Home zdrowie Cykoria podróżnik – charakterystyka, skład, walory prozdrowotne, uprawa

Cykoria podróżnik – charakterystyka, skład, walory prozdrowotne, uprawa

0

Cykoria podróżnik to roślina dobrze nam znana. Rośnie między innymi na łąkach, poboczach dróg, nasypach, czy obrzeżach pól uprawnych. Zazwyczaj traktuje się ją jako chwast. Nie każdy zdaje sobie sprawę, że jest ona jedną z najzdrowszych roślin leczniczych. Jakie właściwości posiada cykoria podróżnik?

Co to jest cykoria podróżnik?

Cykoria podróżnik (nazywana także podróżnikiem błękitnym) to bylina zaliczana do rodziny astrowatych. Można ją spotkać w wielu regionach Europy, a także na wszystkich innych kontynentach (za wyjątkiem Antarktydy). Cykoria podróżnik występuje pospolicie na całym terytorium Polski. Cienka, rozgałęziona łodyga podróżnika błękitnego jest w stanie osiągnąć 120 centymetrów. Jej cechą charakterystyczną są bardzo mocne włókna, dlatego trudno jest ją zerwać. Niewielkie, lancetowate liście rośliny są rzadko rozmieszczone. Liście dolne tworzą przyziemną rozetę i są owłosione u dołu. Cykoria podróżnik wyróżnia się delikatnymi, niebieskimi (a czasem też różowymi lub białymi) kwiatami o średnicy do 4 centymetrów. Okres kwitnienia rośliny rozpoczyna się w lipcu i trwa do września. Cykoria podróżnik jest owadopylna. Korzeń jest gruby, mięsisty, palowy. Ma barwę brunatną i jest gorzki w smaku. Owoce to niełupki z wieńcem krótkich łusek. Cykoria podróżnik znajduje zastosowanie w lecznictwie, a także w kuchni.

Cykoria podróżnik – skład

W przypadku cykorii podróżnik surowcem zielarskim jest ziele i korzeń. Ziele zbiera się najczęściej w kwietniu z dziko rosnących roślin – odcina się 20-centymetrowe wierzchołki łodyg (z pominięciem zdrewniałych części) i suszy (temperatura suszenia nie powinna być wyższa niż 40 stopni Celsjusza). Najlepszym czasem na zbiór korzeni jest jesień. Ważne jest, żeby rozpocząć suszenie korzeni zaraz po wyciągnięciu ich z ziemi.

W składzie cykorii podróżnik znajdziemy fitosterole, fenolokwasy (na przykład kwas cykoriowy), gorzkie laktony seskwiterpenowe (laktupiryna i laktucyna), inulinę (jest to substancja podobna do skrobi, która rozpuszcza się w wodzie – może ona stanowić nawet 40% surowca zielarskiego), kwas walerianowy, flawonoidy, antocyjany, hydroksykumaryny (znajdziemy je w kwitnącym zielu): eskulinę i cychorynę, białko, witaminy (między innymi witaminę C i witaminy z grupy B), związki mineralne (magnez, żelazo, potas, wapń), pektyny, cholinę, olejki eteryczne (w śladowych ilościach).

Cykoria podróżnik – wpływ na zdrowie

Właściwości lecznicze cykorii podróżnik są od setek lat wykorzystywane przez medycynę naturalną. Roślina wykazuje szczególnie korzystny wpływ na funkcjonowanie układu pokarmowego. Związki zawarte w liściach i korzeniu cykorii podróżnik stymulują wydzielanie soków trawiennych, pobudzają apetyt, działają lekko przeczyszczająco. Z tego względu zaleca się jej stosowanie między innymi przy niestrawności (będzie pomocna także w przypadku wzdęć, czy zaparć).

Dzięki wysokiej zawartości inuliny cykoria podróżnik pozytywnie wpływa na mikroflorę jelitową (stanowi pożywkę dla dobrych bakterii jelitowych, a jednocześnie ogranicza rozwój bakterii chorobotwórczych). Roślina może być pomocna przy leczeniu suchot i w wyniszczeniu organizmu. Napary z cykorii obniżają poziom cukru we krwi, dlatego często zaleca się ich picie w leczeniu i profilaktyce cukrzycy.

Cykoria podróżnik wykazuje ponadto działanie moczopędne, żółciopędne, napotne, ściągające, wzmacniające i uspokajające. Cykoria ogranicza wchłanianie cholesterolu, oczyszcza krew, zapobiega tworzeniu się kamieni żółciowych.  Wyciągi z liści cykorii podróżnik działają ochronnie na wątrobę (zapobiegają jej niszczeniu przez wolne rodniki). Cykoria podróżnik wspiera również funkcjonowanie układu nerwowego – warto wypróbować jej właściwości jeżeli cierpimy na bezsenność.

Warto zdawać sobie sprawę, że podróżnik błękitny nadaje się również do stosowania zewnętrznego – pomaga w leczeniu wyprysków, wągrów, trądziku, liszajów. Żeby poprawić kondycję skóry zaleca się regularne jej przemywanie naparem z płatków cykorii podróżnika.

Cykoria podróżnik na odchudzanie

Ekstrakty z cykorii podróżnik można niekiedy znaleźć w suplementach diety ułatwiających odchudzanie. Osoby odchudzające się doceniają korzeń cykorii, gdyż jest on w stanie przyspieszyć przemianę materii, pobudzić trawienie i poprawić przyswajanie składników pokarmowych (jest to bardzo ważne na diecie redukcyjnej, kiedy przyjmujemy mniejsze ilości pokarmów – warto zadbać o jak najlepsze ich wykorzystanie).

Aktywne związki obecne w cykorii podróżnik pomagają oczyszczać organizm z toksyn, przyspieszają także spalanie tkanki tłuszczowej.

Przeciwwskazania do stosowania cykorii podróżnik

Przeciwwskazaniem cykorii podróżnik jest ciąża i karmienie piersią (chyba, że lekarz zaleci inaczej). Z rośliny powinny zrezygnować również osoby z alergią lub nadwrażliwością na którykolwiek z zawartych w niej związków.

Jeżeli cierpimy na kamicę żółciową, stosowanie cykorii podróżnik powinniśmy skonsultować z lekarzem.

Cykoria podróżnik – uprawa

Cykoria podróżnik dobrze czuje się na stanowiskach słonecznych (ewentualnie półcienistych). Jeżeli chodzi o podłoże – nie ma ona większych wymagań. Choć jeśli to możliwe – dobrze jest jej zapewnić glebę żyzną, zasadową, wilgotną i przepuszczalną. Pamiętajmy, że suche, kamieniste podłoże ma wpływ na kolor kwiatów tej rośliny (w niesprzyjających warunkach staje się on mniej intensywny).

Cykorię podróżnik rozmnaża się poprzez wysiew nasion wprost do gruntu. Powinno się to odbywać w połowie lata. Już po kilku dniach roślina zacznie kiełkować. W tym momencie zaleca się przerzedzenie wschodzącej cykorii – pozostawiamy tylko najładniejsze okazy.

Po przekwitnięciu należy odciąć pędy kwiatowe, żeby nie obciążać nadmiernie rośliny. W przypadku, gdy hodujemy cykorię podróżnik tylko dla jej korzeni, nie doprowadzajmy do kwitnienia (jest ono niewskazane, gdyż spowalnia rozwój systemu korzeniowego).

Czy wiesz, że:

– Korzenie i liście cykorii podróżnik są jadalne. Wykorzystuje się je między innymi w kuchni arabskiej. Liście spożywa się zazwyczaj na surowo, korzeń jest natomiast cenioną przyprawą.

– 5 września 1967 roku Poczta Polska wyemitowała znaczek z wizerunkiem cykorii podróżnik.

– Suszone, zmielone i prażone korzenie cykorii podróżnik są ważnym składnikiem kawy zbożowej (dotyczy to odmian użytkowych cykorii).

– Młode liście cykorii podróżnik (ale tylko takiej, która rosła na czystych terenach) można dodawać do sałatek.

– Nazwa cykoria podróżnik została wymyślona przez botaników, którzy zaobserwowali, że roślina ta rośnie przede wszystkim przy drogach.

– Cykoria podróżnik znana jest także jako: miododajna królewna, batogi św. Jana, popie rurki, czy kozi mlecz.

– Częstą praktyką jest sadzenie cykorii podróżnik w zegarach kwiatowych, gdyż jej kwiatostany otwierają się i zamykają bardzo regularnie.

– Z właściwości leczniczych cykorii podróżnik korzystali już starożytni Egipcjanie.

– Dawniej uważano, że zawieszenie na ścianie kwitnącego ziela cykorii podróżnik może odpędzić zarazę i złe moce, a nawet zapewnić domownikom szczęście i pomyślność.

5/10 - (2 votes)

NO COMMENTS

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here

Currently you have JavaScript disabled. In order to post comments, please make sure JavaScript and Cookies are enabled, and reload the page. Click here for instructions on how to enable JavaScript in your browser.

Exit mobile version