Dorsz bałtycki jeszcze kilkadziesiąt lat temu często gościł na polskich stołach. Współcześnie sytuacja ta zmieniła się diametralnie, gdyż ryba ta jest zagrożona wymarciem. Dla dorsza niesprzyjająca jest zmiana ekosystemu Bałtyku, a także zbyt duże połowy. Z tego względu Komisja Europejska zdecydowała zmniejszyć połów tej ryby o połowę. Ceny dorsza wzrastają, jednak jego walory smakowe sprawiają, że cały czas ma on swoich amatorów.
Czym jest dorsz bałtycki?
Dorsz bałtycki to jeden z podgatunków dorsza atlantyckiego. Jest on rybą drapieżną zaliczaną do rodziny dorszowatych. Jego cechą charakterystyczną jest duża głowa, a także duże, dość wąsko osadzone oczy (ich tęczówka może być złotawa, ewentualnie srebrzysta). Górna szczęka wyposażona w ostre zęby jest dłuższa od szczęki dolnej. Na podbródku umiejscowiony jest jeden wąs. Ciało dorsza jest wrzecionowate, wydłużone, pokrywają je drobne łuski. Grzbiet ryby jest ciemny, boki natomiast nieco jaśniejsze, brzuch jest białawy. Dorsz bałtycki posiada wyraźną, łukowato wygiętą linię boczną. Ma on trzy płetwy grzbietowe, dwie płetwy odbytowe, prosto ściętą płetwę ogonową. Choć dorsz bałtycki jest spokrewniony z dorszem atlantyckim osiąga znacznie mniejsze rozmiary. Jest za to zdecydowanie bardziej odporny na niskie zasolenie wody niż inne gatunki dorszy. W naturalnych warunkach żyje on zazwyczaj do siedemnastu lat. Żywi się mniejszymi rybami i skorupiakami. Dorsze bałtyckie są podgatunkiem niemigrującym.
Jakie wartości odżywcze posiada dorsz bałtycki?
Dorsz bałtycki cieszy się popularnością ze względu na walory smakowe, a także wartości odżywcze. Jego mięso jest białe i delikatne. Jego dość neutralny smak sprawia, że komponuje się ono z wieloma daniami.
Ryba dostarcza nam dużych ilości pełnowartościowego białka (w 100 g ryby znajduje się około 17 g białka, które zawiera wszystkie niezbędne aminokwasy). Mięso dorsza jest lekkostrawne, dlatego możemy po nie sięgać nawet wówczas, kiedy cierpimy na dolegliwości układu pokarmowego.
Dorsza warto włączyć do swojego menu, gdyż posiada on duże ilości nienasyconych kwasów omega-3. Działają one przeciwzapalnie, wspierając tym samym pracę układu odpornościowego. Dodatkowo obniżają ciśnienie tętnicze i poziom złego (frakcja LDL) cholesterolu we krwi. Dzięki tym właściwościom zmniejszają ryzyko zachorowania na schorzenia układu sercowo-naczyniowego. Kwasy omega-3 mają korzystny wpływ na nasze oczy, a także układ nerwowy. Olej z wątroby dorsza jest szczególnie cenny – służy między innymi do produkcji tranu.
Delikatne mięso dorsza to cenne źródło witamin A i D, a także minerałów: selenu i jodu.
Spożywanie dorsza może być pomocne w profilaktyce wielu chorób, między innymi dny moczanowej, czy cukrzycy.
Dorsz bałtycki na odchudzanie
Z dorsza bałtyckiego nie muszą rezygnować osoby odchudzające się. Jego mięso, choć niezwykle zasobne w składniki odżywcze, jest również niskokaloryczne. 100 g ryby dostarcza nam zaledwie 82 kcal. Kiedy jesteśmy na diecie, musimy pamiętać, żeby nie smażyć dorsza na głębokim tłuszczu. Znacznie lepszym wyborem jest gotowanie na parze, duszenie, ewentualnie pieczenie.
Gdzie kupić dorsza bałtyckiego?
Jeżeli mamy ochotę na dorsza bałtyckiego, najlepszym rozwiązaniem jest wybranie się na targ rybny. Kiedy kupujemy w takim miejscu, prawdopodobieństwo, że mamy do czynienia ze świeżą rybą jest duże.
Świeży dorsz będzie miał sprężyste ciało, a także wypukłe i szkliste oczy. Nie kupujmy ryb, z uszkodzeniami lub plamami. Koniecznie sprawdźmy ich zapach – musi być świeży.
W przypadku, gdy nie mamy innego wyboru niż zakup ryby mrożonej, upewnijmy się, że nie jest ona pokryta zbyt grubą warstwą lodu (jest to popularny sposób na ukrycie wad produktu).
Czy dorsz bałtycki jest bezpieczny dla zdrowia?
Jedzenie dorsza bałtyckiego nie zawsze jest dobrym pomysłem. Ryba ta może zawierać bardzo silne alergeny, dlatego dobrze jest się zawczasu upewnić, czy nie jesteśmy na nią uczuleni.
Bałtyk jest jednym z najbardziej zanieczyszczonych mórz. Z tego względu musimy liczyć się z faktem, że dorsz bałtycki może być zanieczyszczony metalami ciężkimi i innymi toksycznymi substancjami (rtęć, dioksyny i dioksynopodobne PCB). Jednocześnie badania pokazują, że stężenie tych substancji nie przekracza w tej rybie dopuszczalnych norm (jest ich mniej niż w przypadku łososia lub śledzi).
Surowe mięso dorsza może zawierać larwy Pseudoterranova decipiens. Z tego względu przed spożyciem należy poddać je obróbce termicznej (temperatura sześćdziesiąt stopni Celsjusza to w tym przypadku minimum).
Smaczny i bogaty w substancje odżywcze dorsz bałtycki może okazać się znakomitym uzupełnieniem naszej diety. Spożywając go należy jednak zachować umiar i zadbać, żeby mięso tej ryby nie było dla nas jedynym źródłem białka.