Współczesny człowiek może się przemieszczać tak szybko jak nigdy dotąd. Jest to udogodnienie, które niesie ze sobą jednak pewne efekty uboczne. Problemem, który jeszcze kilkaset lat temu nas nie dotyczył jest jet lag, czyli nagła zmiana strefy czasowej. Na czym dokładnie ona polega? Jak możemy sobie z nią radzić?
Co to jest jet lag?
Jet lag to typowe dla większości ludzi objawy, które wiążą się z nagłą zmianą strefy czasowej. Ich nasilenie może się różnić w zależności od tego, w którym kierunku podróżujemy. Większość osób zdecydowanie gorzej znosi podróże na wschód, gdyż wiążą się one z niekiedy znacznym skróceniem doby. Podróż na zachód sprawia natomiast, że doba się wydłuża, co zazwyczaj nie jest aż tak problematyczne.
Charakterystyczne objawy skrócenia doby to:
- rozregulowanie cyklu dobowego,
- problemy ze snem,
- złe samopoczucie,
- chroniczna senność,
- bóle głowy,
- uczucie dezorientacji,
- uczucie wyczerpania,
- kłopoty z pamięcią i koncentracją,
- zaburzenia apetytu, a czasem nawet dolegliwości żołądkowe.
Jet lag wynika z faktu, że człowiek jest przystosowany do funkcjonowania w rytmie 24-godzinnym. Ani jego skrócenie, ani wydłużenie mu nie służy.
Warto zdawać sobie sprawę, że jet lag u poszczególnych osób występuje z różnym natężeniem. Zmiany strefy czasowej najlepiej znoszą osoby, które często podróżują z nauczyły sobie z nimi radzić. Objawy będą mniej dotkliwe także u osób, których tryb życia jest nieregularny – na przykład pracujących na zmiany.
Najsilniej zmiany strefy czasowej odczują ludzie prowadzący bardzo zorganizowany, uporządkowany styl życia. Choć wstawanie, chodzenie spać i jedzenie o stałych porach ma wiele zalet, w przypadku dalekiej podróży jesteśmy zmuszeni do zmiany naszych przyzwyczajeń. Na szczęście istnieją sposoby na złagodzenie przykrych objawów związanych ze zmianą strefy czasowej. Poniżej przedstawiamy kilka propozycji, które warto wypróbować.
Jak sobie radzić z jet lag?
W sytuacji, gdy jesteśmy osobami prowadzącymi regularny tryb życia, powinniśmy odpowiednio wcześnie zacząć przygotowywać się do dalekiej podróży. W wielu przypadkach dobrym rozwiązaniem okazuje się przyjmowanie leków nasennych.
Przeniesienie się w krótkim czasie w odległe miejsce na świecie sprawia, że mamy ochotę zasnąć, kiedy dzień się jeszcze nie skończył lub wręcz przeciwnie – nie możemy zasnąć, gdyż w naszym kraju jest środek dnia. Leki nasenne pomogą zwłaszcza w momencie, gdy mamy poważne problemy z zasypianiem. Zwiększają one nasze szanse na dobrze przespaną noc i to, że na drugi dzień będziemy w stanie normalnie funkcjonować. Osoby, które szukają środków nasennych, powinny zainteresować się melatoniną.
Kiedy przenieśliśmy się do miejsca, gdzie akurat jest dzień, a dla nas w normalnych warunkach byłby to czas na pójście spać, powinniśmy dwa razy zastanowić się zanim utniemy sobie drzemkę. Na sen po podróży mogą pozwolić sobie jedynie osoby, które mają pewność, że będą mogły zasnąć również w nocy. Możemy wspomagać się napojami zawierającymi kofeinę. W takich wypadkach dobrze sprawdzi się:
- kawa,
- zielona herbata,
- a także yerba mate.
Do nowej strefy czasowej można przystosować się jeszcze przed podróżą. Podróżnicy, którzy wybierają się na wschód, na kilka dni przed planowanym lotem mogą kłaść się nieco wcześniej. Analogicznie wybierający się na zachód powinni przez kilka dni kłaść się później niż zazwyczaj.
Gdy przyczyną naszej podróży są sprawy zawodowe, nie warto odwlekać wyjazdu na ostatnią chwilę. Nigdy nie mamy pewności jak szybko przystosujemy się do nowej strefy czasowej, a praca wymaga od nas dobrej kondycji psychicznej. Dobrze jest dać sobie kilka dni na aklimatyzację.
