O właściwościach leczniczych bursztynu mówi się od dawna. Nie wszyscy są przekonani, czy rzeczywiście są one prawdziwe, czy też jest to chwyt marketingowy sprzedawców bursztynów. Jakie właściwości ma bursztyn? Czy i w jaki sposób wpływa na ludzkie zdrowie?
Co to jest bursztyn?
Mianem bursztynu (inne nazwy to amber, czy jantar) określamy kopalną żywicę drzew iglastych (czasem także liściastych drzew zaliczanych do rodziny bobowców). Z punktu widzenia chemicznego bursztyn jest mieszaniną kilkudziesięciu różnych związków. Zazwyczaj zawiera on do osiemdziesięciu jeden procent węgla, jeden procent siarki, kwas bursztynowy, tlen i wodór. Bursztyny mogą przybierać różne barwy – od cytrynowo-żółtej po brunatną. Możemy spotkać również bursztyny białe, zielonkawe, niebieskie, a nawet czarne. Część z nich jest przezroczysta, zdarzają się także egzemplarze zupełnie nieprzezroczyste. Temperatura topnienia bursztyny to od dwustu osiemdziesięciu siedmiu do trzystu stopni Celsjusza. Bursztyny występują w postaci nieregularnych bryłek (najcięższy znaleziony bursztyn ważył prawie dziesięć kilogramów). Część bursztynów zawiera szczątki roślin lub zwierząt pochodzących z kredy lub kenozoiku (są to tak zwana inkluzje). Największe znane nam złoża bursztynów zlokalizowane są w obwodzie kaliningradzkim. Bursztyn jest surowcem cenionym przez jubilerów. Medycyna naturalna przypisuje im działanie lecznicze. Współcześnie jesteśmy w stanie wyróżnić około sześćdziesięciu gatunków bursztynów.
Wpływ bursztynu na zdrowie
W lecznicze właściwości bursztynów wierzono już w czasach starożytnych. Starożytni Rzymianie uważali na przykład, że bursztyn zawieszony na szyi może działać przeciwgorączkowo. A zmielony na proch może przeciwdziałać chorobom układu pokarmowego. Mikołaj Kopernik był zdania, że proszek z bursztynu wpływa ochronnie na serce. Z kolei średniowieczni mnisi polecali nalewkę z bursztynów na dolegliwości pęcherza moczowego i na bóle brzucha.
Bursztyn jest bogaty w związki chemiczne, które mogą mieć wpływ na kondycję ludzkiego organizmu. W jego składzie można znaleźć magnez, jod, wapń, bar, kobalt, aluminium, czy cynk. W każdej bryłce bursztynu dominuje was bursztynowy (charakteryzuje się on działaniem bakteriobójczym i przeciwzapalnym – należy pamiętać, że bakteriobójcze działanie mają tylko nieoszlifowane bryłki bursztynów).
Zwolennicy leczenia bursztynami podkreślają, że kwas bursztynowy może pozytywnie wpływać na funkcjonowanie układu nerwowego (pomaga przy bólach migrenowych, bólach reumatycznych, astmie), jest również w stanie regulować pracę nerek. Noszenie bursztynów może być pomocne przy chorobach tarczycy.
Znaczenie lecznicze ma również olej bursztynowy (zalicza się go do grupy olejków eterycznych). Zawiera on duże ilości terpenów, fenole, ketony, alkohole, a także związki hydro-aromatyczne. Stosuje się go przede wszystkim w celu łagodzenia bólów mięśniowych, reumatycznych. Jest on ponadto składnikiem niektórych kosmetyków.
Nieoszlifowane bursztyny emitują ujemne jony, dzięki czemu są w stanie neutralizować niekorzystny wpływ fal elektromagnetycznych (są one emitowane przez sprzęt elektroniczny znajdujący się w niemal każdym domu). Przed zastosowaniem bursztynów należy dokładnie wypłukać je pod bieżącą wodą, a następnie położyć w nasłonecznionym miejscu.
Pielęgnacyjne właściwości bursztynów
Bursztyny są współcześnie wykorzystywane przez niektórych producentów kosmetyków. Są one bazą do produkcji kosmetyków do twarzy, ciała, a także włosów. Preparaty kosmetyczne z dodatkiem bursztynów charakteryzują się działaniem przeciwbakteryjnym, nawilżającym, odżywiającym, dotleniającym, regenerującym. Mogą wyrównywać koloryt skóry, a także chronić ją przed niekorzystnym wpływem promieniowania słonecznego.
Prozdrowotne działanie bursztynów – co na to nauka?
Pomimo, że bursztyny są wykorzystywane w medycynie naturalnej od tysięcy lat i wciąż cieszą się popularnością wśród zwolenników naturalnych metod leczenia, jak do tej pory brak jest badań, które potwierdzałyby lub wykluczały ich skuteczność.
Prawdziwy bursztyn – jak go rozpoznać?
Oczywistym jest, że korzystny wpływ na ludzki organizm mogą mieć tylko i wyłącznie bursztyny prawdziwe. Prawdziwy bursztyn powinien pachnieć żywicą. Jego kolorystyka jest bardzo zróżnicowana. Spotkamy się z bursztynami żółtymi, białymi, zielonymi, niebieskimi, a także czerwono-brązowymi. Poszczególne bursztyny różnią się między sobą smakiem. Przykładowo żółte są dość mdłe, jednak białe mają już kwaskowaty posmak. Przed zakupem bursztynu warto go potrzeć, a następnie powąchać – nie kupujmy bursztynów, które wydzielają zapach oleju. Nie warto również kupować egzemplarzy, które w środku posiadają charakterystyczne łuski lub kółeczka – jest to znak, że były one podgrzewane, przez co straciły swoje właściwości.
Nalewka z bursztynów
W medycynie naturalnej szczególną popularnością cieszy się nalewka z bursztynów (można przygotować ją samodzielnie, jest także do kupienia w niektórych sklepach zielarskich). Nalewkę przyrządza się z okruchów bursztynów (w niektórych sklepach można kupić specjalne bursztyny na nalewkę).
Picie nalewki z bursztynów jest zalecane w stanach zapalnych nerek, przy dolegliwościach układu moczowego, a nawet przy tak poważnych schorzeniach jak wrzody żołądka i dwunastnicy. Nalewkę z bursztynów można stosować zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Podczas zapalenia płuc zaleca się nacierać nią klatkę piersiową i plecy. Niektórzy smarują nią skronie przy bólach głowy i bólach migrenowych. Nalewka może okazać się pomocna także przy bólach reumatycznych, czy przy stanach zapalnych gardła (należy wykorzystać ją do płukania gardła).
