Atopowe zapalenie skóry to choroba cywilizacyjna, charakterystyczna dla krajów wysokorozwiniętych i ludzi rasy białej, która negatywnie wpływa na jakość naszego życia. Trudno jest jej uniknąć, jednak dobrze skomponowana dieta pozwoli złagodzić jej objawy. Jak powinno wyglądać menu osoby cierpiącej na atopowe zapalenie skóry? Jakie produkty jeść, a czego bezwzględnie unikać?
Co to jest atopowe zapalenie skóry?
Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest to choroba występująca na dużą skalę w krajach wysokorozwiniętych. Jej przyczyną jest nieprawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego, które ma podłoże genetyczne. Charakterystycznymi objawami atopowego zapalenia skóry są sucha, swędząca, zaczerwieniona skóra, która jest szczególnie podatna na zakażenia bakteryjne. W niektórych przypadkach zmiany mogą pokrywać całą powierzchnię skóry, bardzo często pojawiają się jedynie w niektórych jej partiach – na szyi, twarzy, a także zgięciach łokciowych i kolanowych. Bardzo często zdarza się, że chorobie towarzyszy katar sienny lub astma. Stany zapalne nasila stosowanie substancji drażniących takich jak mydła, czy proszki do prania, które pozbawiają delikatny naskórek warstwy ochronnej. Współczesna medycyna nie jest w stanie w pełni wyleczyć atopowego zapalenia skóry. Możliwe jest jedynie łagodzenie jego objawów. Ważną rolę w procesie leczenia odgrywa odpowiednia dieta.
Dieta w atopowym zapaleniu skóry
Trudno jest polecić jedną dietę, która sprawdzi się u wszystkich chorych na atopowe zapalenie skóry. Jest to tym trudniejsze, że choroba często ujawnia się już w okresie niemowlęcym. Współcześnie uważa się, że choroba może być związana ze zwiększoną przepuszczalnością jelit, dlatego zalecane jest zadbanie o stan mikroflory jelitowej. Lekarze zalecają również stosowanie diety eliminacyjnej – zakłada ona wykluczenie z menu wszystkich produktów, które mogą powodować alergie i nietolerancje pokarmowe.
W przypadku, kiedy choroba dotyka dziecko karmione piersią, dietę eliminacyjną powinna zastosować jego matka.
Zdecydowanie warto jest prowadzić dzienniczek żywienia, w którym będziemy opisywali reakcje naszego organizmu na konkretne produkty spożywcze. Jeżeli po zjedzeniu jakichś produktów objawy AZS nasilają się, musimy je odstawić.
W większości wypadków atopowego zapalenia skóry zaleca się odstawienie mleka krowiego (a także jego przetworów – jogurtów, kefirów, maślanek, śmietany, serów, twarożków, itp.), które jest jednym z najpopularniejszych alergenów (alergie wywołuje przede wszystkim obecna w mleku laktoza). Jako, że mleko jest ważnym źródłem wapnia i białka, należy zastąpić je specjalnymi mieszankami, ewentualnie mlekiem sojowym. Musimy zdawać sobie sprawę, że odstawienie mleka nie przyniesie pozytywnych efektów od razu. Poprawa kondycji skóry powinna być widoczna p upływie około trzech tygodni. Jeżeli tak się nie stanie, szukamy innych potencjalnych alergenów.
Chorzy na atopowe zapalenie skóry powinny zrezygnować z wysoko przetworzonej żywności. Jest ona niebezpieczna, gdyż zawiera duże ilości barwników, wzmacniaczy smaku i konserwantów, które są przyczyną reakcji alergicznych naszego organizmu.
Na samym początku trwania diety dobrze jest wykluczyć z menu produkty, które statystycznie są najczęstszymi alergenami. Należą do nich między innymi owoce cytrusowe, kiwi, figi, jabłka, czekolada, sery, szpinak, ryby, owoce morza, margaryna, czy choćby pomidory. Alergie mogą spowodować także gluten, białka jaja kurzego, orzechy ziemne, czy soja. Oczywiście musimy zdawać sobie sprawę z faktu, że nasz organizm nie musi wcale reagować na najpopularniejsze alergeny. Może się zdarzyć, że objawy atopowego zapalenia skóry wywoła zwykła marchewka.
Jednocześnie należy pamiętać, że eliminacja określonych grup pokarmów może spowodować pojawienie się niedoborów żywieniowych. Nie możemy dopuścić do takiej sytuacji. Kiedy rezygnujemy z produktu, który zawiera duże ilości wapnia, szukamy na jego miejsce innego źródła wapnia, itp.
Dieta przy atopowym zapaleniu skóry – co jeść?
W diecie osoby cierpiącej na atopowe zapalenie skóry nie powinno zabraknąć produktów bogatych w nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3. Są one ważne, gdyż charakteryzują się silnym działaniem przeciwzapalnym. Duże ich ilości znajdziemy między innymi w tłustych rybach morskich. Jednocześnie ryby mogą uczulać. Z tego względu można je spożywać tylko pod warunkiem, że nie wywołują u nas reakcji alergicznych. Innymi źródłami nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 są awokado, siemię lniane, olej lniany, olej rzepakowy.
Organizmy osób chorych na atopowe zapalenie skóry bardzo często nie są w stanie samodzielnie wytworzyć kwasu gamma-linolenowego. Z tego względu w ich diecie powinien znaleźć się olej z wiesiołka, który jest jednym z lepszych źródeł tego kwasu.
Objawy atopowego zapalenia skóry w większości wypadków ujawniają się bądź nasilają pod wpływem stresu. Z tego względu dieta powinna zawierać produkty posiadające korzystny wpływ na funkcjonowanie układu nerwowego. Powinny być one bogate w witaminy z grupy B, magnez, potas, żelazo i wapń. Dla kondycji układu nerwowego ważna jest również witamina C. W naszym menu nie powinno zabraknąć pestek i orzechów, gruboziarnistych kasz, pełnoziarnistego pieczywa, zielonych warzyw liściastych, a także owoców i warzyw zawierających duże ilości witaminy C (pod dostatkiem jest jej w owocach dzikiej róży, rokitniku, natce pietruszki, czy choćby popularnej papryce).
