Glistnik jaskółcze ziele to roślina tak pospolita, że większość osób uważa ją za chwast. Nie warto jednak przechodzić obok niej obojętnie, gdyż zawiera substancje, które pozytywnie wpływają na ludzkie zdrowie. Jakie właściwości posiada glistnik jaskółcze ziele? W jakiego typu dolegliwościach go stosować?
Czym jest glistnik jaskółcze ziele?
Glistnik jaskółcze ziele (Chelidonium majus) to roślina, którą zaliczamy do rodziny makowatych. Występuje ona na wszystkich kontynentach, szczególnie upodobała sobie klimat umiarkowany. W Polsce spotkamy go wszędzie, z wyjątkiem najwyższych szczytów gór. Glistnik jaskółcze ziele osiąga metr wysokości, jest silnie rozgałęziony, jego łodyga jest pusta wewnątrz. Roślina charakteryzuje się palowym systemem korzeniowym, jej liście są pierzastosieczne, niewielkie kwiaty mają żółty kolor. Owoc to zielona torebka o długości do 5 cm i szerokości do 3 mm, w której znajdują się liczne nasiona. Okres kwitnienia rośliny rozpoczyna się w maju, kończy natomiast we wrześniu. Glistnik jaskółcze ziele od dawna stosowany jest w ziołolecznictwie. Wykazuje on działanie antyalergiczne, pomaga likwidować kurzajki, może łagodzić bóle brzucha i bóle menstruacyjne. W dużych ilościach jest on toksyczny.
Jakie właściwości posiada glistnik jaskółcze ziele?
Glistnik jaskółcze ziele zawiera alkaloidy:
- chelidoninę,
- chelerytrynę,
- sangwinarynę,
- berberynę,
- koptyzynę,
- i stylopinę.
Jest również źródłem flawonoidów, kwasów organicznych i karotenoidów, olejków eterycznych i minerałów.
Chelidonina jest alkaloidem, który działa na ośrodkowy układ nerwowy (działanie to jest podobne do morfiny, choć słabsze). Dodatkowo rozkurcza on mięśnie gładkie, hamuje również grzybicę.
Chelerytryna działa przeciwbakteryjnie, a także fungistatycznie i znieczulająco. W większych dawkach jest niebezpieczna, gdyż podrażnia skórę, błonę śluzową, może również porazić ośrodkowy układ nerwowy.
Sangwinaryna cechuje się działaniem przeciwbólowym, ma także właściwości przeciwdepresyjne. Współcześnie uważa się, że może hamować rozwój nowotworów.
Berberyna przyspiesza metabolizm, pomaga również w spalaniu tkanki tłuszczowej. Co więcej berberyna zmniejsza odporność na insulinę, wspomaga rozkład cukru w komórkach, obniża poziom złego cholesterolu (LDL) i jednocześnie przyczynia się do zwiększenia poziomu dobrego cholesterolu (frakcja HDL). Wspiera ona również namnażanie się dobrych bakterii jelitowych.
Koptyzyna ma działanie przeciwzapalne i przeciwnowotworowe.
Z kolei stylopina pomaga w leczeniu chorób wątroby, przyczynia się także do redukcji brodawek.
Zastosowanie glistnika jaskółcze ziele
Glistnik jaskółcze ziele rośnie przy drogach, na łąkach, w zaroślach, na obrzeżach lasów. W parkach, ogrodach i sadach uważany jest za chwast, który za wszelką cenę chcemy wyplenić.
Zanim się go pozbędziemy, powinniśmy zdać sobie sprawę, że jest on rośliną leczniczą cenioną już w starożytnej Grecji, Rzymie, a także Chinach. Lecznicze właściwości glistnika odkryli również Indianie zamieszkujący Amerykę Północną.
W medycynie ludowej stosowano glistnika jaskółcze ziele przede wszystkim do leczenia dolegliwości skórnych, takich jak na przykład kurzajki.
Surowcem zielarskim są zarówno nadziemne części rośliny, jak i jej korzeń. Po zebraniu suszy się ją w temperaturach od trzydziestu do sześćdziesięciu stopni Celsjusza.
Chelidonium majus wykazuje silne działanie rozkurczowe, dzięki czemu jest pomocny w dolegliwościach układu pokarmowego, dróg rodnych (łagodzi bóle miesiączkowe). Łagodzi on także dolegliwości związane z pęcherzem moczowym.
Niedoceniany glistnik jaskółcze ziele działa przeciwalergicznie, łagodzi dolegliwości skórne. Jest w stanie przeciwdziałać grzybicy. Istnieją opinie zgodnie z którymi Chelidonium majus jest w stanie zwalczać wirusa HIV, a także przeciwdziałać nowotworom. Brakuje jednak wystarczających badań, które mogłyby potwierdzić te tezy.
Olej z glistnika jaskółcze ziele – zastosowanie
Olej z glistnika jaskółcze ziele dedykowany jest do użytku zewnętrznego. Charakteryzuje go działanie przeciwbólowe, przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, przeciwalergiczne. Dodatkowo przyspiesza on gojenie się ran. Produkt pomaga w zwalczaniu takich dolegliwości jak trądzik, łuszczyca, łojotok, odciski, grzybica skóry. Jest on w stanie likwidować także polipy i brodawczaki. co istotne – olejek jest delikatny dla skóry, dlatego można stosować go nawet w przypadku niemowląt.
Kiedy stosować maść z glistnika jaskółcze ziele?
Maść z Chelidonium majus można kupić w aptece lub wykonać samodzielnie. Do jej przygotowania potrzebne jest wysuszone ziele glistnika. Należy je drobno pokroić, a następnie dodać do niego spirytusu i gliceryny. Następnie rozcieramy roślinę na miazgę i łączymy na przykład z wazeliną kosmetyczną w proporcji 1:1. Taką maść możemy przechowywać w niskich temperaturach nawet do dwunastu miesięcy.
Jej zastosowanie jest podobne jak w przypadku olejku – sprawdzi się ona doskonale w łagodzeniu różnego rodzaju dolegliwości skórnych. Warto wykorzystać ją w leczeniu brodawek, egzemy, łuszczycy, trądziku, świerzbu, kurzajek, grzybicy, czy aft.
Nalewka z glistnika jaskółcze ziele – wykonanie i zastosowanie
Przygotowanie nalewki z glistnika jaskółcze ziele nie jest skomplikowane. Potrzebujemy do tego celu dużą garść suchego ziela i około pół litra wódki. Ziele zalewamy alkoholem i odstawiamy na dwa tygodnie, po czym filtrujemy.
Jeżeli nie mamy czasu na samodzielne przygotowanie nalewki, możemy nabyć ją w sklepach zielarskich. Jest ona pomocna szczególnie w dolegliwościach układu pokarmowego, gdyż rozkurcza mięśnie gładkie. Co więcej działa ona:
- żółciopędnie,
- przeciwbólowo,
- przeciwbakteryjnie,
- przeciwwirusowo,
- przeciwgrzybiczo.
Nalewka pozytywnie wpływa na układ nerwowy – pomaga się rozluźnić i uspokoić, co więcej – ułatwia zasypianie.
Spożywanie nalewki z glistnika jaskółcze ziele pomaga obniżyć ciśnienie krwi, jest też wskazane przy zaparciach, wzdęciach i biegunkach.
Glistnik jaskółcze ziele – przeciwwskazania
Choć liczba zastosowań glistnika jaskółcze ziele jest imponująca, należy mieć świadomość, że istnieją przeciwwskazania do stosowania tej rośliny. Należą do nich:
- choroby wątroby,
- ciąża,
- niedrożność przewodów żółciowych,
- jaskra,
- choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy.
W dużych ilościach Chelidonium majus może być toksyczny, dlatego należy spożywać go jedynie za zgodą i pod kontrolą lekarza.
Należy liczyć się z tym, że nawet stosowanie bezpiecznych dawek glistnika jaskółcze ziele może doprowadzić do przykrych dolegliwości takich jak biegunki, nudności czy niestrawność.
Objawy silnego zatrucia glistnikiem to:
- spadek ciśnienia,
- bóle i zawroty głowy,
- zaburzenia świadomości,
- nadmierna senność,
- a nawet śpiączka.
Ciekawostki na temat glistnika jaskółcze ziele:
- Choć glistnik jaskółcze ziele uważany jest za chwast, występuje także w odmianach ozdobnych.
- Dym, który powstaje w wyniku spalania glistnika jaskółcze ziele działa owadobójczo.
- Medycyna ludowa zalecała smarowanie naparem z glistnika spuchniętych wymion krów.
- W święto Bożego Ciała święcono ziele glistnika. Taki zwyczaj praktykowany był w różnych regionach Polski.
- Korzeń glistnika był bardzo ceniony przez alchemików.
- Glistnik jaskółcze ziele jest rośliną mało wymagającą jeżeli chodzi o uprawę.
- O glistniku jaskółcze ziele pisali Teofrast z Eresos, Dioskurydes, Hildegarda z Binden.
