Galangal jest przyprawą bardzo cenioną w kuchniach orientalnych. Charakteryzuje się on pikantnym, słodko-gorzkim smakiem. Należy podkreślić, że jest on ceniony nie tylko ze względu na ciekawe walory smakowe, ale też pozytywny wpływ na zdrowie. Co powinniśmy wiedzieć o galangalu?
Co to jest galangal?
Galangal (znany również jako galanga) jest to nazwa odnosząca się do czterech roślin zaliczanych do rodziny imbirowatych. Pierwszą z nich jest alpinia galgant (alpinia galanga, określany także jako gałgant chiński, galangal większy, czy dziki kardamon). Roślina ta pochodzi z krajów Azji Południowo-Wschodniej. W stanie dzikim możemy ją spotkać na przykład w Malezji. Galangal większy posiada bulwiaste, masywne kłącze. Wyrasta z niego część nadziemna, która w sprzyjających warunkach może osiągnąć nawet do 2,5 metra wysokości. Liście tej rośliny są szerokolancetowate, a kwiaty białe (są zebrane w wiechowate kwiatostany). Jego owocami są kuliste torebki, w których znajdują się nasiona.
Drugą rośliną jest alpinia lekarska (alpinia officinarum hance, nosząca takie nazwy jak gałgant chiński, galangal mniejszy lub gałgant wielki). Galangal mniejszy wywodzi się z południowych Chin, Tajwanu i Indochin. Posiada on guzowate, grube, płożąca się kłącze. Jego pędy mogą osiągać nawet do 2 metrów wysokości. Jego długie liście są wąskolancetowate. Drobne, białe kwiaty charakteryzuje przyjemny zapach. Owocem jest mięsista, czerwona jagoda (pod względem wielkości zbliżona do ziarna grochu). Znajdują się w niej trzy czarne nasiona (ich smak jest gorzki, a zapach nieprzyjemny).
Galangal to także rośliny takie jak: Kaempferia galanga (w Indonezji nazywana kencurem, ewentualnie piaskowym albo aromatycznym imbirem), czy Boesenbergia pandurata (nazywa się ją chińskim galangalem, palcowatymi korzeniami lub chińskimi kluczami). Wszystkie one są podobne do imbiru, różnią się jednak barwą, rozmiarem kłączy i smakiem.
Galangal – wartości odżywcze
Galangal jest rośliną charakteryzującą się ciekawymi wartościami odżywczymi. Jego kłącza są zasobne w olejki eteryczne (zawierają mono i seskwiterpeny, w tym chawikol, octan chawikolu, 1,8 cyneol, a także beta-kariofilen), związki takie jak galganol (galangina – związek pochodzenia naturalnego, należący do flawonoli), kwercetyna, kemferol, czy alpinon (to one odpowiadają za ostry, gorzkawy smak przyprawy), a także żywice. Galanga zawiera związki mineralne takie jak cynk, żelazo, sód, czy fosfor. Jest bogata w witaminy A i C. W roślinie można znaleźć aż 40 antyoksydantów. Korzeń tej rośliny jest ponadto źródłem błonnika.
Galangal – wpływ na zdrowie
Galangal od wieków stosowany był w medycynie naturalnej. Współczesna medycyna coraz częściej potwierdza jego lecznicze właściwości. Jest on rekomendowany osobom zmagającym się z cukrzycą, gdyż posiada właściwości obniżające poziom cukru we krwi (jednocześnie pamiętajmy, że kiedy przyjmujemy leki na cukrzycę, stosowanie galangalu powinniśmy uzgodnić z lekarzem). Badania potwierdzające właściwości hipoglikemiczne galangalu przeprowadzano na królikach (naukowcy z pakistańskiego Postgraduate Medical Institute), a także na szczurach (naukowcy z JSS College of Pharmacy w Indiach).
Galangal może być pomocny w profilaktyce chorób układu sercowo-naczyniowego, gdyż jest w stanie obniżać poziom złego cholesterolu we krwi (frakcja LDL), a także zwiększać stężenie cholesterolu dobrego (frakcji HDL) – dysponujemy wynikami badań na zwierzętach. Dodatkowo galanga poprawia krążenie krwi.
Galangal zaliczany jest do rodziny imbirowatych, dlatego podobnie jak imbir ma korzystny wpływ na funkcjonowanie układu trawiennego. Dzięki zawartości olejków eterycznych pobudza on wydzielanie soków żołądkowych i śliny. Dodatkowo charakteryzuje się właściwościami rozkurczowymi. Z tego względu może być on bardzo pomocny w leczeniu wzdęć i zaparć. Podobnie jak imbir hamuje on mdłości, przez co poleca się go w chorobie lokomocyjnej.
Galangal wspiera pracę układu immunologicznego, gdyż charakteryzuje się silnym działaniem antybakteryjnym (jest szczególnie skuteczny w walce z takimi bakteriami jak gronkowiec złocisty, paciorkowiec Streptoccocus pyogenes, pałeczka zapalenia płuc, Escherichia coli, pałeczka ropy błękitnej), przeciwzapalnym, antywirusowym i przeciwgrzybiczym (skutecznie zwalcza takie gatunki grzybów jak: Trichophyton longifusus, Microsporum canis, Trichophyton mentagrophytes).
Według naukowców z Indii wyciągi z galangalu są tak samo skuteczne jak niesteroidowe leki przeciwzapalne. Galangal może mieć właściwości antynowotworowe – wspiera układ odpornościowy, a jednocześnie niszczy patogeny (zawarte w nim związki mogą być skuteczne w walce między innymi z rakiem piersi).
Galanga ma pozytywny wpływ na układ nerwowy. Udowodniono, że jest ona naturalnym środkiem pobudzającym (działa podobnie jak żeń-szeń). Jego regularne spożywanie niweluje zmęczenie, a także rozjaśnia umysł. W Papui i Nowej Gwinei z rośliny tej przygotowywano wywary o działaniu psychoaktywnym. W Japonii i Tybecie galangal służy do wyrobu kadzideł, których dym poprawia nastrój i koncentrację (może też niwelować zmęczenie psychiczne, przez co bardzo ułatwia medytację). W celu wzmocnienia działania relaksacyjnego galangalu poleca się łączyć go z zielem passiflory, kłączem tataraku, czy liśćmi ilex guayusa.
Galangal okazuje się pomocny również w takich problemach jak katar, kaszel, astma, czy reumatyzm. Galanga przyspiesza oczyszczanie organizmu z toksyn.
Ciekawostką jest fakt, że galanga może mieć bardzo pozytywny wpływ na kondycję naszych włosów. Wyciągi z tej rośliny poprawiają krążenie podskórne, dlatego zmniejszają wypadanie włosów i stymulują ich wzrost. Pomagają one ponadto pozbyć się łupieżu. Z powodzeniem można wykorzystać je także w leczeniu trądziku.
Galangal na odchudzanie
Badania na gryzoniach sugerują, że galangal ma właściwości odchudzające. Działanie przyspieszające spalanie tkanki tłuszczowej ma mieć zawarta w galandze galangina. Związki zawarte w tej roślinie nie tylko przyspieszały spalanie już istniejącej tkanki tłuszczowej, ale też hamowały odkładanie się nowego tłuszczu. Działanie wspomagające odchudzanie może mieć również obecny w galangalu błonnik.
Dla osób odchudzających się duże znaczenie ma fakt, że galangal pomaga w łagodzeniu dolegliwości trawiennych (są one powszechnym problemem osób, które rozpoczynają kuracje odchudzające). Istotny jest również fakt, ze roślina ta dodaje energii, redukuje stres i poprawia nastrój. Z właściwości tych powinny skorzystać przede wszystkim osoby mające skłonność do objadania się pod wpływem stresu (jest to jedna z głównych przyczyn, przez które nie możemy schudnąć). Zastrzyk energii jaki daje galanga warto jest wykorzystać na zajęcia sportowe (aktywność fizyczna w znacznej mierze przyspiesza odchudzanie).
Oczywiście bardzo mało prawdopodobne jest, że samo spożywanie galangalu (bez zmiany nawyków żywieniowych) sprawi, że schudniemy. Egzotyczny korzeń warto jest raczej potraktować jako środek wspomagający odchudzanie niż jako magiczną pigułkę.
Galangal – przeciwwskazania
Galangal jest bezpieczny dla większości osób. Jego spożywania nie poleca się jednak kobietom w ciąży, kobietom karmiącym piersią i małym dzieciom. Przeciwwskazaniem jest również alergie lub nadwrażliwość na tę roślinę.
Galangal – zastosowanie w kuchni
Galangal powszechnie wykorzystywany jest w kuchniach krajów, gdzie się go uprawia. Jest obowiązkowym dodatkiem do dań tajskich (w Tajlandii używa się go praktycznie do każdego dania). Znajduje też zastosowanie w chińskie kuchni pięciu przemian (ogień), Pasuje zarówno do mięsa, owoców morza, ryb, czy dań wegetariańskich (na przykład do ryżu). Przyprawa ta może uzupełnić smak sałatek i sosów.
W kuchni wykorzystywane mogą być zarówno korzenie, jak i nasiona tej rośliny. Galangal dodawany jest do wielu orientalnych mieszanek przyprawowych – między innymi do oryginalnego curry. Proszek powstający w wyniku zmielenia suszonego korzenia galangalu jest znacznie ciemniejszy niż suszony imbir. Charakteryzuje się on gorzkim posmakiem.
Jeżeli dysponujemy świeżym galangalem, pamiętajmy, że przed spożyciem trzeba obrać go ze skórki. Gdy używamy go do zup – pamiętajmy, żeby wyjąć go po ugotowaniu (samego korzenia się nie je – ma on jedynie dodać daniu charakterystycznego aromatu).
Galangal nadaje się do przechowywania w lodówce. Jeśli zależy nam, żeby dłużej pozostał świeży – nie obierajmy go ze skórki. Przed włożeniem do lodówki owińmy go papierowym ręcznikiem. Korzeń tej rośliny może być także mrożony.
Galangal – gdzie kupić?
Współcześnie w Polsce dość trudno jest kupić świeży korzeń galangalu (co nie oznacza, że jest to niemożliwe). Warto poszukać go w sklepach z produktami orientalnymi, czy przyprawami z całego świata. Z pewnością znajdziemy go w internecie. Zdecydowanie łatwiej jest kupić suszony i zmielony korzeń. W niektórych sklepach galangal jest dostępny w postaci gotowych past. Jeżeli chodzi o ceny – są one bardzo zróżnicowane (w zależności od tego gdzie dokonujemy zakupu). 100 g świeżego korzenia można dostać już za około 10 zł.
Czy wiesz, że:
– Nazwa galangal pochodzi z języka arabskiego, w którym oznacza dokładnie „łagodny imbir”.
– W zależności od gatunku kłącza galangalu mogą bardzo różnić się kolorem – przybierają barwę od pomarańczowej po brązową.
– Właściwości galangalu były znane w Europie już tysiąc lat temu (najprawdopodobniej dlatego, że wykorzystywali go arabscy lekarze).
– Pochodzący z Indonezji galangal czarny ma właściwości odstraszające owady.
– Galangal wykorzystywany jest do produkcji napojów alkoholowych (jest dodatkiem smakowym, najczęściej spotkamy go w likierach). Przyprawa ta jest niezbędna do produkcji wódki żołądkowej gorzkiej (jedna z najpopularniejszych polskich wódek). W Rosji galangalu używa się do doprawiania likieru o nazwie nastoyka.
– W dawnej Polsce galangal był popularny, a do ze względu na obecność Tatarów, którzy bardzo chętnie z niego korzystali.
– Galangal jest na szeroką skalę hodowany w Chinach i Cejlonie.
– Najpopularniejszymi potrawami, do których przygotowania wykorzystuje się galangal są zupy tom yum kung (tom yum goong), a także tom kha kai (tom ka gai).
– W Indonezji galangalem doprawia się ziołowy napój o nazwie jama.
– W niektórych krajach ganangal uważany jest za afrodyzjak.
