Choć wszyscy ludzie pod względem budowy układu pokarmowego są do siebie wyjątkowo podobni, różnią się znacznie jeżeli chodzi o wybór określonej diety, czy styl jedzenia. W jaki sposób kształtowane są nasze preferencje żywieniowe? Jaki styl jedzenia najbardziej pasuje do Ciebie?

Ludzie i ich zwyczaje żywieniowe

Jeżeli przyjrzymy się zwyczajom żywieniowym różnych ludzi, prawdopodobnie odkryjemy zaskakujące różnice. Dla pewnych osób jedzenie to formalność – ma im służyć tylko do zaspokojenia niezbędnych potrzeb organizmu. Zawartość składników odżywczych jest dla tych osób zdecydowanie ważniejsza niż smak, który ma trzeciorzędne znaczenie. Są osoby, dla których posiłek to prawdziwa uczta zmysłów – ma nie tylko wspaniale smakować, ale też wyglądać tak, by można było jeść oczami. Znajdziemy również osoby, którym jedzenie służy przede wszystkim do zaspokojenia potrzeb emocjonalnych. Choć organizmy wszystkich funkcjonują na takich samych zasadach, podejście do żywienia jest diametralnie inne.

Warto zdawać sobie sprawę, że ludzkie kubki smakowe rozwijają się już w ósmym tygodniu ciąży. W dwunastym tygodniu rozwija się natomiast funkcja połykania.

Zaobserwowano, że wszystkie dzieci mają upodobanie do słodkiego smaku (źle reagują natomiast na smak gorzki i kwaśny), jednocześnie konkretne preferencje smakowe są w dużej mierze uzależnione od diety jaką stosowała ich matka w ciąży.

Współcześnie wyróżniamy pięć stylów jedzenia: 

– emocjonalny,

– rytmiczny,

– zewnętrzny,

– wisceralny,

– i zmysłowy.

Styl emocjonalny

Dla osób z emocjonalnym podejściem do jedzenia posiłki służą przede wszystkim odreagowaniu emocji. Najczęściej są to emocje negatywne – stres, smutek, zdenerwowanie, zmęczenie. Jedzenie pozwala zagłuszyć te negatywne emocje i przynajmniej chwilowo zredukować stres.

Kiedy jemy pod wpływem emocji, wybieramy pokarmy, które nam smakują. Nie ma dla nas wówczas znaczenia ich wartość energetyczna, czy zawartość substancji odżywczych. Nie da się ukryć, że najczęściej są to słodycze, czy dania typu fast food. Charakterystyczne dla osób przejawiających emocjonalny styl jedzenia są wyrzuty sumienia po spożyciu niezdrowego posiłku. Nie zmienia to faktu, że w kolejnych chwilach słabości postępują one tak samo.

Osoby jedzące pod wpływem emocji najczęściej dobrze zdają sobie sprawę, że ich nawyki żywieniowe nie są właściwe – mają destrukcyjny wpływ na zdrowie i sylwetkę. Pamiętajmy, że nasz styl żywienia nie jest czymś stałym. Jeżeli podejmiemy decyzję, że chcemy go zmienić – nic nie stoi na przeszkodzie.

Słabą stroną osób z emocjonalnym stylem żywienia jest to, że w tej sferze życia emocje przejmują nad nimi kontrolę, co ma wiele negatywnych następstw. Często zdarza się, że osoby takie chorują na zaburzenia odżywiania. Kompulsywne objadanie się może przeplatać się z jadłowstrętem. Rozwiązaniem tego problemu wydaje się odnalezienie innego sposobu na rozładowanie negatywnych emocji. Zamiast jeść możemy na przykład iść na siłownię, spotkanie z przyjaciółmi, a nawet wybrać się na rozmowę z psychoterapeutą.

Czym charakteryzuje się styl wisceralny?

W przypadku osób przejawiających styl wisceralny, jedzenie jest sposobem na redukcję głodu. Rodzaj spożywanych posiłków ma drugorzędne znaczenie. Najważniejsze jest uśpienie uczucia głodu, które jest dla tych osób czymś bardzo negatywnym.

Taki styl żywienia niesie ze sobą wiele negatywnych następstw. Jeżeli staramy się zapchać głód byle czym, nie zastanawiając się jak spożywane jedzenie wpływa na nasze zdrowie, samopoczucie, czy sylwetkę, prędzej czy później będziemy mieć problemy w tych obszarach.

Osoby ze stylem wisceralnym z pewnością nie będą cierpiały na zaburzenia odżywiania i nie staną się ofiarami diet cud. Potrzeba zaspokojenia głodu zawsze będzie dla nich ważniejsza.

Jeżeli zdamy sobie sprawę, że w chwili przypływu uczucia głodu konsumujemy byle co, możemy coś z tym zrobić. Dobrym rozwiązaniem wydaje się planowanie zdrowych posiłków. Jeżeli w pracy nigdy nie możemy oprzeć się zjedzeniu hamburgera, zabierzmy zdrowy obiad ze sobą.

Styl rytmiczny

Rytmiczny styl jedzenia jest typowy dla osób o usposobieniu perfekcjonistycznym. Tacy ludzie nie tylko szczegółowo planują co zjedzą w danym dniu, ale też jedzą o ściśle określonych godzinach. Znają oni dokładnie wartości odżywcze spożywanych posiłków. Ich dieta jest zawsze zdrowa i dobrze zbilansowana.

Ten styl ma wiele zalet. Perfekcjoniści nie mają problemu z zaplanowaniem diety, a następnie doprowadzeniem jej do końca. Jeżeli postanowią sobie, że przez dwa miesiące schudną dziesięć kilogramów – najprawdopodobniej uda im się to.

Problemem osób z perfekcjonistycznym stylem jedzenia jest fakt, że zazwyczaj bardzo źle radzą sobie z wydarzeniami losowymi, które zmuszają ich do zmiany planów. Są one mało elastyczne, a kiedy coś idzie nie po ich myśli – zdarza się im tracić panowanie nad emocjami.

Na czym polega styl zewnętrzny?

Styl zewnętrzny charakteryzuje się jedzeniem automatycznym. Osoba taka je, kiedy tylko ma okazję. Jedzenie jest to dla niej nawyk (podobnie jak palenie papierosów). Głównym problemem osób przejawiających styl zewnętrzny jest fakt, że jedzą one za dużo. Często efektem takiego postępowania jest otyłość i zły stan zdrowia. Ich układ pokarmowy jest bardzo obciążony, gdyż jedzą one bez przerwy.

Co można zrobić w takiej sytuacji? Jeżeli nie potrafimy zapanować nad nawykiem jedzenia, zwracamy uwagę na to co wkładamy do ust. Warto jest mieć zawsze pod ręką świeże warzywa, które możemy chrupać bez wyrzutów sumienia.

Ciągłe jedzenie jest niekorzystne dla naszego zdrowia, dlatego możemy spróbować walczyć z tym nawykiem. Rozwiązaniem może być na przykład picie większej ilości wody lub żucie ziół (unikajmy jednak gumy do żucia, która jest niezdrowa).

Styl zmysłowy

Osoby ze stylem zmysłowym lubią delektować się jedzeniem. Cenią sobie one produkty najwyższej jakości. Nie zjedzą byle czego. Ważne jest dla nich próbowanie nieznanych dań, stale szukają nowych połączeń smakowych. Zwracają uwagę nie tylko na smak, ale również wygląd potrawy.

Ich największym problemem są częste odstępstwa od diety. Jest tyle ciekawych produktów, że grzechem byłoby ich nie spróbować… Niestety miłość do jedzenia często objawia się nadprogramowymi kilogramami.

Mocną stroną diety osób przejawiających zmysłowy styl jedzenia jest fakt, że jest ona bardzo zróżnicowana – przez co dostarcza im wszystkich niezbędnych składników odżywczych.

Osoby takie powinny przykładać większą wagę do wartości kalorycznej produktów, które znajdują się na ich talerzach. Jeżeli zdarzy się im zjeść więcej, przynajmniej będą tego świadome i zdecydują się na dłuższy spacer lub inną aktywność fizyczną. W ten sposób utrzymają prawidłową masę ciała.