Operacje jelit są niekiedy niezbędne, jednak za każdym razem stanowią ogromne obciążenie dla układu pokarmowego. Sposób odżywiania po takim zabiegu będzie się różnił w zależności od rodzaju operacji, a także jej zakresu. Zawsze ustala się ją z lekarzem prowadzącym i dietetykiem. Jakie produkty spożywcze zalecane są większości osób, które przeszły operacje jelit? Jak długo po operacji konieczne jest stosowanie specjalnej diety?
Żywienie pacjenta po operacji jelita – charakterystyka
Po przebyciu operacji jelit lekarze zawsze zalecają stosowanie diety lekkostrawnej, która będzie dostarczała wszystkich niezbędnych składników odżywczych (dobre odżywienie organizmu po zabiegu operacyjnym jest bardzo ważne, gdyż przyspiesza leczenie i zmniejsza ryzyko powikłań). Oczywiście bezpośrednio po operacji spożywanie pokarmów stałych nie jest możliwe. Często w pierwszych dniach możliwe jest tylko żywienie pozajelitowe.
Niezmiernie ważne jest, żeby dostosować dietę do potrzeb konkretnego pacjenta pod względem zapotrzebowanie kalorycznego (pacjenci leżący mają z oczywistych względów mniejsze zapotrzebowanie na energię), a także proporcji poszczególnych składników odżywczych.
Początkowo dieta powinna być uboga w błonnik pokarmowy. Z czasem możemy wprowadzać go do menu coraz więcej. W większości wypadków zaleca się spożywanie pięciu, a nawet sześciu posiłków dziennie. Przerwy pomiędzy posiłkami powinny wynosić około trzy godziny. Nie ma znaczenia, o której spożywamy śniadanie, jednak kolacja powinna mieć miejsce nie później niż trzy godziny przed snem.
Warto się postarać, żeby posiłki w menu po operacji jelita były możliwie jak najbardziej urozmaicone. W żadnym wypadku nie należy spożywać żywności wysoko przetworzonej, a także słodzonych soków i napojów gazowanych.
Osoby, które przeszły operacje jelit muszą zwracać szczególną uwagę na sposób obróbki termicznej pokarmów. Zdecydowanie zaleca się gotowanie na parze i gotowanie w niewielkiej ilości wody. Unikamy natomiast smażenia (smażone potrawy są ciężkostrawne).
Ważne jest dokładne przeżuwanie pokarmów, a także wypijanie co najmniej dwóch litrów płynów dziennie. Bezwzględnie zakazane jest picie alkoholu.
Nie należy rezygnować z warzyw i owoców, jednak ze względu na zawartość błonnika dobrze jest spożywać je starte na mus lub ugotowane.
Produkty zalecane i zakazane
Po operacji jelita zazwyczaj nie ma przeciwwskazań do spożywania mięsa. Lepiej jest jednak wybierać mięso chude – na przykład pierś z kurczaka lub indyka, cielęcinę, mięso królika, chudą wołowinę. Niekorzystny wpływ na jelita po operacji ma wieprzowina, wszelkiego rodzaju kiełbasy. Ze względu na osłabienie organizmu i zwiększone ryzyko zakażenia pasożytami zaleca się unikanie mięsa surowego – na przykład tatara.
Jeżeli chodzi o ryby – tu również powinniśmy zdecydować się na gatunki zawierające mniej tłuszczu. Dobrym wyborem będą dorsz, sola, sandacz, mintaj, czy karp. W czasie rekonwalescencji lepiej jest unikać śledzi, łososia, makreli, sardynek. Ryby powinny być gotowane na parze, ewentualnie pieczone. Unikajmy smażonych i wędzonych.
Dobrym źródłem wapnia i białka na diecie po operacji jelita będzie nabiał (o ile nie wywołuje u nas nietolerancji). Warto wybierać chude twarogi, odtłuszczone mleko, jogurty naturalne. Nieodpowiednie w naszym stanie będą natomiast serki topione, sery podpuszczkowe, tłuste twarogi, sery dojrzewające, czy śmietany.
Przy wyborze produktów zbożowych należy zwracać uwagę na zawartość błonnika. Początkowo lepiej jest zrezygnować z niego całkowicie. Wybierajmy jasne pieczywo, kaszę mannę, kaszę jaglaną, makaron z oczyszczonej mąki pszennej, kaszę bulgur, kaszę kuskus. Zrezygnujmy natomiast z makaronu i pieczywa razowego, pieczywa cukierniczego, kaszy gryczanej, kaszy pęczak.
Warzywa dostarczają nam wielu witamin i minerałów, dlatego powinny być obecne w diecie po operacji jelita. Dobrym wyborem będą warzywa ugotowane lub rozdrobnione. Możemy sięgać po ogórki, pomidory (przed spożyciem trzeba obrać je ze skórki, gdyż jest ciężkostrawna), dynię, marchewkę. Unikajmy z kolei czosnku, cebuli, roślin strączkowych (wywołują wzdęcia), a także warzyw kapustnych.
Jeżeli chodzi o owoce – można spożywać je świeże lub ugotowane (zrezygnujmy natomiast z suszonych i marynowanych). W okresie rekonwalescencji sprawdzą się banany, owoce cytrusowe, truskawki i maliny, jabłka czy morele. Osoby po operacji jelit nie powinny spożywać czereśni i gruszek.
Z tłuszczów dobrze jest wybrać oliwę z oliwek, olej rzepakowy, ewentualnie masło. Zrezygnujmy ze smalcu, oleju kokosowego, margaryny, boczku i słoniny.
W przypadku gdy należymy do osób, które nie potrafią odmówić sobie deserów – postawmy na budynie, galaretki owocowe, musy owocowe, ewentualnie (domowej produkcji) kisiel. Unikajmy czekolady pod różnymi postaciami, ciast z kremem, chałwy, lodów, batonów, ciasta francuskiego, czy tortów przekładanych kremami.
Co pić po operacji jelita grubego?
Głównym napojem osób, które przeszły operację jelita grubego powinna być woda. Dopuszczalne są również (choć w mniejszych ilościach) rozcieńczone soki owocowe, które sami wyciśniemy, a także słaba herbata. W żadnym wypadku nie powinniśmy pić napojów alkoholowych, napojów gazowanych, czy kawy.
