebula,
– 5 łyżek oleju rzepakowego lub oliwy z oliwek,
– garść koperku,
– garść natki pietruszki,
– sól, pieprz i cukier do smaku,
– 5 łyżek octu jabłkowego.
Z kapusty należy zdjąć zewnętrzne liście, a następnie przekroić ją na pół. Następnie musimy ją drobno poszatkować. Jabłko i marchewkę ścieramy na tarce o dużych oczkach, cebulę drobno kroimy.
Do jednej miski przekładamy wszystkie warzywa i jabłko, dodajemy natkę pietruszki i koperek. Kolejnym krokiem jest dodanie oleju, octu i przypraw. Całość dokładnie mieszamy. Surówka będzie smakowała najlepiej, jeżeli po przygotowaniu włożymy ją na co najmniej kilkadziesiąt minut do lodówki.
Jak zrobić kapustę czerwoną zasmażaną?
Do przygotowania tego dania potrzebujemy:
– jednej główki czerwonej kapusty,
– czterech jabłek,
– trzech ząbków czosnku,
– dwóch szklanek wody,
– trzech większych cebul,
– oleju,
– dwóch łyżek miodu,
– trzech łyżek soku z cytryny,
– soli i pieprzu do smaku,
– trzech łyżeczek mąki (zamiast mąki pszennej możemy dodać mąki ryżowej lub kukurydzianej).
Pierwszym krokiem jest obranie kapusty z zewnętrznych liści i poszatkowanie jej (możliwie jak najdrobniej).
Cebulę i czosnek drobno kroimy, a następnie podsmażamy na niewielkiej ilości oleju. Jabłka ścieramy na tarce o dużych oczkach.
Przygotowujemy dość duży garnek i wrzucamy do niego poszatkowaną kapustę, cebulę, czosnek, starte jabłka i wodę. Całość doprawiamy i dusimy przez około czterdzieści minut. Chwilę przed zakończeniem gotowania dodajemy sok z cytryny (cytryna zapewni daniu nie tylko odpowiednie walory smakowe, ale również intensywny kolor).
Kapusta będzie smakowała najlepiej, gdy dodamy do niej zasmażkę. W tym celu na suchą patelnię dodajemy mąkę, chwilę ją podsmażamy, a następnie łączymy z olejem. Gorącą zasmażkę dodajemy do ugotowanej kapusty. Całość bardzo dokładnie mieszamy (w przeciwnym razie pojawią się nieestetyczne grudki).
Zasmażaną czerwoną kapustę można podawać zarówno na zimno, jak i na ciepło.
Uprawa kapusty czerwonej
Osoby myślące o uprawie kapusty czerwonej muszą zdawać sobie sprawę, że ma ona większe wymagania glebowe niż kapusta biała. Warto zapewnić jej gleby żyzne, zasobne w próchnicę. Bardzo ważne jest, żeby podłoże było wilgotne, gdyż czerwona kapusta źle znosi suszę. Idealne pH gleby wynosi w przypadku tego warzywa od 6 do 7.5.
Szalenie istotne jest, żeby nie sadzić czerwonej kapusty po warzywach rzepowatych i innych warzywach kapustnych (żeby móc posadzić ją w takim miejscu konieczne jest odczekanie czterech lat). Idealnym przedplonem będą dla niej warzywa z rodziny motylkowatych.
Kapusta czerwona wykazuje dość wysoką odporność na niskie temperatury (znosi przymrozki lepiej niż kapusta biała).
Dla kapusty czerwonej należy przygotować stanowisko słoneczne (w cieni może chorować i słabo się rozwijać).
Warzywo to lubi nawożenie. Dla czerwonej kapusty dobrze jest wybierać nawozy zasobne w potas, gdyż ma on wpływ na tworzenie się czerwonego zabarwienia.
Choć kapustę czerwoną można siać do gruntu, znacznie popularniejsza jest uprawa z rozsady (nasiona wysiewamy w skrzynkach, a po upływie około miesiąca przenosimy je do gruntu). W przypadku młodych sadzonek czerwonej kapusty bardzo ważne jest regularne podlewanie i odchwaszczanie.
Termin wysiewu jest uzależniony od odmiany czerwonej kapusty. W przypadku odmian wczesnych jest to koniec lutego i marzec. Odmiany późne wysiewa się nawet w maju.
Typowe choroby, które dotykają czerwoną kapustę to: szara pleśń, zgorzel siewek, kiła kapuściana, mączniaki, czy zgnilizny (czarna, sucha i twardzikowa). Jeżeli chodzi o szkodniki, na które trzeba szczególnie uważać – są to: piętnówki, śmietki, mątwiki, bielinki, chowacze i mszyce.
Odmiany czerwonej kapusty
Do odmian wczesnych czerwonej kapusty zaliczamy między innymi:
– Red Pearl F1,
– Koda,
– Primero,
– Haco.
Odmiany średniowczesne to na przykład:
– Rodeo,
– Red Jewel,
– czy Integro.
Wśród odmian późnych znajdują się:
– Holenderska,
– Storoxa F1,
– Langedjiker.
Każdego roku na rynku pojawiają się nowe, doskonalsze odmiany czerwonej kapusty.
Czy wiesz, że:
– Pierwsze informacje o czerwonej kapuście pochodzą z Wielkiej Brytanii, z 1570 roku.
– Czerwona kapusta była uprawiana przez Celtów.
– Ogromna popularność czerwonej kapusty przypada na XVIII wiek, kiedy to zachwyciła się nią europejska arystokracja.
– Współcześnie kapusta czerwona nie występuje w stanie dzikim. Jest tylko i wyłącznie rośliną uprawną.
– W 2018 roku w Polsce wyprodukowano 985 347 ton kapusty.
