Czystek jest rośliną występującą naturalnie w krajach śródziemnomorskich, a także na Kaukazie. W tych rejonach jest on wykorzystywany przez człowieka w celach leczniczych, a także w weterynarii od ponad dwóch tysięcy lat. Jako, że czystek nie występuje w naturze w Polsce, moda na jego picie pojawiła się stosunkowo niedawno. Warto zainteresować się tą rośliną, gdyż wykazuje ona działanie przeciwzapalne, przeciwgrzybicze, antybakteryjne i przeciwwirusowe. Regularnie pity może pomóc wzmocnić odporność, niektórzy są zdania, że pomaga on także w oczyszczaniu organizmu z toksyn. Co jeszcze warto wiedzieć o czystku? Jak go przyrządzić? Czy istnieją jakieś przeciwwskazania do jego picia?
Co to jest czystek?
Kiedy mówimy o czystku (Cistus) powinniśmy zdawać sobie sprawę, że pod tą nazwą kryje się niemal dwieście różnych gatunków roślin. Tylko niektóre z nich mogą charakteryzować się leczniczymi właściwościami. W Polsce największą popularnością cieszy się czystek kreteński charakteryzujący się pergaminowymi, różowymi kwiatami. Znane są nam również takie odmiany jak czystek:
- siwy (zwany również szarym) – rośnie on w rejonach Morza Śródziemnego, ma drobne, różowe kwiaty,
- ladanowy to roślina występująca w Europie południowo-zachodniej. Jego znakiem rozpoznawczym są duże, białe kwiaty, które u nasady posiadają czerwone plamki,
- purpurowy rośnie na Wyspach Kanaryjskich, w Hiszpanii i Portugalii. Jak sama nazwa wskazuje – jego kwiaty mają purpurową barwę,
- szałwiolistny jest rośliną występującą w rejonie Morza Śródziemnego. Jego kwiaty są drobne i białe.
W starożytności z czystka pozyskiwano żywicę, która następnie wraz z kupcami wędrowała do Egiptu. Sposobów na jej wykorzystanie było kilka. Przede wszystkim służyła ona do wytwarzania perfum i kadzideł. Jej właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne sprawiły, że zaczęto stosować ją zewnętrznie – jako środek przyspieszający gojenie się ran.
Współcześnie czystek stosowany jest przede wszystkim wewnętrznie – w postaci naparu. Zanim sięgniemy po czystka, powinniśmy mieć świadomość, że roślina ta jest stosunkowo słabo przebadana.
Czystek – właściwości
Czystek zawiera pokaźne ilości polifenoli (największe ich ilości zawierają liście tej rośliny). Jest on ponadto źródłem witaminy C i witaminy E, zawiera również kwercetynę.
Witamina C w dużej mierze przyczynia się do poprawy odporności naszego organizmu, bierze ona udział w syntezie kolagenu, dzięki czemu opóźnia procesy starzenia się skóry i przyspiesza gojenie się ran. Witamina ta pozytywnie wpływa na wzrok, jest również ceniona za działanie przeciwnowotworowe. Jej niedobory prowadzą między innymi do powstania szkorbutu.
W czystku obecna jest ponadto witamina E, która jest silnym przeciwutleniaczem, a więc chroni nasz organizm przed niszczącym wpływem wolnych rodników. Witamina E pozwala zmniejszyć stężenie złego cholesterolu we krwi, pozytywnie wpływa także na układ oddechowy. Jest ona ważna dla układu krążenia, przeciwdziała tworzeniu się zakrzepów. Niektóre badania pokazują, że jest ona w stanie zredukować o pięćdziesiąt procent ryzyko zachorowania na chorobę wieńcową. Jest ona kluczowa dla osób w podeszłym wieku, gdyż opóźnia rozwój choroby Parkinsona i Alzheimera.
Zawarte w czystku polifenole mają silne działanie antyoksydacyjne, chronią przed przedwczesnym starzeniem organizmu i chorobami nowotworowymi. Dodatkowo działają przeciwzapalnie, uszczelniają ściany naczyń włosowatych, a także obniżają poziom cholesterolu we krwi.
Obecna w roślinie kwercetyna wykazuje potężne działanie przeciwzapalne, obniża stężenie LDL (złego cholesterolu) we krwi, a tym samym chroni przed powstawaniem złogów miażdżycowych. Co ciekawe wykazuje ona także działanie przeciwnowotworowe, jest również pomocna w leczeniu alergii, ponieważ hamuje uwalnianie histaminy.
Czystek – zastosowanie
Herbatki z czystka cieszą się niezwykłą popularnością w Polsce, a ich producenci wymieniają coraz większą ilość ich zastosowań. Należy mieć świadomość, że działanie czystka będzie zależało od konkretnej odmiany. Jego spożywanie zalecane jest w celu:
- poprawy odporności,
- profilaktyce nowotworów,
- w przypadku leczenia astmy, alergii i dolegliwości górnych dróg oddechowych,
- leczenia boreliozy,
- zmniejszenia objawów reumatoidalnego zapalenia stawów,
- leczenia chorób skórnych.
Czystek na poprawę odporności
Regularne picie herbatki z czystka może przyczynić się do poprawy odporności naszego organizmu. Zawarte w nim substancje działają przeciwbakteryjnie i przeciwzapalnie, co jest szczególnie cenne w okresach zwiększonej zachorowalności. Pamiętajmy, że działanie czystka nie jest tak silne, żeby wyleczyć nas z grypy, anginy czy zapalenia płuc. W sytuacji, kiedy choroba już się pojawi, należy wykorzystać konwencjonalne leczenie. Popularny czystek może jedynie wspomagać kurację leczniczą.
Czystek na nowotwory
Producenci czystka przekonują, że picie naparów z tej rośliny może stać się doskonałą profilaktyką przeciwnowotworową. Cistus zawiera duże ilości polifenoli, kwercetynę, a także witaminy E i C, które są silnymi przeciwutleniaczami. Jego właściwości przeciwnowotworowe są więc jak najbardziej uzasadnione.
Czystek wspomaga leczenie chorób układu oddechowego
Spożywanie naparów z czystka jest rekomendowane w przypadku alergii, astmy i infekcji górnych dróg oddechowych. Roślina ta jest bogata w polifenole i inne przeciwutleniacze, które bardzo korzystnie wpływają na kondycję górnych dróg oddechowych. Kwercetyna z kolei hamuje uwalnianie histaminy, dlatego jest doskonałym środkiem antyalergicznym.
Czystek a borelioza
Czystek wykazuje działanie antybakteryjne, dlatego może okazać się skuteczny w leczeniu chorób o podłożu bakteryjnym, do jakich należy borelioza. Badań na temat leczenia boreliozy czystkiem jest jednak wciąż za mało. Jedno jest pewne czystek nie może zastąpić nam konsultacji lekarskiej i konwencjonalnego leczenia.
Działanie przeciwzapalne czystka
Napar z czystka cechuje się właściwościami przeciwzapalnymi, dlatego jego picie jest uzasadnione w przypadku chorób takich jak reumatoidalne zapalenie stawów. Czystek może zmniejszać stany zapalne, a tym samym redukować opuchnięcie i ból.
Działanie przeciwzapalne, przecwgrzybicze i przeciwbakteryjne jest ważne również w przypadku chorób skórnych. Regularne picie czystka może zmniejszyć objawy trądziku, grzybic skóry, a nawet atopowego zapalenia skóry.
Czystek na odchudzanie
Picie herbatki z czystka jest dozwolone na diecie odchudzającej, jednak sama roślina nie posiada właściwości redukujących masę ciała. Nie powinna ona jednak przeszkodzić w kuracji.
Czystek – przeciwwskazania
Cistus jest rośliną nietoksyczną, dlatego dla większości osób jego spożywanie będzie w pełni bezpieczne. Pamiętajmy jednak, że nie dysponujemy wystarczającą ilością badań na temat tej rośliny (dotychczas przeprowadzano badania na zwierzętach), z tego względu kobiety w ciąży przed rozpoczęciem kuracji czystkiem powinny skonsultować się z lekarzem.
Przed rozpoczęciem kuracji czystkiem warto skonsultować się z lekarzem także wtedy, kiedy przyjmujemy leki.
Jak przygotować napar z czystka?
Przygotowanie naparu z czystka jest wyjątkowo proste i nie zajmuje wiele czasu. Łyżkę ziołowej mieszanki zalewamy około 250 mililitrami wrzącej wody, i odstawiamy pod przykryciem na około piętnaście minut.
Czy wiesz, że:
– Czystek warzywnolistny należy do roślin często stosowanych w tureckiej medycynie ludowej.
