Gruszka zdecydowanie należy do najzdrowszych krajowych owoców. Jest bardzo smaczna, a dodatkowo zawiera wiele substancji, które korzystnie wpływają na ludzkie zdrowie. Jakie właściwości posiada gruszka? Kto szczególnie powinien zainteresować się gruszkami? Jakie są najpopularniejsze odmiany tego owocu?
Co to jest gruszka?
Gruszka jest to owoc gruszy – drzewa (a czasem w zależności od odmiany – również krzewu), które zaliczamy do rodziny różowatych. Owoc jest wydłużony, jego skórka jest dość gruba, ziarnista, może przybierać zieloną, żółtą lub brązową barwę. W jej miąższu znajdziemy komórki kamienne. Owoce gruszy charakteryzują się wysoką zawartością witamin i minerałów – zwłaszcza jodu i boru. Udowodniony jest ich pozytywny wpływ na układ krążenia, układ pokarmowy, nerwowy, odpornościowy. Apetyczne gruszki wspomagają odchudzanie, przeciwdziałają cukrzycy, mogą być spożywane przez kobiety w ciąży. Można jeść je na surowo, a także wykorzystywać do przygotowywania przetworów.
Jakie właściwości ma gruszka?
Gruszka jest owocem, który wyróżnia się wysoką zawartością witamin i minerałów. Znajdziemy w nich witaminy:
- A,
- C,
- E,
- K,
- PP,
- witaminy z grupy B.
Na uwagę zasługują też minerały:
- wapń,
- cynk,
- żelazo,
- bor,
- miedź,
- jod.
Owoc jest szczególnie bogaty w błonnik – zarówno ten rozpuszczalny, jak i nierozpuszczalny.
Owoce gruszy wspierają układ odpornościowy, pozytywnie wpływają na mózg i cały układ nerwowy (witaminy z grupy B, bor i miedź), wspierają serce i układ krążenia, zmniejszają ryzyko zachorowania na cukrzycę, pozytywnie wpływają na trawienie, przeciwdziałają osteoporozie. Gruszki są jednymi z nielicznych owoców zawierających jod, dzięki czemu pozytywnie wpływają na tarczycę. Znany jest korzystny wpływ gruszek na skórę.
Wpływ gruszek na układ krążenia
Gruszki należą do owoców, które wykazują bardzo korzystny wpływ na układ krążenia. Ich regularne spożywanie obniża ciśnienie tętnicze. Jest to spowodowane wysoką zawartością potasu. Jedzenie gruszek zmniejsza ryzyko zakrzepicy, dzięki nim krew krąży po naszym ciele bez przeszkód. Zawarty w gruszkach błonnik obniża poziom złego cholesterolu we krwi, zmniejszając tym samym ryzyko miażdżycy.
Gruszki na trawienie
Jedzenie aromatycznych owoców gruszy pozytywnie wpływa na trawienie. Dzieje się tak, gdyż są one bogate w błonnik – rozpuszczalny i nierozpuszczalny.
Warto zdawać sobie sprawę, że średniej wielkości gruszka to aż 30 g błonnika, który zapobiega takim dolegliwościom układu pokarmowego jak wzdęcia czy zaparcia. Regularne jedzenie gruszek zmniejsza również ryzyko wystąpienia hemoroidów, chroni także przed biegunkami (przy biegunkach polecane są zwłaszcza mało soczyste i zawierające duże ilości garbników odmiany).
Wbrew opinii niektórych gruszki nie są owocami ciężkostrawnymi. Ich skład to przede wszystkim woda, dlatego nie mają one skłonności do zalegania w żołądku. Można podawać je dzieciom, które ukończyły szósty miesiąc życia.
Gruszki na odchudzanie
O gruszkach nie powinny zapominać osoby odchudzające się. Owoce te są dla nich bardzo cenne ze względu na wysoką zawartość błonnika i potasu. Błonnik nie tylko wspomaga procesy trawienia, ale również pęcznieje w żołądku zapewniając nam długotrwałe uczucie sytości. Jedzenie gruszek sprawi, że nie będziemy mieć ochoty na słodycze.
Kolejnym atutem gruszek jest niska zawartość kalorii. W 100 g owoców znajduje się zaledwie 57 kcal. Ze względu na obecność potasu gruszki pomagają w usuwaniu nadmiaru wody z organizmu. Spożywanie gruszek pozwala pozbyć się uczucia opuchnięcia, a także mało estetycznego wodnego cellulitu.
Owoce gruszy charakteryzują się niskim indeksem glikemicznym (jest on równy 30). Ich spożycie nie wywołuje gwałtownego skoku glukozy we krwi, dlatego znajdą zastosowanie w diecie osób chorych na cukrzycę.
Gruszki na wzmocnienie odporności
Przepyszne owoce są bogate w witaminy, minerały, są również prawdziwą skarbnicą przeciwutleniaczy. Z tego względu mogą one poprawić funkcjonowanie układu immunologicznego. Obecne w gruszce przeciwutleniacze wypłukują z organizmu wolne rodniki, zmniejszając tym samym ryzyko zachorowania na nowotwory. Spowalniają również procesy starzenia się organizmu.
Krajowe gruszki są dostępne w polskich sklepach niemal przez cały rok, dlatego warto jest je włączyć do menu na stałe. Popularne owoce przyniosą nam szczególnie wiele korzyści w sezonie jesienno-zimowym, kiedy jesteśmy wyjątkowo narażeni na infekcje.
Gruszki dla mózgu i układu nerwowego
Obecność witamin z grupy B, potasu, magnezu, żelaza, miedzi i boru sprawia, że gruszki mają znakomity wpływ na pracę naszego mózgu i funkcjonowanie całego układu nerwowego. Ich regularne spożywanie polecane jest osobom uczącym się i pracującym umysłowo, a także wszystkim tym, którzy chcieliby zadbać o swój mózg. Soczysta gruszka znakomicie wspiera pamięć i koncentrację.
Gruszki na tarczycę
Dieta przy niedoczynności tarczycy powinna składać się z produktów, które wspierają funkcjonowanie tego organu. Wśród nich znajdują się niewątpliwie gruszki, które jako jedne z nielicznych owoców zawierają w swoim składzie jod.
Pełna odżywczych substancji gruszka dzięki swoim właściwościom niweluje wiele dolegliwości, które są charakterystyczne dla niedoczynności tarczycy. Są to między innymi:
- nadmierna drażliwość,
- nerwowość,
- uczucie napięcia,
- zatrzymanie wody w organizmie.
Niedoczynność tarczycy często powoduje pogorszenie stanu skóry, włosów i paznokci. Zawarte w gruszce składniki odżywcze minimalizują te problemy.
Przeciwwskazania do spożywania gruszek
O tym, że spożywanie gruszek jest bezpieczne, świadczy chociażby fakt, że należą one do jednych z pierwszych owoców wprowadzanych do diety niemowląt. Należy jednak pamiętać, gdyż nie powinno się konsumować ich w bardzo dużych ilościach, gdyż będą miały działanie przeczyszczające.
Na gruszki powinny uważać osoby cierpiące na refluks żołądkowy, a to z uwagi na wysoką zawartość sorbitolu.
Popularne odmiany gruszek
Odmiany polskich gruszek dzieli się na letnie, jesienne i zimowe. Odmiany letnie dojrzewają w okresie od lipca do września, jesienne natomiast – na przełomie września i października. Odmiany zimowe – mniej więcej w połowie października.
Najpopularniejsze odmiany letnie to:
- Klapsa (nazywana również Faworytką) to odmiana charakteryzująca się dużymi owocami. Została ona wyhodowana w Stanach Zjednoczonych. Jej skórka jest najczęściej gruba i zielona, choć czasem zdarzają się okazy z czerwoną skórką. Miąższ jest niezwykle soczysty, słodki i ziarnisty. Faworytka musi być spożyta dość szybko po zerwaniu, absolutnie nie nadaje się do transportu i przechowywania.
- Lipcówka kolorowa to francuska odmiana ze średniej wielkości owocami. Jej skórka jest błyszcząca, zielono-żółta, może się na niej pojawić czerwony rumieniec. Jej biało-kremowy miąższ jest luźny, słodki i bardzo soczysty. Ta odmiana nie jest odpowiednia do przechowywania.
Wśród odmian jesiennych największą popularnością cieszą się:
- Konferencja, czyli angielska odmiana, która cieszy się w Polsce ogromnym powodzeniem. Jej owoce mogą być średnie lub duże, ich kształt jest wydłużony. Skórka jest bardzo gruba, zielona, matowa, posiada specyficzny rdzawy nalot. Miąższ jest niezwykle słodki i soczysty. Tego typu gruszki nadają się do przechowywania przez kilka tygodni.
- Lukasówka to francuska odmiana, charakteryzująca się owocami o nieregularnym kształcie. Skórka jest jasno-zielona, w miarę dojrzewania staje się żółta. Ta odmiana smakuje najlepiej po miesiącu przechowywania.
- Bonkreta Williamsa jest odmianą angielską ze średniej wielkości, wydłużonymi owocami. Ich powierzchnia jest nierówna. Miąższ charakteryzuje się słodko-winnym smakiem, jest bardzo soczysty.
Najbardziej cenione odmiany zimowe to:
- General Leclerc, który pochodzi z Francji i cechuje się dużymi, a nawet bardzo dużymi owocami. Skórka zazwyczaj przybiera odcień zielono-żółty. Owoce są bardzo soczyste, ich smak jest kwaśno-słodki. Owoce tej odmiany przeznaczone są jedynie do spożywania na surowo. Możliwe jest ich przechowywanie przez okres do jednego miesiąca.
- Komisówka, czyli kolejna francuska odmiana. Jej owoce są średnie do dużych. Skórka przybiera barwę zielono-żółtą, niekiedy dochodzi do niej pomarańczowy rumieniec. Komisówka może być spożywana jedynie na surowo. Można ją przechowywać przez kilka tygodni.
Jak jeść gruszki?
Większość odmian gruszek wybornie smakuje na surowo. Powszechnie wykonuje się z nich przetwory (dżemy, konfitury, musy, nadzienia), gruszki są także znakomitym dodatkiem do deserów, lodów czy ciast. Dodaje się ich także do dań z drobiu.
Przepis na nalewkę z gruszek
Do wykonania nalewki są potrzebne następujące składniki:
- około jeden kilogram gruszek (istotne jest, żeby owoce były soczyste),
- jeden litr spirytusu,
- kilka goździków,
- laska wanilii,
- 30 dag białego cukru.
Owoce myjemy, usuwamy z nich szypułki. Następnie kroimy je na niewielkie kawałki i wkładamy do wyparzonego słoja (na około 3/4 wysokości).
Do owoców dodajemy goździki i wanilię, a następnie zalewamy alkoholem. Naczynie szczelnie zamykamy i odstawiamy w ciemne miejsce na około sześć miesięcy. Po tym czasie zlewamy spirytus, a owoce zasypujemy cukrem.
Teraz należy poczekać aż cukier się rozpuści. Kiedy to nastąpi, zlewamy syrop, a z gruszek wyciskamy sok. Syrop i sok mieszamy z alkoholem i dokładnie filtrujemy. Nalewkę przelewamy do butelek. Zalecane jest, żeby leżakowała jeszcze co najmniej pół roku.
Ciekawostki na temat gruszek:
- Coraz częściej możemy się spotkać z azjatyckimi odmianami gruszek: Chojuro i Nijisseki.
- Gruszki znajdują szerokie zastosowanie w kosmetyce.
- Owoce te są uznawane za afrodyzjak (jest to spowodowane prawdopodobnie ich kształtem, który przypomina kobiecą figurę).
- Na świecie uprawia się ponad trzy tysiące odmian gruszek.
- Aż osiemdziesiąt pięć procent gruszki stanowi woda.
- Z gruszkami związane są przysłowia: „Nie zasypiać gruszek w popiele”, czyli nie zaniedbywać sprawy. Powiedzenie to wywodzi się od dawnego zwyczaju suszenia gruszek w gorącym popiele. Jeżeli ktoś zasnął podczas suszenia gruszek, po przebudzeniu zobaczył już tylko ich zwęglone szczątki. Inne popularne powiedzenie to: „Obiecywać gruszki na wierzbie”, czyli składać obietnice, o których wiadomo, że są niemożliwe do zrealizowania.
