Dereń jadalny to roślina bardzo chętnie wykorzystywana przez medycynę ludową. Dziś wykorzystujemy go głównie w charakterze ozdobnym zapominając o jego prozdrowotnych właściwościach. Jakie substancje odżywcze zawiera dereń? W jakich schorzeniach warto go wykorzystywać? Czy są jakieś przeciwwskazania do jego stosowania?
Co to jest dereń jadalny?
Dereń jadalny (znany również jako dereń właściwy) jest to długowieczna roślina, którą zaliczamy do rodziny dereniowatych. Ma ona postać krzewu lub niewielkiego drzewa, które osiąga do dziesięciu metrów wysokości. Jego liście są naprzeciwległe, ostro zakończone, kwiaty natomiast są drobne, koloru żółtego, zebrane w baldachy. Jadalny owoc to podłużny pestkowiec w intensywnie czerwonym kolorze. Dereń występuje naturalnie w Europie i zachodniej Azji. Jego owoce zawierają wiele witamin, minerałów, a także innych substancji, które pozytywnie oddziałują na ludzkie zdrowie. Surowcami leczniczymi są także korzenie, kora i liście rośliny. Dereń stosowany jest między innymi do leczenia anemii, dolegliwości żołądkowych, chorób nerek. Nalewka z derenia może pomagać w łagodzeniu bólów migrenowych, znajduje zastosowanie także w profilaktyce dny moczanowej.
Jakie właściwości ma dereń jadalny?
Dereń jadalny zawiera duże ilości:
- witaminy C (zawiera jej trzykrotnie więcej niż cytryna),
- witaminę A,
- i witaminę P.
Zawiera związki mineralne takie jak:
- potas,
- żelazo,
- wapń,
- magnez,
- fosfor,
- mangan,
- miedź,
- cynk.
Inne godne wymienienia substancje to:
- kwasy organiczne (szczególnie chinowy i jabłkowy),
- beta-karoten,
- pektyny,
- garbniki.
Dereń jest ponadto owocem, który zawiera największe ilości kwasu loganowego. Pestki owoców derenia zawierają nienasycone kwasy tłuszczowe, które charakteryzują się między innymi silnym działaniem przeciwzapalnym.
Dereń jadalny na odchudzanie
Dereń jadalny jest rośliną polecaną osobom zmagającym się z nadwagą i otyłością. Jego regularne spożywanie pomaga w łagodzeniu dolegliwości żołądkowych, poprawia także przemianę materii. Obecne w dereniu pektyny regulują procesy trawienne, sprawiają, że po ich spożyciu czujemy się syci.
Dereń w leczeniu dolegliwości żołądkowych
Medycyna naturalna od wieków korzystała z derenia w celu leczenia dolegliwości żołądkowych. Sok z owoców derenia lub wywar pomaga przy biegunkach, działa przeciwzapalnie, łagodzi kolki żołądkowe.
Dereń na wzmocnienie odporności
Wysoka zawartość witaminy C, a także witaminy A wspiera pracę układu immunologicznego. Dereń jest skarbnicą przeciwutleniaczy (między innymi antocyjanów), które wypłukują z organizmu wolne rodniki chroniąc tym samym przed chorobami nowotworowymi i opóźniając procesy starzenia się organizmu.
Owoce derenia polecane na anemię
W owocach derenia jadalnego znajdziemy duże ilości żelaza, które jest niezbędne w leczeniu niedokrwistości. Jeżeli naszymi problemami jest blada skóra, ogólne osłabienie organizmu, zajady w kącikach ust, bezsenność, bóle głowy, łamliwe włosy i paznokcie, jest to sygnał, że w naszym organizmie brakuje żelaza. Dereń jest jego naturalnym źródłem. Zawarte w nim żelazo jest znacznie lepiej przyswajalne niż to syntetyczne, zawarte w suplementach diety.
Dereń dobry na nerki
Jako, że dereń charakteryzuje się działaniem moczopędnym, może okazać się pomocny w leczeniu chorób nerek. Zawiera on ponadto substancje, które są w stanie naprawić uszkodzenia nerek, które powstały w wyniku cukrzycy.
Uprawa derenia zwyczajnego
Uprawa derenia nie należy do trudnych, gdyż roślina ta posiada niewielkie wymagania glebowe – poradzi sobie zarówno na podmokłym, jak i przesuszonym podłożu. Co więcej wykazuje dużą odporność na chłód i wiatr. W trakcie pierwszych miesięcy po posadzeniu derenia należy go podlewać, jednak później można z tego zrezygnować.
Jak zrobić nalewkę z derenia?
Nalewka z derenia cieszyła się niegdyś ogromną popularnością na szlacheckich stołach. Warto przyrządzić ją ze względu na walory smakowe, jak i właściwości lecznicze.
Do przygotowania nalewki będziemy potrzebować bardzo dojrzałych owoców. Można dodać ich pół kilograma lub nawet więcej. Kolejnymi składnikami są:
- szklanka spirytusu,
- szklanka wódki,
- około pół kilograma cukru.
Owoce dokładnie myjemy, ugniatamy. Następnie wsypujemy je do słoika (należy go wcześniej wyparzyć). Zalewamy całość alkoholem, słoik szczelnie zakręcamy i odkładamy go na około miesiąc. Następnie owoce należy odsączyć i zasypać cukrem. Pozostawiamy je na kilka dni, do momentu aż cukier całkowicie się rozpuści. Następnie dodajemy do nich spirytus, który wcześniej odsączyliśmy. Słoik ponownie zamykamy i przechowujemy przez około siedem dni. Kolejnym krokiem jest przefiltrowanie nalewki i przelanie jej do butelki.
Przeciwwskazania do spożywania derenia jadalnego
Choć dereń jadalny w większości wypadków wykazuje korzystny wpływ na ludzkie zdrowie, jednak przeciwwskazaniami do jego spożywania jest choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy.
Ciekawostki na temat derenia:
- Dawniej z drewna derenia produkowano koła zębate.
- Z owoców derenia można przygotować dżem, marmoladę, a także brandy.
- W siedemnastym wieku dereń zajmował ważne miejsce w kuchni na dworze angielskim. Używano go między innymi jako składnika tarty lub marynaty.
- O dereniu jadalnym pisała Hildegarda z Bingen.
- Dereń do drzewo długowieczne – w sprzyjających warunkach dożywa nawet stu pięćdziesięciu lat.
